Türk Tabipleri Birliği’nin (TTB) São Paulo uçak gemisinin Aliağa Gemi Söküm Tesisleri’nde sökülmek üzere satın alınması ile birlikte yaklaşık 1,5 yıldır yürüttüğü bilimsel mücadeleye karşın; gemi bilindiği gibi 4 Ağustos 2022 tarihinde içinde bulunan tonlarca tehlikeli atık ile birlikte Brezilya’dan yola çıktı. Geminin Brezilya Yüksek Mahkemesi’nin hakkındaki ihtiyati tedbir kararına, Basel Konvansiyonu, Barselona Sözleşmesi ve İzmir Protokolü’ne aykırı olan yasadışı trafiği Güney Atlantik Okyanusu’nda sürerken 26 Ağustos tarihinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı São Paulo uçak gemisine verdiği Türk karasularına girme iznini yine bilindiği gibi iptal etmiştir. Bu karar doğrultusunda geminin çıktığı limana geri dönmesi ve yeni bir tehlikeli madde envanteri için (IHM) uzman incelemesine tabii tutulması gerekirken; Cebelitarık Boğazı’na doğru rotasına devam ettiği izlenmektedir. Geminin varış limanı da uluslararası sistemlerde Aliağa ve tahmini varış zamanı da 11 Eylül olarak görülmeye devam etmektedir.
TTB tarafından 1,5 yıldır geminin ülkemize getirilmemesi için yapılan çalışmalar son iki aylık dönemde de sürdürülmüştür. Bu dönemde, geminin sökülmek üzere Aliağa’ya getirilmesi izninin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından verildiğinin öğrenilmesi üzerine 17 Temmuz’da kısa bir açıklama yapılmış ve açıklama sosyal medya ve ulusal basında ciddi yankı bulmuştu. Sonrasında; 19 Temmuz’da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'a gemi ile ilgili TTB tarafından yöneltilen sorular kamuoyuna duyurulmuştu. 26 Temmuz tarihinde gemi ile ilgili bir bilimsel toplantı yapılmış, toplantıda konunun uzmanlarınca ülkemizin giderek dünyanın tehlikeli atık çöplüğü haline getirilmesi, Aliağa’daki gemi söküm tesislerinin çevresinde yaşayan ve çalışanların sağlığı üzerine etkileri ile neden olduğu ekolojik yıkımın boyutları tartışılmıştı. TTB, 11 Ağustos tarihinde ise geminin karasularından geçeceği ülkelerin hekim örgütlerine birer mektup yazmıştı. Mektuplarda, geminin taşıdığı tehlikeli atıklara dikkat çekilmiş ve uluslararası antlaşma ve sözleşmelere aykırı trafiğinin engellenmesi için ülkelerinin yetkili makamları nezdinde girişimde bulunmaları ve konu ile ilgili kamuoyunu bilgilendirmeleri istenmişti. Ayrıca 14 Ağustos’ta yapılan Genel Yönetim Kurulu (GYK) toplantısında da nelerin yapılabileceği tartışılmıştı. TTB, İzmir’de kurulu bulunan ve meslek odaları İzmir temsilcileri, çevre örgütleri ve yerel yönetimlerin temsilcilerini kapsayan “Gemi Söküm Koordinasyon Grubu”nun miting, imza toplama, nöbet masası açma ve hukuksal girişimlerde bulunma gibi yaptığı çalışmalara da destek vermektedir. 24 Ağustos'ta İzmir'de yapılan basın açıklamasına İzmir Tabip Odası’nın yanında TTB Merkez Konseyi düzeyinde de katılım sağlanmıştı.
Bu güne kadar konu ile ilgili yerel, ulusal ve uluslararası bilimsel ve hukuksal tüm çabalara destek veren TTB, ulusal ve uluslararası yasalara aykırı olarak ülkemize getirilmeye çalışılan ve tonlarca tehlikeli atık taşıyan São Paulo uçak gemisinin ülkemiz karasularına girmemesi için bu mücadelesini sürdürecektir.
Kamuoyuna saygı ile duyurulur.
Türk Tabipleri Birliği Halk Sağlığı Kolu
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi