Türk Tabipleri Birliği’nin (TTB) “Aşı Tüm Canlıların Ortak Değeridir” başlıklı aşı değerlendirmesi ile ilişkili olarak Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov tarafından, TTB Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı’ya hitaben kendi ülkesinin yürütmekte olduğu aşı çalışmalarına da değinen bir mektup göndermişti. Rusya Büyükelçiliği ile TTB Merkez Konseyi ve TTB COVID-19 İzleme Kurulu olarak 20 Ocak 2021 Çarşamba günü bir araya gelinmiştir.
Görüşmeye TTB Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, TTB Merkez Konseyi üyeleri Doç. Dr. Deniz Erdoğdu ve Dr. Onur Naci Karahancı ile TTB COVID-19 İzleme Kurulu üyeleri Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol ve Prof. Dr. Özlem Kurt Azap katılmıştır.
Yapılan görüşmede, TTB Merkez Konseyi ve TTB COVID-19 İzleme Kurulumuz, Gamaleya Merkezi’nce geliştirilen ve “Sputnik V” olarak da bilinen “Gam-Kovid-Vak” aşısını da takip ettiklerini ve değerlendirmelerini 9. ve 10. ay raporlarında kamuoyuyla paylaştıklarını belirtmiştir. Türkiye’de aşılamaların başlamasıyla paylaşılan “Aşı Tüm Canlıların Ortak Değeridir” değerlendirme yazısında ise uygulanmaya başlanan aşı ile Faz 3 çalışmalarını tamamlamış üç aşının karşılaştırılmasına yer verildiği, büyükelçi ve heyetine aktarılmıştır. Yapılan değerlendirmelerin uluslararası geçerliği olan bilimsel yayınlar üzerinden yapıldığı; Sputnik V aşısının da Faz 1 ve Faz 2 çalışmalarına dair güvenilirlik kriterlerine uygun olduğunun heyetimizce görüldüğü belirtilmiştir. Büyükelçi tarafından Faz 3 çalışmalarına ve uluslararası bağımsız bilimsel heyet tarafından incelemelere dair bilimsel makalelerin de çok kısa sürede yayınlanacağı bilgisi verilmiştir.
TTB Merkez Konseyi ve TTB COVID-19 İzleme Kurulumuz, Türkiye ve tüm dünyada toplum sağlığı için bilimsel verilerin şeffaflıkla yürütülmesi ve paylaşılmasının her zaman önemsendiğini vurgulamış; bilimsel paylaşımların ilgiyle takip edileceğini belirtmiştir. Heyetimizce, yaklaşık 9 ülkede 1,5 milyon insanda uygulandığı belirtilen “Sputnik V” olarak bilinen aşının üretim kapasitesinin ve belirlenecek fiyatının paylaşılmasının da önemli olduğu; tüm ülkelerin kâr öncelikli değil tüm dünyada bağışıklığın hedeflenmesini kendisi için insanlık ödevi olarak görmesi gerektiği vurgulanmıştır.
TTB Merkez Konseyi ve TTB COVID-19 İzleme Kurulumuz, Türkiye’de ve tüm dünyada aşı ihtiyacının çok ciddi düzeyde olduğunu ve her türlü aşı çabasının yaşamsal değerde olduğunu toplantıda bir kez daha belirtmiştir. Türkiye’de yaklaşık 1 milyon insan bugüne kadar aşılanmış görünmektedir ancak toplumsal bağışıklığın sağlanması için öncelikle 120 milyon doz aşı gerekmektedir. Bu miktara tam sayısı belli olmayan ve savunmasız gruplar arasındaki mülteciler dahil değildir. Türkiye’nin yetkili ağızlardan alacağını belirttiği en yüksek aşı doz miktarı ise 50 milyondur ve halen çok ciddi bir aşı ihtiyacı görünmektedir. Aşılamada öncelikli gruplar arasına emekli ya da aktif çalışmayan hekimler de alınmıştır. Olağandışı durumlarda ek sağlık gücü olarak böylesi ön hazırlıklar anlaşılabilir ancak emekli ya da aktif çalışmayan diğer sağlık emekçilerinin ve sağlık öğrencilerinin kapsam dışında tutulması her zaman vurguladığımız sağlıkta ekip ruhuna aykırıdır, kabul edilemez. Bir partinin yöneticisi ve/ya Merkez Karar Yürütme Kurulu üyesi; üniversitenin idari yöneticisi olmanın ise aşılamada öncelikli grup bakımından ise olmak için bilimsel olarak karşılığı bulunmamaktadır.
Afrika ülkeleri başta olmak üzere aşı satın alması mümkün görünmeyen ülkeler de çok ciddi sayıdadır. Tüm aşılar gibi COVID-19 aşısının üretimi de sınırları kabul etmemeli insanlığın tümü için planlama yapılmalıdır. Üretici ülkelerin bu konuda da çalışma yapması insanlık hafızasında olumlu izler bırakacaktır. COVAX dayanışma ağı bunu karşılayamayacak ancak iyi niyetli bir dayanışma olarak görülebilirken Türkiye ne yazık ki bu ağda dahi gereklilikleri halen yerine getirmemiştir.
Bir kez daha vurgulamak isteriz ki:
Aşı tüm canlılar için hayat kurtaran ortak bir değerdir ve COVID-19 pandemisinde de güvenli ve etkili aşılar ile yapılacak yaygın aşılamanın, salgını kontrol altına almaya katkı sağlayacağı açıktır. Aşıları incelememizde temel kaynak, menşei, üretildiği ülke ve kullanılan teknik değil; Faz 3 verilerinin sonuç raporları ve yayımlanmış bilimsel değerlendirmelerdir.
Bilimsel verilerin sürekli paylaşımı ve görüş alışverişi konusunda TTB ile sürekli iletişimde olacağını belirten Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov’a nazik daveti için teşekkür ederiz. TTB olarak daima bilimin, toplumcu koruyucu sağlık hizmetinin savunuculuğuna devam edeceğimizi, aşıyla ilgili gelişmeleri yakından takip edip yurttaşlarımızı ve tüm sağlık çalışanlarını bilgilendireceğimizi bir kez daha kamuoyuna saygıyla duyururuz.
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi
TTB amblemi indir