Yan dal kadrolarının Sağlık Bakanlığı'na tahsis edilmesine dava açıldı

6 Aralık 2008 tarihinde yapılacak olan Yan Dal Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavına ilişkin kuralların saptandığı Kılavuz’da bazı kadroların sınav tarihinde Sağlık Bakanlığında 657 sayılı Devlet Memurları Yasasına göre kadrolu olarak çalışan uzmanlara tahsis edilmiş olması eşitlik ilkesine aykırı bulunarak ilgili Kılavuz düzenlemelerinin iptali için dava açıldı.

VEKİLİ                         : Av. Mustafa GÜLER – Av.Ziynet ÖZÇELİK – Av.Verda ERSOY

D. KONUSU                 : Davalı idareler tarafından 6.12.2008 tarihinde yapılması planlanan Yan Dal Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavına İlişkin Kılavuz’da bir kısım kadroların sadece Sağlık Bakanlığı adına yan dal uzmanlık eğitimi yapacak sınav tarihinde Sağlık Bakanlığında kadrolu olarak görev yapan uzman tabiplere tahsis edilmiş olması işleminin yürütmesinin durdurulması ile iptali; incelemenin duruşmalı olarak yapılması istemidir.

ÖĞRENME  TARİHİ : 01.12.2008

Davalı idarelerin, ivedilikle yürütülmesinin durdurulması ve iptali istenilen, işlemi 37 yan dal uzmanlığı kadrosunun sadece sınav tarihinde Sağlık Bakanlığında 657 sayılı Devlet Memurları Yasası uyarınca kadrolu olarak istihdam edilen uzman tabiplerin girebileceği şekilde planlanıp ilan edilmiş olması ile bu planlamanın devamı olarak 6.12.2008 tarihinde sınav yapılmasıdır.  

Bu kadrolara ilişkin duyuruyu içeren Kılavuz 23.10.2008 tarihli Yükseköğretim Genel Kurulu toplantısında kabul edilmiş, 4.11.2008 tarihinde de basın duyurusu ile ilan edilip ÖSYM’nin resmi internet sitesinde yayımlanmıştır.  Bazı hekimler ve tabip odaları tarafından bildirilmesi üzerine konu tarafımızdan öğrenilmiştir.

Dava konusu düzenleyici işlemle yan dal uzmanlık sınavına girme hakkı olan uzman hekimler aleyhine olarak kimi kadrolar münhasıran Sağlık Bakanlığında belli bir istihdam şekli ile çalışan tabiplere ayrılmış olması hiçbir hukuksal düzenlemeye dayanmadığı gibi eşitlik ilkesine de aykırı olduğundan aşağıdaki gerekçelerle iptalini talep ediyoruz.

Yandal uzmanlığı, belli bir alanda uzman olan hekimlerin Tıpta Uzmanlık Tüzüğüne ekli Çizelgede belirtilen yan dallarda, yan dalın bağlı olduğu ana dalın uzmanlarının asıl olarak tıp fakülteleri ve Sağlık Bakanlığı Eğitim Hastanelerinin ilgili kliniklerinde görebileceği uzmanlık eğitimi sonunda kazanılan bir unvandır.

Yan dal uzmanlık eğitimine, ilgili dal uzmanları, 28.4.2007 tarih ve 26506 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan Yan Dal Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı Yönetmeliği uyarınca ÖSYM tarafından yapılan sınav sonucuna göre alınmaktadır. Hangi alanlarda kaç kadro açılacağı da anılan Yönetmelik uyarınca ilgili kurumlar olan üniversiteler ile Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmektedir.

Belirtilen usule uygun olarak 2007 yılından bu yana çeşitli kereler sınavlar yapılmış olup yan dal uzmanlık eğitimleri yürütülmektedir. 2008 yılı Sonbahar Dönemi Yan Dal Uzmanlık Giriş Sınavı ile ilgili olarak yapılan düzenleyici işlem niteliğindeki kılavuz incelendiğinde ise önceki yıllarda mevcut olmayan bir koşulun getirilmiş olduğu görülmektedir. Buna göre bazı kontenjanlar Sağlık Bakanlığı adına yan dal uzmanlık eğitimi yapmak isteyen Sağlık Bakanlığı personeline ayrılmıştır. Bu durum Kılavuz’un ‘Tercih Bildirimleri ve Yerleştirme İşlemleri’ başlığı altındaki 5.2 numaralı maddede "Sağlık Bakanlığı Adına Tıp Fakültelerine Alınacak Asistan Sayıları" başlığının altındaki kontenjanları tercih edecek adayların sınav tarihi itibariyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında kadrolu olarak Sağlık Bakanlığı teşkilatında çalışıyor olmaları gerekmektedir. (Tablo-2, Tablo-3 ve Tablo-4 ile ilgili Özel Koşul ve Açıklamalar Bk. 9)” şeklinde belirtilmiştir. Kılavuz’un “Tablo-2, Tablo-3 ve Tablo-4 ile İlgili Özel Koşul ve Açıklamalar” başlıklı bölümün 6. maddesinde de aynı şekilde "Sağlık Bakanlığı Adına Tıp Fakültelerine Alınacak Asistan Sayıları" başlığının altındaki kontenjanları tercih edecek adayların sınav tarihi itibariyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında kadrolu olarak Sağlık Bakanlığı teşkilatında çalışıyor olmaları gerekmektedir.” koşuluna yer verilmiştir.

II- DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERDEKİ HUKUKA AYKIRILIKLAR

Yan dal uzmanlık eğitimi yapmak isteyenler arasında eşit yarışma koşullarının sağlanması ve bunun sonucuna göre liyakat bakımından sıralamanın başında bulunanların ilgili kadrolara atanmaları gereklidir. Bu yaklaşım, bütün idari işlemlerin nihai amacının kamu yararı olması gerektiği genel ilkesinin doğal sonucudur. Oysa dava konusu Kılavuz düzenlemesinde bu ilkeden ayrılarak kimi kadroların sadece Sağlık Bakanlığında kadrolu uzman tabipler arasındaki yarışmaya açılması, bunlar dışında diğer uzmanların söz konusu kadrolara atanmayı talep edememesi öngörülmektedir; ki bu sınırlama, işlemi eşitlik ilkesine aykırı hale getirmektedir. Hukuksal düzenlemelerde ise bu eşitsizliğe dayanak olacak, yan dal uzmanlık eğitimi yapılacak kadrolardan bazılarının Sağlık Bakanlığı’nda kadrolu olan uzman hekimlere tahsis edilebileceğine ilişkin hiçbir düzenleme bulunmamaktadır.

Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 181 sayılı KHK’ye 5413 sayılı Yasa ile 2005 yılında eklenmiş olan Ek Madde 4 hükmüne göre “Kadroları Sağlık Bakanlığında olup Tıpta Uzmanlık Tüzüğü hükümlerince diğer kamu kurum ve kuruluşlarında uzmanlık eğitimi veya yan dal uzmanlık eğitimi yapmak isteyen personel; döner sermaye ek ödemesi hariç her türlü mali ve sosyal hakları Bakanlık tarafından karşılanmak üzere, Bakanlıkça bu amaçla ilgili kurum ve kuruluşlarda görevlendirilebilir ve bu şekilde görevlendirilenler eğitimlerinin bitiminde görevlendirme süresi kadar Bakanlığa hizmet yapmakla yükümlüdürler.…”

Söz konusu hüküm ile Sağlık Bakanlığının başka kurum veya kuruluşlarda kendi ad ve hesabına uzmanlık ya da yan dal uzmanlık eğitim yaptırabilme hakkı tanınmakta, bunun karşılığında da ilgili personele ‘görevlendirme süresi kadar’ Bakanlık’ta hizmet sunma yükümlülüğü getirilmektedir. Dava konusu Kılavuz düzenlemesi de anılan hükme dayandırılmakta ise de söz konusu maddeye dayanılarak yan dal uzmanlık kadrolarından bir kısmının sınav tarihi itibarıyla Sağlık Bakanlığında kadrolu olarak görev yapan uzman hekimlere tahsis edilmesine olanak bulunmamaktadır. Söz konusu maddede Sağlık Bakanlığı ile uzmanlık ya da yan dal uzmanlığı için başka kurumlarda görevlendirilen personel arasındaki ilişki düzenlenmekte olup diğer tabiplerin haklarının kısıtlanmasına olanak sağlayan bir ifade bulunmamaktadır. Bir başka ifadeyle, Sağlık Bakanlığı ihtiyaç duyduğu alanlarda hizmet verecek personel açığını ortadan kaldırmak amacıyla ilgili uzmanlık ya da yan dal uzmanlıklarında Bakanlık adına ve hesabına eğitim yapılmasını teşvik ederek, sonrasında Bakanlık bünyesinde çalışma zorunluluğu getirebilir. Ancak mevcut yan dal uzmanlık kadrolarından bir kısmını bu amaçla sadece kendi personeline, hatta kendi personeli içinden de sadece 657 sayılı Yasa uyarınca kadrolu istihdam edilen uzman hekimlere, tahsis ederek ilgili kadrolar için yapılacak yarışmayı kısıtlayamaz. Söz konusu kadrolarda yapılan kısıtlamalar Sağlık Bakanlığında 657 sayılı Devlet Memurları Yasası uyarınca kadrolu olarak görev yapan uzman tabiplerin lehine iken tıp fakültelerinde, Sağlık Bakanlığı dışında kalan diğer resmi kurumlarda ya da özel sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan uzman tabipler ile Sağlık Bakanlığında başkaca düzenlemelere^[1] göre çalışan uzman tabiplerin ise aleyhinedir.

Örneğin, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları uzmanlık alanında dört adet neonatoloji yan dal uzmanlık eğitimi kadrosu açılmış ancak bunun üçü Sağlık Bakanlığı’na tahsis edilmiştir. Bu durumda Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinde neonatoloji yan dal uzmanlık eğitimi yapmak isteyen Sağlık Bakanlığında kadrolu çalışan uzman tabipler dört kadro için yarışırken istekli diğer bütün uzman tabipler Sağlık Bakanlığında görevli olan meslektaşları ile birlikte sadece tek bir kadro için yarışacaktır!

Daha çarpıcı bir örnek ise İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları uzmanlık dalı altında bulunan hematoloji yan dalında üç adet kadro açılmış ancak bunun tamamı Sağlık Bakanlığına tahsis edilmiştir! Bu suretle, Sağlık Bakanlığında kadrolu olmayan uzman tabiplerin ilgili yan dalda uzmanlık eğitimi yapma olanakları bütünüyle ortadan kaldırılmıştır.

Öte yandan Sağlık Bakanlığında görev yapan kadrolu uzman tabiplerin ilan edilen tüm yan dal uzmanlığı kadrolarına başvurmakla ilgili hiçbir sınırlamaya tabi tutulmamış olduklarına da dikkat çekmek isteriz. Bir başka ifadeyle ilan edilen kadroların tamamı ilgili uzmanlar için açık iken bir kısmı sadece Sağlık Bakanlığında görevli kadrolu uzmanlara açık tutulmuştur.

Sağlık Bakanlığı’nın hizmet sunumunda ortaya çıkan gereksinimi sebebiyle böyle bir düzenlemenin yapıldığı akla gelebilir. Sağlık Bakanlığı adına yan dal uzmanlığı yapanların görevlendirme süresi kadar Bakanlığa hizmet yapmakla yükümlü tutulmuş olmaları da bu sebebi güçlendirmektedir. Ancak bu amacın gerçekleştirilmesi için dava konusu Kılavuz hükmünde olduğu gibi, kadroların sadece Sağlık Bakanlığında kadrolu görevli uzman hekimlere tahsis edilmesi yerine ilgili kadrolarda yan dal uzmanlık eğitimi yapacakların Sağlık Bakanlığı kadrosuna alınacağı ve yan dal uzmanlık süresi kadar Sağlık Bakanlığına hizmetle yükümlü olduklarının belirtilmesi yerinde olacaktır. Böylece bütün uzman hekimler arasında yarışma sağlanarak eşitlik ilkesine uygun bir yöntem seçilmesinin yanı sıra liyakat bakımından da en başarılı olanların Sağlık Bakanlığı bünyesinde çalıştırılması mümkün olabilir.

Ayrıca, kimin adına yapılırsa yapılsın yan dal uzmanlık eğitimi sonrasında bütün uzman hekimlerin Sağlık Bakanlığı tarafından belli süreyle istihdamının zorunlu olduğunu da ayrıca hatırlamakta yarar bulunmaktadır. Zira, 5371 sayılı Yasa ile Sağlık Hizmetleri Temel Kanununa eklenen Ek Madde 3 hükmü uyarınca, yan dal uzmanlık eğitimini tamamlayarak uzman tabip unvanını kazananlar Sağlık Bakanlığı veya Sağlık Bakanlığınca uygun görülen diğer kuruluşlarda, atandıkları yere göre, 300 ila 600 gün arasında mecburi hizmet yapmakla yükümlüdürler. Bu durumda da Sağlık Bakanlığı’nın gereksinim duyduğu yan dal uzmanını bünyesinde belli süreyle çalıştırabilmesi için ilgili kadroların Sağlık Bakanlığında kadrolu uzman tabiplere tahsis edilmesine gerek olmadığı ortaya çıkmaktadır. Haklı bir sebep olmaksızın aynı koşullardaki adaylar arasında ayrım yapılması Anayasa’nın 10. maddesinde ifadesini bulan eşitlik ilkesine ve 70. maddesinde belirtilen “Hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayırım gözetilemez” hükmüne açıkça aykırıdır.

III-YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMİNİN NEDENLERİ

Yukarıda belirtildiği üzere iptali istenilen, sınav hazırlık işlemleri arasında yer alan, Kılavuz hükümlerinden bir kısım kadroların sınav tarihinde Sağlık Bakanlığında kadrolu olarak çalışan uzman hekimlere tahsis edilmesi işlemleri açıkça hukuka aykırıdır. Yan dal uzmanlık eğitimi bir yandan uzman hekimlerin mesleki gelişimleri bakımından önem taşırken öte yandan toplumun nitelikli sağlık hizmeti alma hakkı ile ilintilidir. Adaylar arasında hukuka aykırı olarak sınırlandırılmış kadroların dağıtımına yönelik olarak sınav yapılması giderilmesi olanaksız zararlar doğuracaktır.

HUKUKİ NEDENLER        : Anayasa, İ.Y.U.K, ilgili mevzuat.

DELİLLER                  : Ekte sunulan belgeler ve her türlü yasal delil.

İSTEM SONUCU     : Açıklanan sebeplerle 06 Aralık 2008 tarihinde yapılacak Yan Dal Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavına İlişkin Kılavuz’un;

·                   “Tercih Bildirimleri ve Yerleştirme İşlemleri” başlığı altındaki 5.2 numaralı maddesinin “Sağlık Bakanlığı Adına Tıp Fakültelerine Alınacak Asistan Sayıları" başlığının altındaki kontenjanları tercih edecek adayların sınav tarihi itibariyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında kadrolu olarak Sağlık Bakanlığı teşkilatında çalışıyor olmaları gerekmektedir. (Tablo-2, Tablo-3 ve Tablo-4 ile ilgili Özel Koşul ve Açıklamalar Bk. 9)”  biçimindeki dördüncü fıkrası,

·                   “Tablo-2, Tablo-3 ve Tablo-4 ile İlgili Özel Koşul ve Açıklamalar”başlıklı bölümün Bk.6 numaralı "Sağlık Bakanlığı Adına Tıp Fakültelerine Alınacak Asistan Sayıları" başlığının altındaki kontenjanları tercih edecek adayların sınav tarihi itibariyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında kadrolu olarak Sağlık Bakanlığı teşkilatında çalışıyor olmaları gerekmektedir.”

hükmünün yürütülmesinin durdurulması ve iptaline, incelemenin duruşmalı olarak yapılmasına, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin müştereken ve müteselsilen davalı idarelere yükletilmesine karar verilmesini saygılarımla ve vekaleten talep ederim. 03.12.2008

1.        Vekaletname Örneği
2.        ÖSYM resmi internet sitesinde yer alan “Yan Dal Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı” sınav kılavuzu
3.        Yan Dal Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı Yönetmeliği ve ilgili yasal düzenleme metinleri.

SAĞLIK BAKANLIĞININ TEŞKİLAT VE GÖREVLERİ HAKKINDA KHK

Karar Sayısı: KHK/181 Resmi Gazete: 14.12.1983 - 18251 Mükerrer

Ek Madde 4 - Kadroları Sağlık Bakanlığında olup Tıpta Uzmanlık Tüzüğü hükümlerince diğer kamu kurum ve kuruluşlarında uzmanlık eğitimi veya yan dal uzmanlık eğitimi yapmak isteyen personel; döner sermaye ek ödemesi hariç her türlü malî ve sosyal hakları Bakanlık tarafından karşılanmak üzere, Bakanlıkça bu amaçla ilgili kurum ve kuruluşlarda görevlendirilebilir ve bu şekilde görevlendirilenler eğitimlerinin bitiminde görevlendirme süresi kadar Bakanlığa hizmet yapmakla yükümlüdürler. Söz konusu personelden örneği Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanmış, "Yüklenme Senedi ile Muteber İmzalı Müteselsil Kefalet Senedi" alınır. Anılan personelin hizmet yükümlülüğünü yerine getirmeden veya tamamlamadan görevinden ayrılması, müstafi sayılması, görevine son verilmesi veya Devlet memurluğundan çıkarılması halinde, kendileri için Bakanlıkça yapılmış olan her türlü ödemeler toplamından, hizmetin tamamlanan kısmı için hesaplanan miktar indirildikten sonra bakiye miktar kendilerinden tahsil edilir. Tahsilat, borç miktarı ve ilgilinin durumu dikkate alınarak azami beş yıla kadar taksitlendirilerek yapılır.

İlgililerin uzmanlık eğitiminde başarısızlığı veya kendi istekleri ile uzmanlık eğitimini bırakmaları durumunda ise, görevlendirme süresi kadar Bakanlığa hizmet yapmaları zorunludur. Belirtilen hizmet süresi kadar Bakanlığa hizmet yapmak istemeyenlere yapılmış olan her türlü masrafların tamamı birinci fıkradaki esaslara göre ödettirilir.

Ek Madde 5 - Tıpta Uzmanlık Tüzüğüne göre uzman tabip olanların uzmanlık alanlarında daha ileri seviyede yapacakları yan dal eğitimi için asistanlık sınavları Bakanlıkça yapılır veya yaptırılır. Bu sınavlara ilişkin usûl ve esaslar Bakanlık tarafından hazırlanacak ve bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içerisinde yürürlüğe konulacak yönetmelikle belirlenir.

Kanun Numarası: 3359  Resmi Gazete: 15.5.1987 - 19461

EK MADDE 3. - (Ek madde: 05.07.2005-25866 / 5371 sayılı K. m.1) İlgili mevzuata göre yurt içinde veya yurt dışında öğrenimlerini tamamlayarak tabip, uzman tabip ve yan dal uzmanlık eğitimini tamamlayarak uzman tabip unvanını kazananlar, her eğitimleri için ayrı ayrı olmak kaydı ile Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından hazırlanan İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralamasında yer alan;

             Altıncı grup ilçe merkezlerine bağlı yerleşim yerlerinde 300,

             Beşinci grup ilçe merkezlerine bağlı yerleşim yerleri ile altıncı grup ilçe merkezlerinde 350,

             Dördüncü grup ilçe merkezlerine bağlı yerleşim yerleri ile beşinci grup ilçe merkezlerinde 400,

             Üçüncü grup ilçe merkezlerine bağlı yerleşim yerleri ile dördüncü grup ilçe merkezlerinde 450,

             İkinci grup ilçe merkezlerine bağlı yerleşim yerleri ile üçüncü grup ilçe merkezlerinde 500,

             Birinci grup ilçe merkezlerine bağlı yerleşim yerleri ile ikinci grup ilçe merkezlerinde 550,

             Birinci grup ilçe merkezlerinde 600,

             Gün, Sağlık Bakanlığı veya Sağlık Bakanlığınca uygun görülen diğer kuruluşlarda Devlet memuru veya ilgililerin talebi halinde 10.7.2003 tarihli ve 4924 sayılı Kanuna tâbi sözleşmeli sağlık personeli olarak Devlet hizmeti yapmakla yükümlüdürler. Bu süreler ihtiyaca göre Sağlık Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile kısaltılabilir. Sürelerin hesabında fiilen çalışma esas olup, hafta sonu ve resmi tatil günleri fiili çalışmadan sayılır. Yıllık, mazeret ve hastalık izinli geçirilen günler ise yükümlülük süresine ilave edilir.

             Türk Silahlı Kuvvetlerinde "veya yurt dışında kendi nam ve hesabına okuyarak Devletten öğrenci dövizi almadan"* tıp, tıpta uzmanlık veya yan dal uzmanlık öğrenimlerini tamamlayanlar Devlet hizmeti yükümlülüğüne tâbi değildir. Ancak; Türk Silahlı Kuvvetlerinde iki yıl görev yapmadan ayrılanlara da bu madde hükümleri uygulanır. Türk Silahlı Kuvvetleri hariç, herhangi bir kamu kurum veya kuruluşu adına öğrenim gören personelin bu Kanun hükümleri gereği yapacağı Devlet hizmeti yükümlülüğü, mecburi hizmet süresinden düşülür.

* "... veya yurt dışında kendi nam ve hesabına okuyarak  Devletten öğrenci dövizi almadan ..." bölümü, 13.3.2006 günlü, E. 2006/21, K. 2006/38 sayılı kararla iptal edilmiş, 13.03.2006 tarih 2006/21 E. 2006/12 YD sayılı Anayasa Mahkemesi kararıyla , iptal kararı yayınlanıp yürürlüğe girene kadar anılan bölümün yürütmesi durdurulmuştur. (Resmi Gazete: 17 Mart 2006 - Sayı : 26111) 

             EK MADDE 4. - (Ek madde: 05.07.2005-25866 / 5371 sayılı K. m.1) Tıp fakülteleri dekanlıkları ve eğitim hastaneleri baştabiplikleri mezun olan veya uzmanlık ve yan dal uzmanlık öğrenimini tamamlayan tabip ve uzman tabiplerin isim ve adreslerini onbeş gün içinde Sağlık Bakanlığına bildirmekle yükümlüdürler. Diploma ve uzmanlık belgelerinin Sağlık Bakanlığınca tescil işlemlerini müteakip en geç iki ay içerisinde, Devlet hizmeti yükümlülüğü olan personel, atama yerleri ve atama işlemine ilişkin süreç internet sayfasında ilân edilir. Bu ilân tebligat yerine geçer.

             Eş durumu ve sağlık mazereti nedeniyle yapılacak atamalar hariç personelin görev yerleri, tercih hakkı verilmek sureti ile kurayla belirlenir. Atama sonuçlarının internet sayfasında ilânını müteakip, gerekli hallerde belgelerini tamamlamak üzere ilgili personele yirmi gün süre verilir. Devlet hizmeti yükümlülük süresi, personelin atandığı yerde göreve katılması ile başlar. Belge ile ispatı mümkün zorunlu sebepler olmaksızın süresi içinde göreve başlamayanlar ile başladıktan sonra ayrılanların görev yapmadıkları gün sayısı Devlet hizmeti yükümlülük süresine ilave edilir. Ancak ilave edilen süre, atama yerine göre belirlenen asıl süreden fazla olamaz.

             Devlet hizmeti yükümlülüğü kapsamındaki personel, bu görevlerini tamamlamadan mesleklerini icra edemezler.