Cumhurbaşkanı ve Sağlık Bakanı’nın günlerdir “Aile hekimlerine müjdemiz var” diye anons ettiği yeni Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği, 25 Ağustos 2022 sabahında Resmî Gazete’de yayımlanmasıyla çalışanlar arasında bir kez daha hayal kırıklığı yarattı.
Yeni yönetmelikle koruyucu sağlık hizmetleri yerine tedavi edici sağlık hizmetleri öncelenmiştir. Sağlıkta Dönüşüm ile birlikte birinci basamak ve koruyucu sağlık hizmetlerinde yaşatılan tahribat, yönetmelikteki hasta muayene sayısına bağlı ek ödeme tercihiyle gittikçe büyüyecektir.
Hasta başı ek ödeme tercihinin, ikinci ve üçüncü basamakta yaşanan tıkanıklığın birinci basamak üzerinden giderilerek, yaklaşan seçimlerde hasta “memnuniyetini” artırmaya yönelik olduğunu düşünüyor; böylece koruyucu sağlık hizmetlerinin daha büyük yara alacağını, toplum sağlığına daha büyük zarar verileceğini bildiriyoruz.
Sağlık hizmeti, daha çok poliklinik sayısı, daha çok tetkik, daha çok ilaç değildir! Çıkartılan ek ödeme yönetmeliği bizi daha çok ilaç yazma, daha çok hasta görme baskısı altına itmektedir.
Yeni ödeme yönetmeliğinde, aile hekimlerine ek ödeme yapılması ceza puanı koşuluna bağlanıyor. Son bir yıl içinde enflasyon karşısında yarı yarıya eriyen ücretlerinin artırılması ve hak kayıplarının giderilmesi için mücadele eden aile hekimleri ve diğer aile sağlığı merkezi (ASM) çalışanlarına yapılacak ek ödemlerin Anayasa Mahkemesi tarafından hukuksuz bulunan, açık/şeffaf olmayan keyfi ceza puanına bağlı kılınması kabul edilemez.
Ek ödeme Anayasa’ya aykırı olduğu mahkeme tarafından bildirilmiş olan ceza puanı olmaması şartına bağlı kılınması, sağlık çalışanlarının hakları için yürüttükleri mücadeleyi zayıflatmak, sağlık politikaları üzerinde düşünce açıklamayı engellemek, adeta “Sus, yoksa maaşını keserim!” denilerek ek ücret sopa dayatması olarak görüyoruz.
Yönetmelikte sadece sesini çıkarmadan, çok hasta bakma şartı ile hekime ve birazcık ta ASM çalışanlarına ek ödeme yapılması önerilmiştir.
Birinci basamak koruyucu sağlık hizmetlerinden, aşılamalar, gebe izlemleri, takip işlemleri, kanser taramaları, otizm taramaları, eğitimler yok sayılmıştır. Ebe, hemşire, sağlık memuru ve acil tıp teknisyenlerinin emeği yok sayılmıştır.
ASM çalışanlarının sorunları yönetmelik içinde yoktur. ASM yönetimi, kira sorunları, sağlıkta şiddet, güvensiz çalışma ortamları gibi sorunlarımızın ismi dahi anılmamıştır.
Bu ek yönetmelik, bir tüketim yönetmeliğidir. Çalışanı tüketen, sağlığı tüketen, yurttaşlarımızı tüketen sağlıkta dönüşüm zihniyetinin bir yansımasıdır.
Biz, aile sağlığı merkezi çalışanları olarak;
Yoksulluk sınırı altında performansa dayalı olarak çalışmak istemiyoruz.
Emekliliğimize yansımayan ödeme istemiyoruz.
Sağlığı ve emeğimizi tüketen düzenlemeler istemiyoruz.
Baskı, tehdit, ceza istemiyoruz.
Sağlığın kendisi ve sağlık hizmetleri tüketim nesnesi olsun istemiyoruz.
Performansa dayalı, koşullara bağlı ek ödeme değil; emeğimizin karşılığı olan tek ödeme istiyoruz.
Türk Tabipleri Birliği Aile Hekimliği Kolu
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi