Deprem sonrası üç haftadan fazla geçmesine karşın depremden etkilenen yerleşimlerde altyapı sorunlarının büyük ölçüde giderilemediği gözlemlenmektedir. Birçok kentimizde halen içme suyu sistemleri onarılıp sağlıklı su verilemediği gibi, iki büyük depremden ve artçı sarsıntılardan etkilenen atık su toplama ve arıtma tesisleri de onarılamamıştır. Bu nedenle evsel sanayi kaynaklı tüm kanalizasyon atıkları doğal ortama karışarak; toprak, yeraltı ve yer üstü su kaynaklarının ve tarım alanlarının kirliliğine neden olmaktadır. Kanalizasyon sistemlerinin zarar görmesi nedeniyle bölgeye gönderilen seyyar tuvaletlerin giderleri de açık arazi veya akarsulara bırakılmaktadır. Birkaç gün önce kamuoyuna yansıyan görüntülerde bazı seyyar tuvaletlerin giderlerinin Asi Nehri’ne boşaltılması belleklerdedir. Bu durum bölgede bulaşıcı hastalık salgınları olasılığını iyice artırmaktadır.
Atık sular tarafından kirletilen içme ve kullanma suları ile bu sular ile bulaşık tarım ürünleri; insanda ishal, akut gastroenteritler, tifo, kolera gibi bulaşıcı hastalıklara neden olabilir. Atık su toplama ve arıtma sistemleri onarılamadan geçen her gün bu olasılıklar artmaktadır. Bu nedenle deprem bölgesindeki tüm yerleşimlerde atık su toplama ve arıtma sistemlerinin, varsa depremlerden gördüğü hasar giderilmeli ve bir an önce çalışır duruma getirilmelidir. Ayrıca tüm geçici barınma yerlerinde bulunan tuvalet ve banyolar kanalizasyon sistemine bağlanmalıdır. Eğer bu yapılamıyorsa sızdırmaz fosseptikler oluşturulmalı ve bu fosseptikler düzenli aralarla vidanjörler ile boşaltılmalıdır. Vidanjörler tarafından geçici barınma noktalarındaki sızdırmaz fosseptiklerden alınan atık su kesinlikle açık araziye dökülmemeli; güvenli bir noktadan ya kanalizasyona ya da atık su arıtma tesisine verilmelidir. Depremzede yurttaşlarımızın güvenli içme suyu sağlanıncaya ve atık su sistemleri onarılıncaya kadar kaynatılmış veya klor çözeltisi ile dezenfekte edilmiş su kullanmaları, çiğ sebze ve meyve tüketmemeleri, tuvalet ihtiyaçlarını giderdikten sonra ellerini sabun kullanarak yıkamaları önemlidir.
Türk Tabipleri Birliği Halk Sağlığı Kolu
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi