Sağlık Bakanlığı tarafından Ekim 2022’de henüz yapımı tam anlamıyla bitmeden açılan Etlik Şehir Hastanesi ile Ankara’da beş eğitim ve araştırma hastanesinin kapatılması gündeme gelmişti. Ancak Türk Tabipleri Birliği (TTB), Ankara Tabip Odası, Hastanemi Aç Platformu ve kamuoyunun baskısıyla bu hastanelerin kapatılmasından vazgeçilmişti. Bununla birlikte kamuoyunun bildiği gibi bir şehir hastanesi açıldığı zaman hastanenin yatak sayısına denk gelecek şekilde diğer hastaneler kapatılmaktadır. Yurttaşların hastaneye ulaşabilmesi, hastane içinde gerek hastaların gerekse sağlık çalışanlarının bölümlere erişebilir olması, hastane mimarisinin toplum ve sağlık çalışanlarının sağlığı gözetilmeden yapılan hastaneler ile sağlık hakkı ihlal edilmektedir. Sağlık alanında yaşanan sorunların derinleşmesi sağlık hizmetlerinin niteliğini düşürmüş; hekim ve sağlık emekçilerinin çalışma koşullarını bozmuştur. Bu olumsuz koşullara karşı sağlık emekçilerinin mücadelesi sonucu Sağlık Bakanlığı, “Beyaz Reform” programını açıklamak zorunda kalmıştır. Tüm bunların yanında bakanlık, şehir hastaneleri projelerinden vazgeçmemiş, Etlik Şehir Hastanesi’nin yapımına devam etmiştir. Fakat yukarıda da belirtildiği gibi, birliğimiz ve kamuoyundan gelen itirazla bakanlık şehir hastanesinin açılmasının ardından kapatılması planlanan beş hastanenin kapatılmayacağını ve bunların yeniden yapılanacağını açıklamak zorunda kalmıştır.

Etlik Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin açılmasıyla hekim ve diğer sağlık personeli ihtiyacı diğer hastanelerden karşılanmış, bu hastanelerin tıbbi malzeme ve cihazları sözleşmeye aykırı bir biçimde şehir hastanesine taşınmıştır. Böylece diğer hastanelerin eğitim ve araştırma özellikleri ortadan kaldırılmış; hastaneler, sadece poliklinik hizmeti verme ile sınırlanmış ve basit cerrahi girişimlerin yapılabildiği bir duruma düşürülmüştür. Bu düzenleme, hastanelerin fiili olarak kapatılması anlamına gelmektedir. Ayrıca bu hastanelerden bazı hekim ve sağlık personeli keyfi bir yöntemle hastanelerde bırakılmış, TTB’nin yaptığı incelemeye göre sağlık çalışanlarının bu hastanelerde bırakılmasında siyasi saikler ön plana çıkmıştır. Bu hastanelerden Dışkapı, Dr. Sami Ulus Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Zübeyde Hanım ve Ulucanlar Göz eğitim ve araştırma hastaneleri hizmet sunamaz hale getirilmiştir. Kapanacak hastanelerden Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne kamuoyunun baskısı ve Etlik Şehir Hastanesi’nin Onkoloji kulesinin tam olarak hizmete girmemesi nedeniyle şimdilik daha az müdahale edilmiştir.

Cumhurbaşkanlığı’nın ilan ettiği 2023 Yatırım Programı’nda bu hastanelerin yatırım projesine dâhil edilmemesi hastanelerin gözden çıkarıldığını teyit etmektedir. Programda 93 sağlık projesine 32,8 milyarlık kaynak ayrılırken, 13 şehir hastanesine sadece kira bedeli olarak 27,8 milyar ayrılmıştır. Dışkapı ve Dr. Sami Ulus Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları eğitim ve araştırma hastanelerinin yıkılarak yeniden yapılması ve Onkoloji Hastanesi’ne ek hizmet binası yapılmasıyla ilgili vaatler ise plan ve yatırım programlarına yansımamıştır. Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan ve yapılacak ihalelerde bu üç hastaneye ait projeler yer almamaktadır. 2023 Yılı Yatırım Programı’nda da bu üç hastanenin projesi yer almamaktadır.

Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası’nın yaptığı çalışmaya göre; “Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi dışındaki dört hastanenin pediatri-dahiliye-cerrahi hekim sayısı 707'den 272'e düşülmüştür. Bu hastanelerde ayaktan başvuruda 130 bin, acil başvuruda 24 bin, ameliyat sayısında 2 bin 500, yatak hasta sayısında 5 bin, doğum sayısında 900 civarında azalma olmuştur. Azalma oranları; ayaktan başvuruda %57, acil başvuruda %39, ameliyat sayısında %75, yatan hasta sayısında %75, doğum sayısında %98’dir. Aynı dönemde Etlik Şehir Hastanesi’nde 500'e yakın uzman hekim görev yapmıştır. Ayrıca yatan hasta ameliyat ve doğum sayısı, kapatılan hastanelerdeki azalışa denk düzeyde gerçekleşmiştir. Zübeyde Hanım Kadın Hastalıkları ve Doğum Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde aylık 800'e yakın doğum gerçekleşirken doğum sayısı 20'nin altına düşmüş; acil vakalar dışında tüm doğum hastaları Etlik Şehir Hastanesi’ne gönderilmiştir. Dr. Sami Ulus Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde ise aylık 300'ün üstünde ABC grubu ameliyat yapılırken Kasım 2022’den itibaren hiç ameliyat yapılmamıştır. Dışkapı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin yatan hasta ve ameliyat sayısı %60 azalmıştır. Ulucanlar Göz Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 900'e yakın ameliyat gerçekleştirilirken, ameliyat sayısı 150'nin altına düşmüştür.”

Verilere göre bakanlık mevcut dört hastaneyi sadece polikliniklerde ayaktan tedavi veren kurumlara dönüştürürken; yatan hasta, ameliyat ve doğum hastalarına yönelik personel ve donanımı Etlik Şehir Hastanesi’ne çekerek hizmetin bu hastaneye kaydırılmasına yol açmıştır. Bu durum üçüncü basamak sağlık kurumlarının işlevsizleşmesine ve bazılarının birinci basamak sağlık birimlerine dönüşmelerine neden olmuştur. Dışkapı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin kapasitesi en az %50 azaltılırken, acil yükü aynı seviyede kalmış; buna karşılık eğitim, uzman, asistan hekim ve sağlık personeli kadrosu azaldığı için özellikle acil servis hizmeti ciddi sorunlarla karşı karşıya kalmıştır. Bu durum aynı zamanda hastane ve sağlık emekçilerine dönük şikayetlerin ve şiddetin artmasına neden olmaktadır.

Ankara’da yurttaşların sağlık hizmeti alma konusunda yaşadığı zorluklar devam etmektedir. Bu nedenle Sağlık Bakanlığı, Etlik Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi açılırken söz verdiği gibi beş eğitim ve araştırma hastanesini restore etmeli ve teknolojik olarak yenileyerek acilen yurttaşların hizmetine açmalıdır. Bilkent Şehir Hastanesi açılırken kapatılan altı eğitim ve araştırma hastanesi de yeniden nitelikli sağlık hizmet verecek duruma getirilmelidir.

En önemli konulardan biri olan asistan eğitimi ise bu süreçte çok aksamıştır. En kısa sürede bu kaotik duruma son verilmeli asistanların eğitim hakkı, hastaların nitelikli sağlık hakkı yeniden sağlanmalıdır.

Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi