Isparta’da Yaşananlar, Yönet(e)memenin Geldiği Boyutları Gözler Önüne Sermektedir
Son yapılan resmî açıklama ile Isparta’da il ve ilçe merkezlerinde enerjisiz şebeke kalmadığı belirtilmesine rağmen binlerce yurttaşın mağduriyeti halen devam etmektedir. Yoğun kar, buzlanma ve elektrik kesintisinden dolayı COVID-19 ile ilgili hizmetler başta olmak üzere sağlık hizmetlerindeki aksamaların etkisini maalesef önümüzdeki dönemde de hissedebileceğiz.
Isparta’daki elektrik kesintileriyle ilgili basında çıkan haberlerden biri, Yalvaç ilçesinde evinde donarak öldüğü tahmin edilen bir yurttaşımızın olduğudur. Günümüzde azami kamusal şartlar sağlandığında, bir insanın evinde donarak ölmesi pek mümkün değildir. Eğer yurttaşımızın ölümü hipotermi nedeniyle veya hipotermi dışında, sağlık hizmetlerine ulaşamama gibi bir nedenle ise her iki durum da tamamen kamu sorumluluğundadır. Yurttaşların olağan dışı durumlardan etkilenmelerini en aza indirecek düzenlemeler, devletin yurttaşlara karşı en önemli yükümlülüklerinden biridir.
Dün (06.02.2022), Isparta Valiliğinin donarak öldüğü iddia edilen yurttaşla ilgili açıklaması ne yazık ki sorumsuzluğu itiraf eder niteliktedir. Kişinin aklen malul olduğu, komşularının yardımını istemediği, sobanın kurulu olduğu ancak kişinin kullanmadığı ifadeleri; aklen malul olduğu belirtilen kişiye tüm sorumluluğu yükleme amacı taşısa da aslen kamunun dezavantajlı gruplara karşı sorumluluklarını yerine getirmediğinin delilidir.
Isınmadan hijyene, beslenmeden iletişime kadar akla gelebilecek tüm insani ihtiyaçların temel gereksinimi olan elektrik, günümüzde özel sermayenin eline teslim edilmiş durumda. 2021 yılı itibari ile kamuya ait dört şirket varken, özellere ait şirket sayısı 1222’dir. Türkiye'de elektrik üretiminde kamunun fiyatları kontrol altına alacak ve toplumsal faydayı gözetecek bir gücü ve kontrol mekanizması kalmamıştır.
Özelleştirmelerin tek yansıması, kendisini sadece kabarık faturalar olarak göstermiyor; aynı zamanda ülkenin tamamını tehdit eden toplu kesintilerle kendisini gösteriyor. Isparta'da veya bazı şehirlerimizde yaşanan uzun süreli elektrik kesintisi bu sürecin bir yansımasıdır.
Isparta Valiliği ve ildeki elektrik dağıtımını sağlayan Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin kamuoyuna açıklamalarında, Perşembe günü başlayan yoğun kar yağışı ve buzlanmanın etkisiyle elektrik hatlarının zarar gördüğü ve şehrin büyük bölümüne elektrik verilmesinde sorunların yaşandığı belirtilmektedir. Ayrıca resmi kaynaklardan; kar ve buzlanma dolayısıyla ulaşımın aksadığı, Isparta’da üç günden uzun süredir elektrik verilemeyen bölgelerin olduğu, hastanelerde jeneratörlerin devreye girdiği, evde solunum cihazına bağlı olarak hayatını sürdürebilen hastaların hastanelere getirilerek tedavilerine devam edildiği öğrenilmiştir. Aynı zamanda, ildeki üniversite rektörlüğünün sınavları ertelememesinin neticesinde öğrencilerin büyük sorunlar yaşadığı birliğimize gelen bilgiler arasındadır. Oysa yoğun kar yağışının olacağı günler öncesinden belli iken yerel yöneticiler tarafından bu konuda herhangi bir önlem alınmamıştır.
Isparta’da yaşananlar; kamunun özel şirket mantığıyla yönetildiği, her koşulda parasız karşılanması gereken temel ihtiyaçlarımızın özel şirketlerin kȃr hırsına terk edildiği tehlikeli yolun geldiği son noktadır. Sosyal devlet anlayışına sahip birçok ülkede daha kötü hava koşullarına rağmen hayat olağan akışında devam etmektedir. En kısa zamanda:
- Isparta’da yaşanan sorunlar hakkında şeffaf ve doğru bilgi akışının düzenli aralıklarla sağlanması
- Hızlı ihtiyaç değerlendirmesi yapılarak ilgili kurumların harekete geçirilmesi
- Temel gıda, içme suyu ve ısınma ihtiyaçları konusunda kamu imkânları kullanılarak ihtiyaç duyan kesimlere destek sağlanması
- Sağlık hizmetlerine erişimde güçlük yaşayan kesimlerin belirlenerek sağlık ihtiyaçlarının giderilmesine yönelik çalışmaların başlatılması
- Acil hizmetlere erişimin önündeki engellerin en hızlı şekilde giderilmesi gerekmektedir
Ülkemizde gerekli altyapısal hazırlıkların yapılmaması ve plansızlıklar, 2022 yılında bize bu dramı yaşatmıştır. Geldiğimiz noktada; artık kamunun tüm imkânları kullanılarak Isparta’da yaşanan tüm sorunlar karşısında hesap verebilirlik mekanizmaları işletilmeli ve yasal işlemler başlatılmalıdır. Toplumun mağduriyetinin bedeli hızla ödenmelidir. Meydana gelen olaylarda sorumluluğu bulunan yetkililer ise gereğini yaparak istifa etmelidir!
Türk Tabipleri Birliği Halk Sağlığı Kolu
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi
