Aile Hekimlerinin Mağduriyeti Giderilmeden Plansız Programsız Yürütülen Aşılama Kampanyasını Sahipleniyoruz

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Aile Hekimliği Kolu (AHEK), aile hekimlerinin hizmet verdiği mekânların, binaların kötü koşullarının sağlık hizmeti vermeye uygun olmadığını, bu sorunun pandemiyle birlikte tahammül edilemez hale geldiğini belirterek, birinci basamak sağlık hizmeti verilen binaların koşulsuz Sağlık Bakanlığı tarafından yapılması talebiyle “Aile Sağlığı Merkezi (ASM) Mekânları İçin Harekete Geçiyoruz” kampanyasını 6 Nisan 2021’de başlatmıştı.

ASM ve mobil hizmet binaları dahil, tüm birinci basamak sağlık hizmeti binalarının koşulsuz olarak Sağlık Bakanlığı tarafından yapılması, donanımı, tamiratı, mevcut olanların güvenlikli hale getirilmesi, uygun koşullara eriştirilmesi talebi birçok etkinlikte kamuoyu ile paylaşılmıştı.

Konunun TBMM’de gündem yapılması amacıyla milletvekilleriyle görüşülmüş, aile hekimliği mevzuatında gerekli değişikliklerin yapılması yeni mevzuatın hazırlanmasında TTB, federasyon, sendikalar ve dernekler ile işbirliği içinde olunması için destek istenmişti.

TTB AHEK’in “ASM Mekânları İçin Harekete Geçiyoruz” kampanyasının birinci bölümü istenilen düzeyde tamamlanmış olup, Sağlık Bakanlığı’nın tatmin edici adımlar atması durumunda kampanyanın ikinci bölümünü sonbaharda başlatıp, sonuç alana kadar da devam ettireceğimizi bildiririz.

Sağlık Bakanlığı’na ASM binaları ve diğer birçok konuda taleplerimizi bizzat bildirmek amacıyla randevu istemiş olmamıza rağmen, TTB web sitemizde kronometresinden görüleceği üzere, uzun süreden beri yanıt verilmediğini hatırlatmak isteriz.

COVID-19 aşılamalarında yeni dönem sorunlarla başladı.

Aşıya ulaşım adil ve eşit olmalıdır.

Toplumsal bağışıklığın tam olması için aşılamada bölgesel eşitsizlik giderilmeli, öncelikli gruplar hedeflenmelidir.

Mültecilerin, kimliksizlerin, göçmenlerin, mevsimlik tarım işçilerinin, kayıtdışı çalışanların ve cezaevleri gibi toplu yaşam alanlarında herkesin yaş sınırı olmadan ivedilikle aşılanması sağlanmalıdır.

Aşılamada bürokrasi kaldırılmalıdır.

Ülkemizde hâlâ aşı yasası bulunmamaktadır. Bu durum aşı öncesi onam formunu zorunlu kılmaktadır. COVID-19 aşısı öncesi onam formunun doldurulması dijital ekrandan yapılmaktadır.

Biontech aşısında ek olarak yazılı onam adı vererek Sağlık Bakanlığı’nın üzerine düşen sorumluluğu almadığı taahhütname imzalatılmak istenmesi, halkta aşı tereddüdü oluşturmakta, iş yükünü artırmakta, bürokrasi oluşturmakta, aşılama hızını azaltmaktadır. Aşı yasası çıkarılmalı, iş yükünü artıran bürokratik uygulamalardan vazgeçilmelidir.

ASM çalışma programını aile hekimleri yapmalıdır.

ASM’lere gelen bebek, çocuk ve gebelerin aşılarının da yapıldığı göz önüne alınarak, başta aşı olmak üzere randevu ve çalışma programını aile hekimleri yapmalı, Sağlık Bakanlığı’nın plansız programsız bulaş ortamı oluşturacak tepeden aşı randevu atama uygulamalarına son verilmelidir.

Yoğun aşılama döneminde aciliyeti olmayan, ertelenebilir sağlık hizmetleri durdurulmalıdır.

Aşılama döneminde sürücü raporu, yivsiz tüfek kullanım raporu, diyetisyenlerin önerdiği kan tetkikleri gibi ertelenebilen veya işe giriş raporu, spor lisansı raporu gibi ayrı uzmanlık gerektirip aile hekimlerinin görevi olmayan hizmetler devam etmektedir. Aşılama döneminde bu başvuruların çokluğu yüzünden kalabalıklar oluşmakta, bu durum bulaş riskini artırdığı gibi ASM önlerinde kargaşa yaratmakta, şiddete ortam oluşturmaktadır.

Emek gücü eksikliği giderilmelidir.

ASM sağlık emekçileri, her türlü olumsuz koşula rağmen toplumsal bağışıklığın hızlıca tamamlanması için çabalarını sürdürüyor. ASM’lerde birim başına mevcut aşı randevuları dışında ek onlarca aşı yapılması için çalışma alanları uygun hale getirilmeli, sağlık emekçisi eksikliği, sarf malzeme yetersizliği acilen giderilmelidir.

Türkiye genelinde %15 aile hekimliği birimi ebe, hemşire, sağlık memuru olmadan hizmet vermeye devam etmektedir. Bebek, çocuk ve okul aşılamaları dahil aylık rutin aşılaması 170 civarı olan ASM’lerin varlığına rağmen yardımcı sağlık emekçisi ihtiyacı giderilmemiştir. Hiç hemşirenin olmadığı birimlerde rutin hizmetlerin üstüne COVID-19 aşılarının yapılması imkânsız hale gelmiştir.

Fiziki mekânın ve binalarının yetersiz olduğu ASM’ler COVID-19 aşısını nasıl yapacak?

Fiziksel koşulların her ASM’de aynı olmadığı bekleme alanlarının, aşı odalarının, triyaj için dış mekandaki bahçe giriş alanlarının oldukça sağlıksız ve yetersiz olduğu birçok ASM kötü koşullarda hizmet vermeye çalışmaktadır. Aşı yapıldıktan sonra bekleme süreleri uygun olmayan ASM’lerde bulaşın artmasına zemin oluştuğu, toplumun geniş kesiminin aşılanacağı bu döneminde bu yetersizliklerin yaratacağı sorunların artacağı açıktır.

Aile hekimleri ve tüm birinci basamak sağlık emekçilerinin emeğini, çabalarını hiçe sayan, adaletsiz ve eşitsiz ek ödeme kararlarınızı kabul etmiyoruz!

Koruyucu sağlık hizmetini fedakârca başarılı bir şekilde gerçekleştiren ve pandeminin yükünü taşıyan birinci basamak sağlık emekçileri yoğun aşılama döneminde şartsız olarak desteklenmelidir.

2020 yılında pandemi sonrası sağlık emekçilerine şartlı yapılan ek ödemede yaşanılan eşitsiz, adaletsiz ödeme anlayışı ve bu yıl 1 Nisan’da yayımlanan kararname ile ASM sağlık emekçilerinin kapsam dışı bırakılması sağlık emekçilerini derinden üzmüştür.

Sağlık Bakanlığı resmi sitesi verilerine göre ülkemizde 17 Haziran Perşembe günü ASM’leri ile birlikte 1.592.199 aşı yaparken, 20 Haziran Pazar günü ASM’leri olmadan 594.020 aşı yapılmıştır.

İkinci basamakta çalışan sağlık emekçilerine verilen ek ödemelerden birinci basamak emekçilerinin muaf tutulması adaletsizliktir.

Ek ödemelerin başta birinci basamak sağlık emekçileri ve tüm sağlık emekçileri arasında, adaletsizliğe, eşitsizliğe yol açmadan, hiçbir şart koşulmadan, emeklerinin ve çabalarının karşılığı olarak yeterli miktarda verilmesini talep ediyoruz.

COVID-19 aşısı olacak yurttaşlarımıza sesleniyoruz:

ASM binalarımızın yetersizliği, eksik insan gücüyle çalışmamız sağlık emekçilerinin sorumluluğunda değil; uyarı ve hatırlatmalarımıza rağmen görev ve sorumluluğunu yeterince ve zamanında yerine getirmeyen, TTB’nin randevu taleplerine bile kayıtsız kalan Sağlık Bakanlığı’nın sorumluluğunda ve görevi kapsamındadır.

Sistemlerin çalışmaması sağlık emekçilerinin suçu değildir!

182'nin yoğun olmasının sebebi sağlık emekçileri değildir!

Randevu sisteminden randevu alınamamasının sebebi sağlık emekçileri değildir!

Plansızlığın sebebi sağlık emekçileri değildir!

Sağlık Bakanlığı’ndan ne istiyoruz?

  • Sağlık Bakanlığı acilen ASM mekânlarını binalarını donanımlarını kendi imkânlarıyla uygun standart ve yeterlilikte oluşturmalıdır.
  • Pandemi döneminde sağlık emekçilerinin performans kaygısıyla çalışmasının zorluğu ortadadır. Aile hekimlerine dayatılan performans uygulamaların son verilmelidir.
  • Aile hekimi olmadığı için oluşturulmayan aile hekimliği birimi ve aile sağlığı emekçisi olmadığı için çok zor koşullarda hizmet vermek zorunda kalan sağlık birimlerinin sağlık emekçisi eksikliği acilen giderilmelidir.
  • COVID-19 aşılarının güvenirliği ve etkinliği konusunda topluma ve sağlık emekçilerine yeterli açık bilgi sunulmalı, yeterli toplumsal aşılama için medya olanakları Sağlık Bakanlığı tarafından kullanılarak aşı seferberliği başlatılmalıdır.
  • Aşıların ülkenin her yerine yeterli dozda ve sürede aşı ulaştırılması için çabalar artırılmalı, kamunun bütün olanakları seferber edilmelidir.
  • Birinci basamakta görevli tüm sağlık emekçilerine şartsız ve eşit ek ödeme yapılmalıdır. Hem hekimler arası hem de sağlık çalışanları arasında çalışma barışını bozmayacak eşit ek ödeme yapılmalıdır.

Halkın sağlığı ve sağlık çalışanlarının hakları için mücadele etmeye devam edeceğiz.

Başta kaybettiğimiz meslektaşlarımız, sağlık emekçileri ve hastalarımızın acıları yüreğimizde taze yaşarken yeni can kayıplarına tahammülümüz kalmadığı gibi salgına karşı yerinde zamanında etkili önlem almada yetersizliklere karşı sözlerimizi eksiltmeyeceğiz.

Salgının son bulması için yoğun aşılama sürecinde görev alan tüm sağlık emekçilerine ayrıca teşekkür ediyoruz.

Toplumun sağlık ve yaşam hakkı, sağlık emekçilerinin hakları için mücadele etmeye devam edeceğimizi bildirmek isteriz.

TTB Aile Hekimliği Kolu