'Birlikte kullanım ve işbirliği' yönetmelik taslağı hakkında bilgi notu

Sağlık Bakanlığı'na Bağlı Sağlık Tesisleri ve Üniversitelere Ait İlgili Birimlerin Birlikte Kullanımı ve İşbirliği Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Taslağı Hakkında Bilgi Notu:

'Tam Gün' adı verilen 5947 sayılı Yasanın 11. maddesi ile Sağlık Bakanlığı'na bağlı sağlık kurum ve kuruluşları ile üniversitelerin ilgili birimlerinin birlikte kullanılabileceği, birlikte kullanım ve işbirliğine ilişkin usul ve esaslar ile döner sermaye gelirlerinden personele yapılacak ek ödemelerin Maliye Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu'nun görüşü alınarak Sağlık Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği düzenlendi.

Bu 'işbirliği' sürecinde, daha ilk örneklerde yasanın belirlediği yolun dışına çıkıldı. Yasada belirtilen Yönetmelik çıkarılmadan Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi-Pendik Eğitim Araştırma Hastanesi örneklerine olduğu gibi protokoller yapılarak 'işbirliği' hızla yaygınlaştırılmaktadır.

Ocak 2011 de ise birlikte kullanıma ilişkin hazırlanan taslak Yönetmelikte dikkati çeken düzenlemeler özetle şunlardır:

• Birlikte kullanıma geçirilecek yerler; Sağlık Bakanlığı'na bağlı kurum ve kuruluşlar ile üniversitelerin sağlık uygulama ve araştırma merkezleri, diş hekimliği fakülteleri ve sağlıkla ilgili eğitim veren bütün kurum ve sağlık birimlerdir. Böylece tıp fakültelerine ait kurumların da Sağlık Bakanlığı tarafından kullanılması söz konusu olacaktır.
• Toplam nüfusu 500 binin altında olan illerde tıp fakültesi ile eğitim ve araştırma hastanesi açılamayacaktır.
• Toplam nüfusu 500 ila 850 bin olan illerde ise tıp fakültesi ile Sağlık Bakanlığı Eğitim Araştırma Hastaneleri'nden yalnızca birinde tıp ve tıpta uzmanlık eğitimi verilebileceği,  Sağlık Bakanlığı ile Üniversitenin birlikte kullanım ve işbirliğine ilişkin protokolü yapmasının zorunlu olduğu belirtilmiştir.
• Üniversitelerin yeni sağlık uygulama ve araştırma merkezi yatırım taleplerinin, Sağlık Bakanlığının uygun görüşü üzerine Devlet Planlama Teşkilatı tarafından birlikte kullanım koşulu ile değerlendirileceği düzenlenmiştir.
• Nüfusu 850 binin üzerinde olan yerler için şimdilik mevcut halleriyle faaliyete devam edecekleri yönünde geçici hükümle düzenleme yapılmıştır.
• Bakanlıkça bir bölgesel planlama yapılacağı, buna göre kapasiteyi aşacak yatırım taleplerinin birlikte kullanım ilkelerine göre değerlendirileceği belirtilmiştir.
• Birlikte kullanım protokollerinin, Bakanlık ve YÖK'ün uygun görüşü üzerine o ilin valisi ve üniversite rektörü arasında yapılacağı, ilk protokolün süresinin en az dört yıl, takip edenlerin ise ikişer yıllık olacağı düzenlenmiştir.
• Eğitim hizmetlerinin Dekan, Sağlık hizmetlerinin Sağlık Bakanlığının atayacağı başhekim tarafından yönetileceği düzenlenmiştir.
• Diğer sağlık personelinin yanı sıra üniversite öğretim üyelerinin sağlık hizmeti sunumu ile ilgili konularda sorumlusunun Başhekim olduğu belirtilmiştir. Böylece Sağlık Bakanlığının atadığı başhekim akademik personelin yönetsel amiri haline getirilmektedir.
• Klinik ve laboratuarlar da eğitim sorumlusunun anabilim dalı başkanı olacağı, sağlık hizmeti sorumlusunun  ise ayrıca başhekim tarafından atanacağı belirtilmektedir.
• Döner sermaye gelirlerinin birleştirileceği, birlikte kullanım protokolü yapılan üniversite sağlık birimlerinin SGK' ndan alacakları payın Sağlık Bakanlığı için belirlenen Götürü Hizmet Bedeline ekleneceği düzenlenmiştir. Böylece sağlık hizmet bedeline ilişkin üniversite payı Sağlık Bakanlığına ödenecektir.
• Döner sermaye ek ödemesinde gelir getirici faaliyeti olmayan öğretim üyeleri için daha düşük bir katsayı diğerleri için farklı katsayı belirlenmektedir.
• Birlikte kullanım protokolünün uygulandığı yerlerde öğretim üyeleri yönünden de Sağlık Bakanlığı tarafından 209 sayılı Kanunun uyarınca çıkarılan ve halen uygulanmakta olan Yönetmeliğe göre performansa dayalı ek ödemenin yapılacağı, yalnızca tavan ödeme miktarları bakımından 2547 sayılı Yasanın 58. maddesindeki oranların dikkate alınacağı düzenlenmiştir.  Böylece birlikte kullanım protokolü imzalayan fakülteler yönünden YÖK'ün hazırlayacağı performans yönetmeliği hükümlerinin uygulama olanağı kalmamaktadır. İş gücü ve diğer kaynak planlamasının da vali ve rektör tarafından yapılacağı belirtilmiştir.

YÖK ve Sağlık Bakanlığı'nın birlikte hazırladığı 2010 Sağlıkta İnsangücü Durum Raporu'na göre 61'i faal olmak üzere toplam 74 tıp fakültesi bulunmakta ve bunlardan 53 tanesinde tıpta uzmanlık eğitimi verilmektedir. Sağlık Bakanlığı'na ait 61'i faal olmak üzere 68 adet eğitim ve araştırma hastanesi bulunmaktadır.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) veri tabanına göre 2009 itibariyle il nüfusu 850'den fazla olan iller;

İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Adana, Konya, Antalya, Gaziantep, Mersin, Şanlıurfa, Kocaeli, Diyarbakır, Hatay, Manisa, Samsun, Kayseri, Balıkesir, Kahramanmaraş, Van, Aydın, Denizli, Sakarya olmak üzere toplam 22 ildir.

Geriye kalan 59 ilin toplam nüfusu 850 binin altında bulunmaktadır. İçlerinde; Muğla,Tekirdağ, Erzurum, Trabzon, Eskişehir, Malatya, Ordu, Afyonkarahisar, Sivas, Tokat, Zonguldak, Adıyaman, Elazığ, Çanakkale, Isparta, Edirne, Düzce, Rize, Kars, Kırıkkale, Bolu gibi tıp fakültesi bulunan iller de yer almaktadır.

Bu Yönetmelik taslağında yer alan düzenlemeler, bir tıp fakültesi yöneticisi  tarafından belirtildiği üzere tıp fakülteleri ve dişhekimliği fakülteleri yönünden 'Afiliasyon' değil 'asimilasyon, yok etme, el koyma'dır.