TTB İSİH Kolu’ndan DİSK Birleşik Metal-İş’e “Pandeminin Güncel Durumumda İşçilerin Sağlığının Korunabilmesi” Bilgi Notu

DİSK Birleşik Metal-İş Sendikası’nın talebi üzerine Türk Tabipleri Birliği (TTB) İşçi Sağlığı ve İşyeri Hekimliği (İSİH) Kolu Yürütme Kurulu tarafından “pandeminin güncel durumumda işçilerin sağlığının korunabilmesi” amacıyla hazırlanan aşağıdaki  öneriler iletilmiştir:

DİSK Birleşik Metal-İş Sendikası Genel Merkezi’ne,

COVID-19 pandemisi devam etmektedir. Dolayısıyla işçiler hastalanmakta ve hastalığı ailelerine de götürmektedir. Uzamış COVID-19’un yol açtığı kalp damar, akciğer ve sinir sistemi sorunları bu hastalığın geçirilmesini olağanlaştırma tutumundan vazgeçilmesini de zorunlu kılmaktadır. Hastalık tek başına yurttaşların hayatını tehdit etmemekte, ayrıca artan hastane başvuruları sebebiyle COVID-19 dışı tedavileri de zorlaştırmaktadır. Hâkim hale gelen Omicron’un BA.5 alt varyantı çok daha kolay bulaşmakta ve hızla yayılmaktadır.

Toplum sağlığının gerçekten korunabilmesi için öncelikle şu anda terk edilmiş görünen COVID-19 tedbirlerinin ulusal çapta yeniden hayata geçirilmesi, aşılamanın yaygınlaştırılması ve hızlanması gerektiğini söylüyoruz. Ancak üretim yerlerindeki işçilerin sağlığının korunabilmesi için de işyerlerinde uygulanmasını önerdiğimiz tedbirlerle ilgili hatırlatma yapmak istiyoruz.

1. Hastalıktan korunabilmenin en kolay ve en etkili yolu aşı olmaktır. Aşı olmak sadece bireysel değil, aynı zamanda toplumsal bir sorumluluktur. İşçilerin, etkinliği kanıtlanmış olan aşıları hatırlatma dozlarını ihmal etmeden uzmanlık derneklerinin önerileri doğrultusunda yaptırmalarını mutlaka öneriyoruz (1, 2). Yeni işe girişlerde tam bağışıklık/aşı durumuna özen gösterilmeli; aşılaması olmayan işçilerde aşılama süreci dikkat ile takip edilmelidir.

2. Ülkemizdeki aşılanma oranları istenilen seviyenin epey altında kalmış, hatırlatma dozlarını tamamlayanlar ancak nüfusun üçte birine ulaşmıştır. İşçilerdeki aşı tereddüdünün giderilebilmesi için işyerlerinde bilgilendirici ve cesaretlendirici aşılama kampanyaları yapılmalıdır. Aşılamaların işyerlerinde yapılması sağlık müdürlüklerinden talep edilmelidir.
3. COVID-19’a ait hastalık şikâyetleri (3) olan işçilerin işyerine gelmeden önce sağlık kurumuna başvurup PCR veya hızlı antijen testi yaptırmaları ve testleri sonuçlanana kadar işyerine gelmemeleri işyerinde pandeminin kontrol altında tutulabilmesi için çok önemlidir. Bu durumda olan işçilerin ücret kesintisi, izin kaybı gibi hak kayıplarına uğramayacaklarına dair işveren tarafından işçilere güvence verilmesi gerekmektedir. Ayrıca işçiler bu süreçler konusunda işyeri sağlık birimlerini bilgilendirmeli ve sağlık birimleri tarafından süreç boyunca takip edilmelidir.
4. Hastalığın hızla yayıldığı, vaka sayılarının arttığı dönemlerde tarama amaçlı hızlı antijen testlerinin uygulanmasını öneriyoruz. Bu testlerin uygulanma yöntemine en doğru şekilde karar verecek olan işyeri hekimleridir.
5. Pandeminin geldiği bu aşamada kapalı alanlarda maske kullanılması zorunludur. İşverenler, üretim sürdüğü sürece işçilerin tamamına standartlara uygun, koruyuculuğu yüksek ve yeterli sayıda tıbbi maske temin etmelidir. Üretim ortamında kirlenmesi muhtemel olan maskelerin yerine yenileri derhal temin edilmelidir.
6. Toplu ulaşım araçları ve personel servisleri hastalığın hızla yayılması için elverişli ortamlara dönüşebilir. İşçilerin ulaşımı için fiziksel mesafeye uygun olarak planlanmış servis araçlarının temini işverenin sorumluluğundadır. Vaka sayılarının çok hızla arttığı bu dönemde servislerde maske kullanılması gerekmektedir. Yine servislerde damlacık oluşumuna sebep olacak bağırma, konuşma gibi aktivitelerin sınırlandırılması, klimaların iç sirkülasyona sebep olmayacak şekilde çalıştırılması göz önünde bulundurulmalıdır.
7. İşçilerin sağlığı ve pandemi döneminde bağışıklığın yüksek tutulabilmesi için işçilerin sağlıklı beslenmesi son derece önemlidir. Pandemi bahanesiyle işyerlerinde kumanya gibi sağlıksız beslenme tarzlarına geçilmesini doğru bulmuyoruz. İşyerlerindeki yemekhanelerde fiziksel mesafeye uygun oturma düzenleri sağlanarak sıcak yemek servisleri devam etmelidir. Hava koşullarının uygun olduğu zamanlarda dış alanların kullanımı değerlendirilmelidir.
8. Damlacık ve temas yolu yanı sıra hava yolunun da COVID-19’un en yüksek bulaş yollarından olduğu bilinmektedir. İşyerlerindeki havalandırma sistemleri hastalığın yayılması için uygun ortam yaratabilir. Hastalığın yayılma riskini minimuma indirmek için işyerlerindeki havalandırma sistemlerinin %100 taze hava beslemesi ile çalışması gündeme alınmalıdır. Soyunma odaları ve yemekhaneler gibi belirli zaman dilimlerinde insan yoğunluğunu fazla olduğu ortamlarda UV-C hava sterilizasyon cihazlarının kullanımı değerlendirilmelidir.
9. Önerdiğimiz COVID-19 tedbirlerinin (4) işyerlerinde uygulanabilmesi ve uygulamaların denetlenebilmesi için işyerlerinde işyeri hekimi, işyeri hemşiresi ve iş güvenliği uzmanının istihdam edilmiş olması elzemdir. OSGB’ler üzerinden taşeron işçi statüsünde çalışmakta olan ve özlük haklarından büyük oranda yoksun bırakılan bu profesyonellerin işyeri ve işçiler ile gerçek bir bağ kurması olanaksızdır. OSGB’lerin işçi sağlığının korunmasına dair verdikleri zararı tekrar hatırlatmakta fayda görüyoruz.

 

Pandeminin güncel durumumda, işçilerin sağlığının korunabilmesi amacıyla yukarıdaki önerilerde bulunmaktayız. Aşılama oranlarının, hastalığın yayılma hızının ve virüsün yol açtığı hastalık şiddetinin seyrine göre gelecekte önerdiğimiz COVID-19 tedbirleri değişecektir.

 

(1) Kaç aşı olunması gerektiği yönünde oluşan kafa karışıklığının giderilmesi için Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği’nin önerileri doğrultusunda işçilere bilgilendirme yapılabilir: https://www.klimik.org.tr/2022/07/11/119309/

(2) TTB-UDEK üyesi derneklerin 11 Temmuz 2022 tarihli bilgilendirmesine yararlanılabilir: https://www.ttb.org.tr/udek/haber_goster.php?Id=535

(3) Yüksek ateş, öksürük, nefes darlığı, baş ağrısı, boğaz ağrısı, burun akıntısı, kas ve eklem ağrısı, halsizlik, koku ve tat alma duyusu kaybı, ishal gibi. TTB, TTB UDEK, HASUDER, KLİMİK ve TTD’den COVID-19 Pandemisi İçin Ortak Uyarı: Kamu Yönetimini Sorumluluğa Davet Ediyor, Yurttaşlarımızı Tedbirli Olmaya Çağırıyoruz: https://www.ttb.org.tr/kollar/COVID19/haber_goster.php?Guid=17d130e0-0cd8-11ed-b239-40cc40d87dea

Türk Tabipleri Birliği İşçi Sağlığı ve İşyeri Hekimliği Kolu