10 Kasım 2021’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın bütçesi görüşülecek.
Kadınlar toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için kadın bakanlığını beklerken 2011’de yapılan değişiklikle Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanlığı kapatıldı yerine Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı kuruldu. Bu bakanlık da 2018’de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile birleştirilmiş, 2021’de yapılan değişiklikle Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na dönüştürülmüştür. Misyonu “Bireyin, ailenin ve toplumsal değerlerimizin korunması, güçlendirilmesi ve geliştirilmesine yönelik sosyal politikalar belirlemek, uygulamak ve uygulanmasını sağlamak” olarak belirlenen Bakanlık, “Kadının güçlenmesi, bireysel hak ve menfaatlerine erişim sağlaması; aile ve toplumsal yapımızın güçlenmesi bakımından son derece önemlidir” diyerek asıl derdinin kadın değil aile olduğunu ortaya koymuştur. Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Bakanlık içinde yer alan 16 genel müdürlükten sadece biridir. Bu da AKP'nin derdinin kadınları korumak ve toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak değil, her ne pahasına olursa olsun aileyi korumak olduğunu bir kez daha göstermiştir.
AKP’nin kadınlar için bugüne kadar yaptıklarına bakıldığında da büyük çoğunluğunun projeler kapsamında yapıldığı; böylelikle kadınlara yönelik çalışmaların devlet bütçesinden değil, başta AB olmak üzere başka kurumların ekonomik desteğiyle gerçekleştirildiği görülmektedir. Bu nedenle projeler bittiğinde konu ile ilgili çalışmalar sona ermekte, sunulan hizmetler kesintiye uğramaktadır. 2020 bütçesine bakıldığında bütçe hazırlama genel gerekçe hedefleri arasında ne yazık ki kadın erkek eşitliği bir yana, kadının toplumsal statüsünün iyileştirilmesi bile yer almamaktadır. Bakanlığın kadınlarla ilgili olarak hazırladığı 2018-2023 Stratejik Eylem Planı’nın hedefleri de maalesef bütçe hedefleri arasında yer bulmamıştır.
15 Ekim 2021 tarihinde Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, 2022 bütçesini basına sunarken "sağlıktan eğitime, güvenlikten ulaştırmaya, sanayiden ekonomiye, kadının güçlendirilmesinden sosyal yardımlara kadar her alanda Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın liderliğinde somut ve dinamik politikaları, bütçe temelinde birer birer uygulamaya geçirmeye devam edeceklerini” bildirdi. Ancak gördük ki bütçede kadınlar için hiçbir şey yok. 2022 bütçesi toplumsal cinsiyete duyarlı bir bütçe olmamıştır. Bütçeye bakıldığında Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın bütçesinin daha önceki yıllarda (2018’den önce) olduğu gibi genel bütçenin %3,7’sini oluşturduğu görülmektedir. Bakanlığa ayrılan bütçenin %85,37’si cari transferler olarak Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) yardımları ile 2022 sayılı Kanun çerçevesinde yaşlı aylıklarını içermektedir, %10,1’lik bölümü personel giderleri, kalan %5’lik bölüm ise sermaye transferi ve giderleri olarak tanımlanmıştır. Bütçe kalemlerine bakıldığında bütçeden yalnızca Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü personelinin giderleri için pay ayrıldığı ortaya çıkmaktadır.
Bütçe hazırlama gerekçesini “Kamu kaynak kullanımında; temel politika belgelerinde belirlenen politika, tedbir ve öncelikler doğrultusunda hareket etmek” olarak koymuş olan AKP’nin 2022 politikalarında da, bütçesinde de kadınlar yoktur. Pandemi ile birlikte kadına yönelik şiddetin arttığı, kadın yoksulluğunun derinleştiği bir süreçte toplumsal cinsiyet eşitliğini hedeflemeyen bu bütçe kabul edilemez. Bütçe derhal geri çekilmeli ve eşitlikçi bir bütçe hazırlanmalıdır.
Bir kez daha diyoruz ki:
- Toplumsal cinsiyete duyarlı, eşitliği sağlayan bütçe oluşturulsun!
- Kadın Bakanlığı kurulsun!
- İstanbul Sözleşmesi’nden Vazgeçmiyoruz! İstanbul Sözleşmesi fesih kararı geri çekilsin
- ILO’nun 190 sayılı Şiddet ve Taciz Sözleşmesi onaylansın!
DİSK Kadın Komisyonu
KESK Kadın Meclisi
TMMOB Kadın Çalışma Grubu
TTB Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu
TTB amblemi indir