İşçi sağlığı ve işyeri heklimliğinde daha da geriye...

İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri ile Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri Hakkında Yönetmelik Çalışma Bakanlığı tarafından hazırlandı ve 15 Ağustos 2009 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu Yönetmelik ile işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri arasında yer alan işyeri sağlık ve güvenlik birimleri ile ilgili çeşitli konular düzenlenmiştir.

Hazırlık sürecinde Türk Tabipleri Birliği tarafından Çalışma Bakanlığı’na gönderilen yapıcı önerilerin hemen hiç dikkate alınmamış olması sonrasında çıkartılmış olan bu Yönetmelik birçok bakımdan 2003 yılında yürürlüğe giren yönetmelikten de geri bir noktaya düşmüş bulunmaktadır.

Yönetmelik, bütün yetkilerin Çalışma Bakanlığında toplandığı, ortak sağlık biriminin açılışına dahi Çalışma Bakanlığının onay vermesine dayanan; işyeri hekimliği hizmetlerini ve işyeri hekimliği eğitimini piyasaya açan bir yaklaşımı yansıtmaktadır.

Ayrıca bu Yönetmelik işyerinde elli ve daha fazla işçinin sürekli olarak çalıştığı işyerlerinde işyeri sağlık ve güvenlik birimlerinin oluşturulmasını düzenlemiştir. Bu yanıyla, ülkemizde en geniş işçi kesiminin çalıştığı, bir yanıyla da en ciddi sağlık riskleri ile karşı karşıya çalışılan işyerleri kapsam dışında tutulmuş olmaktadır.

İşyerlerinde sağlık ve güvenlik birimi oluşturulmaksızın, ortak sağlık birimlerinden hizmet almak suretiyle bu önlemlerin yerine getirilmiş sayılmasına ilişkin İş Yasası düzenlemesinden de öte bir yaklaşımla, işyeri ortak sağlık birimlerinin işyerlerinden bağımsız kurularak işyerlerine hizmet satmalarına olanak tanınmış olması da Yönetmeliğin bir başka hukuka aykırı yanıdır.

Öte yandan, düzenlemenin konusunu oluşturan işyeri hekimliği alanında, mevcut bilgi ve deneyim birikimini yok sayan, süreçte verilmiş yargı kararlarına aykırı bir yaklaşımla 2003 yılından sonra verilen işyeri hekimliği sertifikalarını geçersiz kabul etmesi de Çalışma Bakanlığının bu Yönetmelik düzenlemesindeki amacını ortaya koymaktadır.

Bu çerçevede, Yönetmeliğin hazırlandığı süreçte Türk Tabipleri Birliği tarafından sunulmuş olan çeşitli öneriler de dikkate alınarak, etkili bir işyeri hekimliği sunumunu sağlayacak ve bu suretle işçi sağlığının korunmasına katkıda bulunacak bir model oluşturmak yerine, içerdiği birçok hukuka aykırılığın yanı sıra;

  • Uluslar arası sözleşmelere aykırı biçimde, işyeri hekimlerinin mesleki bağımsızlığının korunması için hiçbir etkili düzenleme içermeyen,
  • Türk Tabipleri Birliği’nin işyeri hekimliği alanındaki yasal rolünü yok sayan,
  • Ticaret şirketlerine işyeri ortak sağlık ve güvenlik birimi kurma ve işyerlerine hizmet satma hakkı tanıyan;
  • İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünde belli süre çalışmayı işyeri hekimliği için yeterli sayarken, 2003 yılından sonra Türk Tabipleri Birliği ve birçok üniversitenin işbirliğiyle düzenlenen eğitimler sonucunda verilen ve geçerliliği yargı kararlarıyla saptanmış olan işyeri hekimliği sertifikalarının geçerli sayılmayacağına ilişkin düzenleme içeren,

İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri ile Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri Hakkında Yönetmelik hükümlerinin iptalini sağlamak amacıyla gerekli hukuksal girişim Türk Tabipleri Birliği tarafından hızla yapılacaktır.