| 26 Haziran 2012 SALI | Resmî Gazete | Sayı : 28335 | ||||||||||||||
| ANAYASA MAHKEMESİ KARARI | ||||||||||||||||
| Anayasa Mahkemesi Başkanlığından: Esas Sayısı : 2011/127 Karar Sayısı : 2012/29 Karar Günü : 22.2.2012 İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN : İzmir 4. Asliye Ceza Mahkemesi İTİRAZIN KONUSU : 11.4.1928 günlü, 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’un, 23.1.2008 günlü, 5728 sayılı Kanun’un 26. maddesiyle değiştirilen 41. maddesinin ikinci cümlesinde yer alan “…üç yıldan…” ibaresinin Anayasa’nın 2. maddesine aykırılığı savıyla iptali istemidir. I- OLAY Diş hekimliği mesleğini diplomasız olarak icra ettiği iddiasıyla sanık hakkında açılan kamu davasında, itiraz konusu kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu kanısına varan Mahkeme iptali için başvurmuştur. II- İTİRAZIN GEREKÇESİ Başvuru kararının gerekçe bölümü şöyledir: “1219 sayılı Yasa’nın 41. maddesinde, diplomasız diş hekimliği yapılması hâlinde 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 1000 güne kadar adli para cezası öngörülmüş olup aynı Yasa’nın 25. maddesinde diplomasız doktorluk yapılması hâlinde 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 1000 gün adli para cezası öngörülmüştür. Doktorluk için en az 6 yıl eğitim gerekmekte olup, bu süre pratisyen doktorlar içindir. Uzman doktorluk için ayrıca en az ilave genellikle 4 yıl eğitim gerekmekte olup bu süre toplamda 10 yılı bulmaktadır. En az eğitim gerektiren pratisyen hekimlik için dahi belirtildiği gibi süre 6 yıldır. İnsan sağlığı yönünden doktorların yapmış olduğu muayene ve tedavilerin özellikle uzmanlık gerektiren durumlarda hayati önemde olduğu açıktır. Diş hekimliği için gerekli eğitim süresinin 5 yıl olduğu hâlde ve nitelik olarak yapılan faaliyetin diğer doktorlardan ayrı bir özelliği olmamasına rağmen hapis cezasının alt sınırı 3 yıl olarak tespit edilmiştir. Açıklanan nedenlerle; aynı yasa içerisinde dahi çelişkili olan ve bütünlük arz etmeyen yasal düzenlemenin Anayasamızın “Hukuk Devleti” prensibine aykırı olduğu kanaatine varıldığından, olayda uygulanması gereken yasa maddesinin iptali başvurusunda bulunulmasına karar vermek gerekmiştir.” III- YASA METİNLERİ A- İtiraz Konusu Yasa Kuralı 11.4.1928 günlü, 1219 sayılı Kanun’un, itiraz konusu kuralı da içeren 23.1.2008 günlü, 5728 sayılı Kanun’un 26. maddesiyle değiştirilen 41. maddesi şöyledir: “Kişisel çıkar amacı olmasa bile diplomasız olarak diş hekimliği mesleğine ilişkin herhangi bir muayene veya müdahale yapan, diş hekimliği klinik hizmetleri ile ilgili işyeri açanların meslek icraları durdurulur. Bu kimseler hakkında üç yıldan beş yıla kadar hapis ve bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.” B- İlgili Görülen Yasa Kuralı 1219 sayılı Kanun’un, itiraz konusu kural ile ilgili görülen 25. maddesi şu şekildedir: “Diploması olmadığı hâlde, menfaat temin etmek amacına yönelik olmasa bile, hasta tedavi eden veya tabip unvanını takınan şahıs iki yıldan beş yıla kadar hapis ve bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.” C- Dayanılan Anayasa Kuralı Başvuru kararında Anayasa’nın 2. maddesine dayanılmıştır. IV- İLK İNCELEME Anayasa Mahkemesi, İçtüzüğün 8. maddesi uyarınca Haşim KILIÇ, Serruh KALELİ, Alparslan ALTAN, Fulya KANTARCIOĞLU, Ahmet AKYALÇIN, Mehmet ERTEN, Serdar ÖZGÜLDÜR, Osman Alifeyyaz PAKSÜT, Zehra Ayla PERKTAŞ, Recep KÖMÜRCÜ, Burhan ÜSTÜN, Engin YILDIRIM, Nuri NECİPOĞLU, Hicabi DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI ve Erdal TERCAN’ın katılımlarıyla 30.11.2011 tarihinde yapılan ilk inceleme toplantısında, dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir. V- ESASIN İNCELENMESİ Başvuru kararı ve ekleri, işin esasına ilişkin rapor, itiraz konusu ve ilgili görülen Yasa kuralları, dayanılan Anayasa kuralı ve bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü: Başvuru kararında; doktorların ve diş hekimlerinin aldıkları eğitimin süresine ve yaptıkları tedavinin insan yaşamı ve sağlığı bakımından önemine değinilip, bu mesleklerin diplomasız olarak icra edilmesi suçlarını karşılaştırmak suretiyle, diş hekimliği mesleğini diplomasız olarak icra edenlere, doktorluk mesleğini diplomasız olarak icra edenlerden daha ağır hapis cezası uygulanmasının çelişkili olduğu ve bütünlük arz etmediği belirtilerek, kuralın Anayasa’nın 2. maddesine aykırı olduğu ileri sürülmüştür. 1219 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca diplomasız olarak diş hekimliği mesleğine ilişkin herhangi bir muayene veya müdahale yapan ve diş hekimliği klinik hizmetleri ile ilgili işyeri açanlara üç yıldan beş yıla kadar hapis ve bin güne kadar adlî para cezası, aynı Kanun’un 25. maddesine göre diplomasız hasta tedavi eden veya tabip unvanını takınanlara ise iki yıldan beş yıla kadar hapis ve bin güne kadar adlî para cezası uygulanması öngörülmektedir. Anayasa’nın 2. maddesinde belirtilen hukuk devleti, her türlü işlem ve eylemleri hukuka uygun olan, her alanda adaletli bir hukuk düzeni kurup bunu geliştirerek sürdüren, hukuku tüm devlet organlarına egemen kılan, Anayasa’ya aykırı durum ve tutumlardan kaçınan, insan haklarına saygı gösteren, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren devlettir. Ceza hukukunun, toplumun kültür düzeyi, sosyal ve ekonomik yaşantısıyla bağlantısı bulunması nedeniyle suç ve suçlulukla mücadele amacıyla ceza hukukunda sistem tercihi devletin ceza siyaseti ile ilgilidir. Bu bağlamda ceza hukukuna ilişkin düzenlemeler bakımından kanun koyucu Anayasa’nın ve ceza hukukunun temel ilkelerine bağlı kalmak koşuluyla, belli eylemlerin suç sayılıp sayılmaması, suç sayıldıkları takdirde hangi çeşit ve ölçülerde ceza yaptırımlarıyla karşılanmaları gerektiği, hangi hâl ve hareketlerin ağırlaştırıcı ya da hafifletici sebep olarak kabul edileceği gibi konularda takdir yetkisine sahiptir. Her iki suçun koruduğu hukuki değerler benzer nitelik taşısa dahi, yasa koyucunun suçun topluma verdiği zararı ve yaygın olarak işlenmesini gözeterek diş hekimliği mesleğini diplomasız olarak icra edenlere, doktorluk mesleğini diplomasız olarak icra edenlerden daha ağır hapis cezası öngörmesi takdir hakkı kapsamında olup, itiraz konusu kuralda Anayasa’ya aykırılık bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle itiraz konusu kural, Anayasa’nın 2. maddesine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir. VI- SONUÇ 11.4.1928 günlü, 1219 sayılı Tababet Ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’un, 23.1.2008 günlü, 5728 sayılı Kanun’un 26. maddesiyle değiştirilen 41. maddesinin ikinci cümlesinde yer alan “ …üç yıldan…” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olmadığına ve itirazın REDDİNE, 22.2.2012 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
| ||||||||||||||||
