Pratisyen Hekimler Geçici Görevlendirmelerle Mağdur Edilmektedir

Yurtiçinde pratisyen hekimlerin il içi ve iller arası geçici görevlendirilmesi farklı şekillerde yapılmaktadır:

• 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’na göre; mecburi hizmette çalışan hekim geçici olarak görevlendirilemez, ancak deprem gibi olağanüstü hallerde geçici olarak bir ayı aşmamak üzere veya
• Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığı’nın harekat, salgınla mücadele vb. ihtiyaçları kapsamında yurtiçi ve yurtdışında iki aya kadar resen görevlendirilebilir.
   

Ancak mecburi hizmetini tamamlamamış hekimler birçok yerde bölge eğitim araştırma hastanelerine, ilçe devlet hastanelerine ve üniversite hastanelerine geçici olarak görevlendirilmektedir. Özellikle ilçe devlet hastanelerinden o ilin bölge veya üniversite hastanelerine görevlendirme yapılmaktadır. Bu durum yeni atanan pratisyen hekimlerin adaptasyon sürecini güçleştirmekle birlikte istemediği bir yerde zorla çalışmaya mecbur bırakılmaktadır.

Görevlendirme yazısı gelmiş bir hekimin bu duruma itiraz edip hukuki süreç başlattığı durumda ise dava süreci sonuçlanana kadar görevlendirmeye gitmek zorunda bırakılmaktadır. Genel olarak hukuki süreç bir aydan daha geç sonuçlandığı için zaten görevlendirilen hekimin de görevlendirmesi bitmiş olmaktadır. Buna rağmen itiraz edilip hukuki süreç başlatılsa bile görevlendirmeye gidilmediği takdirde yaptırıma maruz kalınmaktadır.

İl sağlık müdürlükleri aracılığıyla ihtiyaç duyulan yerlere görevlendirilen bu hekimler maddi ve manevi olarak yıpranmaktadır. Ayrıca görevlendirilen hekimin kadrosunun bulunduğu hastanede de doktor sayısı azaldığı için birçok ek sorunu beraberinde getirmektedir.                                

Bunun yanında görevlendirme bilgilendirmesi görevlendirmenin başlangıcından çok kısa süre önceden yapılmaktadır. Özellikle üniversite hastanelerine görevlendirilen hekimler için valilik kararı verilmektedir ve hekim yaklaşık bir hafta öncesinde bilgilendirilmektedir. Hatta ek dosyada belirtildiği gibi dört gün öncesinden dahi bilgilendirme yapılmaktadır.

Oysa Harcırah Kanunu’nun 59. maddesi gereğince harcırahın peşin olarak ödenmesi ve yeni görevine hareket etmesi için 15 günlük süre tanınması zorunludur. Hukuksuz yapılan bu görevlendirmelerin süreci de hukuksuzca devam etmektedir. Bu görevlendirmeler ülkenin birçok kentinde yapılmaktadır.

Hastane dışında ilçe sağlık müdürlükleri ve toplum sağlığı merkezlerinde çalışan hekimler de hastanelere ve aile hekimliği birimlerine kuralsızca görevlendirilmektedir. Aile hekimliğine görevlendirilen hekimin maaşı yatarken, taban (sabit) ve teşvik ödemesi gittiği gün kadar kesilip hekim az çalışmış sayılarak eksik yatırılmaktadır. Daha sonra aile hekimliği üzerinden hesaplanıp yaklaşık 20 gün sonra hesaba yatmakta ve bu genellikle ilk başta yapılan kesintiyle aynı olmaktadır. Burada hekimin maddi kaybı olmaktadır.

Oysa hekimin hak ettiği ilk baştan maaşına yatırılıp sonra arada fark çıkarılarak (ki bu genellikle olmamaktadır) yatırılsa bu kayıp yaşanmayacaktır. Her koşulda ilçe sağlık müdürlüğü ve toplum sağlığı merkezinde yaşayan hekimin taban ve döner sermaye ödemesi aile hekimi olan bir hekimin aldıklarından düşük olacağından hekime normal maaşı ve ek ödemeleri yatırılıp daha sonra eğer pozitif bir fark çıkarsa onun yatırılması mağduriyeti önleyecektir.

Bazı örnekler:

• 2024 yılında Sinop Gerze Devlet Hastanesi ve Erfelek Devlet Hastanesi’nden Sinop Boyabat’a geçici görevlendirilmesi yapılan Dr. Sena Sakin ve Dr. Mehmet Turan yolda kaza yapıp hayatını kaybetmişlerdir. Görevlendirme için kullanılan araç sürücüsü E.Ç de hayatını kaybetmiştir. Dr. Beyza Nur Çetin ise ağır yaralanmıştır. Devlet hizmet yükümlülüğü süresini tamamlamamış hekimlerin bu şekilde görevlendirilmesi hayatlarına mal olmuştur. Ancak buna rağmen geçici görevlendirmelerde herhangi bir düzenleme yapılmamıştır.
• Van’da il sağlık müdürlüğü tarafından ilçe devlet hastanesi acilde çalışan doktorlardan her ay düzenli olarak bölge eğitim araştırma hastanesine görevlendirme yapılmaktadır. Bunun yanında Dursun Odabaşı Tıp Merkezi’ne valilik kararıyla çocuk acil servise görevlendirme yapılmaktadır.
• Ağrı’da özellikle aile sağlığı merkezlerinde ve toplum sağlığı merkezlerinde çalışan hekimler her ay bazı ilçe devlet hastanesi acillerine ve eğitim araştırma hastanesine görevlendirme yapılmaktadır.
• İzmir’de ilçe devlet hastanelerinde çalışan hekimler özellikle Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde görevlendirilmektedir.
   

Çözüm önerilerimiz:

• Sağlık hizmetinin sürekliliğinin sağlanması için personel ihtiyacının geçici görevlendirme yoluyla değil yeterli personel atamalarıyla sağlanması gereklidir.
• Atama dönemlerinde özellikle üçüncü derece sağlık merkezlerinin kontenjanları üzerinden personel alımları artırılmalıdır.
• Ara atamalarda kontenjanların belirlenmesinde, sağlık merkezlerinin kadrosunda bulunan hekim sayısı değil, o merkezde aktif çalışan hekim sayısı baz alınmalıdır.
• Görevlendirilme gönüllülük esaslı olarak yapılmalı ve hekimlerin istememesi durumunda yaptırım uygulanmamalıdır.
   

Türk Tabipleri Birliği Pratisyen Hekimler Kolu