TTB İnsan Hakları Kol Toplantısı 7 Ağustos 2025 Günü Yapıldı

Türk Tabipleri Birliği’nin (TTB) İnsan Hakları Kol toplantısı 7 Ağustos 2025 günü çevrimiçi yapıldı.

Toplantıya Adana, Ağrı, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Mersin, Samsun, Van-Hakkari tabip odalarına üye hekimler ve insan hakları savunucuları ile TTB Merkez Konseyi üyeleri Dr. Ali Karakoç ve Dr. Mehmet Şerif Demir katıldı.

Kolaylaştırıcılığını DTO’da Dr. Elif Turan’ın yaptığı toplantıda, kısa bir tanışmanın ardından; TTB Merkez Konseyi üyeleri Dr. Ali Karakoç ve Dr. Mehmet Şerif Demir’in TTB’nin son dönemde basında geniş yer tutan Murat Çalık ve Ayşe Barım’ın sağlık durumuna ilişkin çalışmaları özetlendi, cezaevlerinde yaklaşık 1.450 hasta mahpusun bulunduğu vurgulandı.
Ardından TTB ve tabip odalarına gelen başvurulara ilişkin katılımcılar bulundukları bölgedeki uygulamalara ve karşılaştıkları güçlüklere ilişkin aktarımlarda bulundu. Başvuruların aileler, avukatlar ya da sivil toplum kuruluşları üzerinden yapıldığı belirtildi.

Herhangi bir hastalık olmasa bile 30 yılı bulan mahpusluk süreçlerinin sağlık üzerine etkilerinin araştırılması, yerinde inceleme ihtiyacı doğduğunda karşılaşılan zorluklar, mahpusların yanlarındaki çocukların durumları; İHD, ÖHD, ÇHD, Barolar, Tutuklu Aileleri Federasyonu, SES, TİHV gibi sivil toplum kuruluşlarıyla ortak yürütülen çalışmalar ve alternatif rapor düzenlenmesi konusu gündeme alındı.

Cezaevinde hekim olarak çalışan üyeler tarafından uygun olmayan fiziki koşullar, kapasite aşımı, başvuru dosyalarının birikmiş olması, heyet gereksinimi doğan durumlar ve değerlendirme sürecinde zamanında müdahale ile ilgili güçlükler, hasta olan mahkumların sağlık hizmetine erişimindeki zorluklar dile getirildi. Cezaevinde görevli aile hekimi meslektaşlarla iletişimin önemi vurgulandı.

İstanbul’da İHD, TİHV, ATUD ve İTO’nun içinde yer aldığı hasta mahpuslar izleme komisyonuna, avukatlar aracılığı ile ATK’nin raporlarına dair çok fazla başvuru olduğu dolayısıyla TTB çatısı altında hızlı harekete geçebilecek uzmanlardan oluşan özelleşmiş bir gruba duyulan ihtiyaçtan, cezaevinden gelen mektuplara yanıt vermenin öneminden, ayrıca mahpusların beslenme ve sağlık hakkına erişim ile ilgili hususların raporlarda yer alması gerektiğinden bahsedildi. Bunun yanı sıra “ağır hasta mahpus” gibi kavramlarla ilgili referans alınabilecek standart bilgilerin olmamasının yol açtığı karmaşa, ATK gibi kurumların DSÖ’nün belli hastalıklarda kullandığı çizelgeleri kullanabildiğinden ancak yine de standart bir uygulamanın olmayışından ve bunun keyfi ve hukuksuz uygulamalara yol açtığından bahsedildi. Hastaya ait verilerin yeniden düzenlemenin ve elde tutulmasının başvuru sırasında hızlı hareket etme, neden-sonuç ilişkisi kurmadaki önemi, rapor süreçlerinde hekimlerin biraz daha sorumluluk alması yönünde yüreklendirilmesine değinildi. Ayrıca TİHEK’e yapılan başvuruların raporlanıp raporlanmadığı, yayınlanıp yayınlanmadığı takibinin önemi vurgulandı.

Yine insan hakları ile ilgilenen diğer STK’larla işbirliği içerisine girerek; hasta mahpusların hastalık raporları, Excel’de dokümante edilmiş veriler ve objektif kriterler üzerinden tanımlayıcı, kesitsel ve niteliksel çalışmalar yapma önerisi getirildi, cezaevi mektuplarının niteliksel veri sağlayabileceği dile getirildi, merkezi düzeyde bir koordinasyon ihtiyacı vurgulandı.
Hasta mahpuslara yönelik teorik ve pratik alanda yapılabilecekler gündeme alındı. Bu çalışmada yer almak isteyen hekimlerden oluşturulacak “Hapishane ve Sağlık” alt komisyonun kurulması kararına varıldı.

Yasal bir zemin üzerinde verilerle hareket etmenin ve tabip odalarından katılacak gönüllü havuzu oluşturma önerisi geldi, en kısa zamanda tekrar toplanıp bir yol haritası çıkarma ve somut adımlar atma kararına varıldı.

Türk Tabipleri Birliği İnsan Hakları Kolu Yürütmesi