AB'den Aday Ülkelere Sağlıkta Düşük Not!
Avrupa Birliği bünyasinde, sağlık ile ilgili konuları tespit etmek,
üye ülkeler ve aday ülkelerde konuyu gündem yapmak, sorunlarına çözümler
üretmek ve AB genişlemesi ile ilgili faaliyete ışık tutmak amacıyla bir
çalışma dokümanı hazırladı. Tıp Dünyası okuyucuları için çevirdik.
Son yıllardaki gelişmelere karşın, AB aday ülkelerinin çoğunda sağlık
durumu üye ülke standartlarından daha düşüktür ve sağlıkla ilgili tehditler
artmaktadır. İstatistiksel anlamda en değerli göstergeler olan yaşam süresi
ve bebek ölümleri AB sayılarının çok üstündedir. Risk faktörleri prevalansındaki
artış (sigara, dengesiz beslenme, yaşam biçimi ve çevre kirliliği) kronik
hastalıkların insidansını da artırmaktadır. Yasal/yasal olmayan madde/ilaç
kullanımı bir diğer konudur.
AB'ne aday ülkelerdeki sağlık harcamaları düşüktür. GSMH'larının yüzde
4.5'u sağlığa ayrılmışken, AB üye ülkelerinde bu oran yüzde 8.5'dur. Ayrıca
değişim sürecindeki bu ülkelerde GSMH düşüşleri vardır ve diğer öncelikler
nedeniyle sağlığa ayrılan kaynakların düşmesi sözkonusudur. Aday ülkelerde
sağlık sistemi reformları uygulanmaktadır. Süreç, önemli sayıdaki Avrupa
Komisyonu "kooperasyon" programı, uluslararası örgütler ve üye ülkeler
tarafından desteklenmektedir. Birliğin bazı halk sağlığı programları şimdiden
aday ülkelere de açılmıştır.
Sağlık alanında strateji belirlemek, politikaların, önceliklerin ve
endişelerin ortak paylaşımı ile mümkün olacaktır. Aday ülkelerin son yıllarda
sağlık sorunlarını çözmek için yürüttükleri programlarda edindikleri deneyim
de Birlik tarafından paylaşılmalıdır.
AB'ne giriş hazırlıkları aşamasında özellikle önem taşıyan sağlıkla
ilgili öncelikli konular şöyle sıralanabilir:
- Sağlık sisteminin karşılaştığı sorunlara yanıt verebilecek çağdaş,
şeffaf halk sağlığı politikalarının olmaması,
- Bulaşıcı hastalıklarda artma ve bağışıklama oranlarında düşme,
- Uyuşturucu kullanımında artış,
- Acil servislerdeki yetersizlikler,
- Sağlık çalışanlarının sosyoekonomik durumlarındaki düşüklük ve bunun
sonucu olabilecek, istenmeyen büyüklükte bir "göç"olasılığı,
- Sağlığa sivil toplumun uygun ve yeterli katılımının olmaması ve sivil
toplumun kurum ve derneklerinin gelişmesinin engellenmesi,
- Kötü çevre koşullarının sağlıktaki olumsuz etkilerinin engellenememesi.
Aday ülkelerin birliğe daha yumuşak bir süreçle girmesinin sağlanması
için aşağıdaki seçeneklere önem verilmelidir.
- Sağlıkla ilgili bazı özel konularda birlik ve aday ülkelerin birlikte
toplantılan yapmaları, kaynak aktarımı ve yatırımlar için öncelik belirlemeleri,
- Sağlık alanında araştırmaların artırılması,
- Aday ülkelerin hükümet dışı kuruluşları ile sağlık alanında daha
çok ilişki kurulması.
ANA
SAYFAYA DÖNÜŞ |