Özel sağlık kurum ve kuruluşlarında hekimlerin çalışma biçimleri

Son altı ayda belirgin bir biçimde, özel hastanelerde ya da sağlık kuruluşlarında tam gün çalışmayan hekimler, part-time olarak özel sağlık kuruluşlarında çalıştırılmamaktadır. Hekimler kısmi zamanlı olarak iki ayrı sağlık kuruluşunda birden çalıştırılmadıkları gibi, kısmi zamanlı olarak tek bir işte çalışmalarına da engel çıkarılmaktadır. Hatta yapılan başvurulara göre özel sağlık kuruluşunda tam gün çalışırken ikinci bir işte çalışan hekimlerin, tam gün çalıştığı işyerinden ayrılması halinde part-time çalışması da sona erdirilmektedir.

Böylece hekimlerin da kısa süreli bir ya da iki işte birden çalışmaları engellenmekte, ancak uzun saatler bir işte çalıştıktan sonra başka bir işte kısmi zamanlı çalışmaya zorlanmaktadır. Muayenehanesi dışında ya da kamu görevi dışında özel bir kuruluşta kısa süreli çalışmalar da İl Sağlık Müdürlüğü uygulamaları ile engellenmektedir.

Bu nedenle konuya ilişkin bilgilendirme yapılmasında yarar görülmüştür. Hekimlerin özel kuruluşlarda çalışma biçimleri Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik ile Özel Hastaneler Yönetmeliği'nde düzenlenmiştir.

Söz konusu Yönetmeliklerde çok sayıda değişiklik yapılmış, Türk Tabipleri Birliği adına sağlık hizmetini olumsuz etkileyen, hekimlerin haklarını hukuka aykırı olarak sınırlandıran hükümlere karşı dava açılmış, kimi hükümler yargı kararları ile iptal edilmiş ya da yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir.

Hukuka aykırı çalışma sınırlamalarının 2008 yılından itibaren çıkarılan yönetmeliklerde yoğunlaştığı görülmektedir.  Bu kapsamda;

Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmeliğin 17. maddesinin 2. fıkrasında 11.03.2009 tarihinde yapılan değişiklikle tıp merkezinde hekimlerin tam zamanlı, kısmi zamanlı ve konsültan olarak çalışabileceği belirtilmiştir. Bu fıkrada belirtilen tam zamanlı çalışma, mesul müdürün izniyle hekimin bir tıp merkezinde iş sözleşmesi ile kadrolu olarak çalışması şeklinde tanımlanmıştır. Kısmi zamanlı çalışma ise bir hastane veya tıp merkezinde kadrolu çalışan hekimin günlük çalışma süreleri açıkça belirtilmek kaydıyla sözleşmeye bağlı olarak çalışması şeklinde düzenlenmiştir. Devamında kısmi zamanlı çalışmanın, en fazla iki tıp merkezi ve/veya özel hastanede yapılabileceği, muayenehanede çalışılacak ise, muayenehanenin yanında başka bir tıp merkezi veya özel hastanede çalışılabileceğine yer verilmiştir.

Yönetmeliğin 17. maddesinin 2. fıkrasının tam zamanlı çalışmayı düzenleyen (a) bendindeki 'mesul müdürün izni' ibaresi ile diğer çalışma biçimlerini düzenleyen (b) ve (c) bentlerinin iptali istemiyle Danıştay 10. Daire'nin E.2009/6271 sayılı dosyasında kayıtlı dava açılmıştır. Daire 26.10.2009 günlü kararıyla eksik düzenleme iddiası nedeniyle yürütmenin durdurulması isteminin incelenemeyeceği gerekçesiyle bu maddelere yönelik yürütmenin durdurulması talebimizi reddetmiştir.

Anılan karara yapılan itiraz Danıştay İdari Dava Daireleri'nin YD İtiraz No:2009/1062 gün ve 01.04.2010 günlü kararıyla kabul edilmiş ve Daire tarafından ilgili maddeler yönünden inceleme yapılarak yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu karar sonrasında Danıştay 10. Dairesi henüz anılan maddeler yönünden yürütmeyi durdurma istemi hakkında bir karar vermemiştir.

Aynı yönde hükümler gerek 13 Mart 2009 günlü gerekse 23.09.2010 günlü Özel Hastaneler Yönetmeliği'nde yapılan değişikliklerde de yer almıştır. Bu hükümlerin iptali istemiyle de dava açılmış Danıştay 10. Dairesinin kararı beklenmektedir.

Düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde;

-  Özel sağlık kuruluşlarında hekimlerin sınırlı sayıda ve tam zamanlı uzun saatler çalışmasının temel yöntem olarak benimsendiği anlaşılmaktadır.

-  Bir tıp merkezinde kısmi zamanlı çalışabilmek için bir başka tıp merkezi ya da özel hastanede tam zamanlı çalışmak gerekmektedir.

-  Özel hastanelerde kadro dışı geçici çalışma ise bir özel hastanede veya tıp merkezinde kadrolu olarak çalışan hekimler için öngörülmüş ve bu biçimde en fazla diğer iki özel sağlık kuruluşunda çalışılabileceği ifade edilmiştir.

Yukarıda değinildiği üzere TTB tarafından hukuka aykırı çalışma sınırlamalarının açılan davalarda iptali istenmiştir. Danıştay 10. Dairesinin, İdari Dava Daireleri Kurulunun itiraz kabul kararı uyarınca 2009 yılında yapılan yönetmelik değişiklikleri ile dosyayı yeniden,  2010 yılında yapılan değişikliklerle ilgili ise ilk defa olmak üzere yürütmeyi durdurma konusunda bir karar vermesi beklenmektedir.