BİYOLOJİ
VE TIBBIN UYGULANMASI BAKIMINDAN İNSAN HAKLARI VE İNSAN HAYSİYETİNİN KORUNMASI
SÖZLEŞMESİ TASARISI:İNSAN HAKLARI VE BİYOTIP SÖZLEŞMESİ
BAŞLANGIÇ:
Bu sözleşmeyi imzalayan, Avrupa Konseyi üyesi devletler, diğer devletler ve
Avrupa Topluluğu;
10 Aralık 1948 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından ilan
edilen İnsan Hakları Evrensel Beyannamesini,
4 Kasım 1950 tarihli İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunması
Sözleşmesini,
18 Ekim 1961 tarihli Avrupa Sosyal Şartı'nı,
16 Aralık 1966 tarihli Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesini ve
Uluslararası Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesini,
28 Ocak 1981 tarihli Kişisel Verilerin Otomatik İşlenmesine Karşı Bireylerin
Korunması Sözleşmesini,
20 Kasım 1989 tarihli Çocuk Hakları Sözleşmesini gözönünde bulundurarak;
Avrupa Konseyi'nin amacının, üyeleri arasında daha büyük bir birliğe
ulaşılması olduğunu ve bu amacın izlenmesinde kullanılacak yöntemlerden birinin,
insan hakları ve temel özgürlüklerin idamesi ve daha da gerçekleştirilmesi olduğunu
dikkate alarak;
Biyoloji ve tıp alanında gittikçe artan bir hızla ortaya çıkan gelişmelerin
bilinciyle,
İnsana, hem birey, hem de insan türünün bir üyesi olarak saygı gösterilmesi
ihtiyacına inanarak ve insan onurunu güvence altına almanın önemini kabul ederek;
Biyoloji ve tıbbın kötüye kullanılmasının, insan onurunu tehlikeye sokacak
eylemlere neden olacağının bilinciyle;
Biyoloji ve tıptaki ilerlemenin, şimdiki ve gelecek kuşakların yararı için
kullanılması gerektiği fikrini onaylayarak;
Biyoloji ve tıbbın yararlarından tüm insanlığın faydalanabilmesi için
uluslararası işbirliğine ihtiyaç duyulduğunu vurgulayarak;
Biyoloji ve tıbbın uygulanmasında ortaya çıkan sorular ve bunlara verilecek
cevaplar üzerinde bir kamuoyu tartışması açılmasının teşvik edilmesinin önemini
kabul ederek;
Toplumun tüm üyelerine, hakları ve sorumluluklarını hatırlatma arzusuyla;
Bir Biyoetik Sözleşmesi hazırlanmasına ilişkin 1160 (1991) sayılı Tasviye
Kararı dahil, Parlamenterler Meclisinin bu alandaki çalışmalarını gözönüne
alarak;
Biyoloji ve tıbbın uygulanmasında, insan onuru ve bireyin temel hak ve
özgürlüklerinin korunması için gerekli bu tedbirlerin alınması kararına vararak;
Aşağıdaki hususları kabul etmişlerdir:
BÖLÜM I
Genel Hükümler
Madde:1-(Amaç
ve Konu)
Bu Sözleşmenin tarafları, tüm insanların haysiyetini ve kimliğini koruyacak
ve biyoloji ve tıbbın uygulanmasında, ayrım yapmadan herkesin, bütünlüğüne ve
diğer hak ve özgürlüklerine saygı gösterilmesini güvence altına alacaklardır.
Tarafların her biri, bu Sözleşme hükümlerinin yürürlüğe sokulması
bakımından kendi iç hukuklarında gerekli tedbirleri alacaklardır.
Madde:2-(İnsanın
Önceliği)
İnsanın menfaatleri ve refahı, bilim veya toplumun menfaatlerinin üstünde
tutulacaktır.
Madde:3-(Sağlık
Hizmetlerinden Adil Şekilde Yararlanma)
Taraflar, sağlığa duyulan ihtiyaçları ve kullanılabilir kaynakları
gözönüne alarak, kendi egemenlik alanlarında, uygun nitelikteki sağlık
hizmetlerinden adil bir şekilde yararlanılmasını sağlayacak uygun önlemleri
alacaklardır.
Madde:4-(Mesleki
Standartlar)
Araştırma dahil, sağlık alanında herhangi bir müdahalenin, ilgili mesleki
yükümlülükler ve standartlara uygun olarak yapılması gerekir.
BÖLÜM:II
Muvaffakat
Madde:5-(Genel
Kural)
Sağlık alanında herhangi bir müdahale ilgili kişinin bu müdahaleye özgürce
ve bilgilendirilmiş bir şekilde muvaffakat etmesinden sonra yapılabilir.
Bu kişiye, önceden, müdahalenin amacı ve niteliği ile sonuçları ve
tehlikeleri hakkında uygun bilgiler verilecektir.
İlgili kişi, muvaffakatini her zaman, serbestçe geri alabilir.
Madde:6-(Muvaffakat
Verme Yeteneği Bulunmayan Kişilerin Korunması)
1-Aşağıda, 17 ve 20. maddelere tabi olmak koşuluyla, muvaffakat verme yeteneği
bulunmayan bir kimse üzerinde tıbbi müdahale, sadece onun doğrudan yararı için
yapılabilir.
2-Kanuna göre bir müdahaleye muvaffakatını verme yeteneği bulunmayan bir
küçüğe, sadece temsilcisinin veya kanun tarafından belirlenen makam, kişi veya
kuruluşun izni ile müdahalede bulunulabilir.
Küçüğün görüşü, yaşı ve olgunluk derecesiyle orantılı bir şekilde,
gittikçe daha belirleyici bir etken olarak gözönüne alınacaktır.
3-Kanuna göre, akıl hastalığı, bir hastalık veya benzer nedenlerden dolayı
müdahaleye muvaffakat etme yeteneği bulunmayan bir yetişkine, ancak temsilcisinin veya
kanun tarafından belirlenen kişi veya makamın izni ile müdahalede bulunulabilir.
İlgili kişi mümkün olduğu ölçüde izin verme sürecine katılacaktır.
4-Yukarıda 2. ve 3. Paragraflarda belirtilen temsilci, makam, kişi veya
kuruluşa, aynı şartlarda, madde 5'de belirtilen bilgi verilecektir.
5-Yukarıda 2. ve 3. Paragraflarda belirtilen izin, ilgili kişinin en fazla
yararı bakımından her zaman geri çekilebilir.
Madde:7-(Akıl
Hastalığı Olan Kişilerin Korunması)
Gözetim, denetim ve başka bir makama başvurma süreçleri dahil, kanun
tarafından öngörülen koruyucu şartlarla bağlı olmak üzere, ciddi nitelikli bir
akıl hastalığı olan kişi, yalnızca böyle bir tedavi yapılmadığı takdirde
sağlığına ciddi bir zarar gelmesinin muhtemel olduğu durumlarda, muvaffakatı
olmaksızın, akıl hastalığının tedavi edilmesini amaçlayan bir müdahaleye tabi
tutulabilir.
Madde:8-(Acil
Durum)
Acil bir durum nedeniyle uygun muvaffakatın alınamaması halinde, ilgili bireyin
sağlığı için tıbbi bakımdan gerekli olan herhangi bir müdahale derhal
yapılabilir.
Madde:9-(Önceden
Açıklanmış İstek)
Müdahale sırasında isteğini açıklayabilecek bir durumda bulunmayan bir
hastanın, tıbbi müdahale ile ilgili olarak önceden açıklamış olduğu istekler
gözönüne alınacaktır.
BÖLÜM:III
Özel Yaşam ve
Bilgilendirilme Hakkı
Madde:10-(Özel
Yaşam ve Bilgilendirilme Hakkı)
1-Herkes, kendi sağlığıyla ilgili bilgiler bakımından, özel yaşamına
saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir.
2-Herkes, kendi sağlığı hakkında toplanmış herhangi bir bilgiyi öğrenme
hakkına sahiptir. Bununla beraber, bireylerin, bilgilendirilmeme istekleri de
gözetilecektir.
3-İstisnai durumlarda, 2. paragrafta belirtilen hakların kullanılmasında,
hastanın yararları bakımından kanun tarafından kısıtlamalar öngörülebilir.
BÖLÜM:IV
İnsan Genomu
Madde:11-(Ayrım
Yapmama)
Bir kimseye, genetik kalıtımı nedeniyle herhangi bir ayrımcılık uygulanması
yasaktır.
Madde:12-(Genetik
Teşhise Yönelik Testler)
Genetik hastalıkları teşhise yönelik veya kişinin bir hastalığa neden olan
bir geni taşıdığını belirlemeye ya da genetik bir yatkınlığı veya bir
hastalığa eğilimi olduğunu ortaya çıkarmaya yönelik testler, sadece sağlık
amaçlarıyla veya sağlık amaçlı bilimsel araştırma için ve uygun genetik
danışmada bulunmak şartıyla yapılabilir.
Madde:13-(İnsan
Genomu Üzerine Müdahaleler)
İnsan genomunu değiştirmeye yönelik bir müdahale, yalnızca önleme, teşhis
ve tedavi gayeleriyle ve sadece, amacının herhangi bir altsoyun genomunda değişiklik
yapılması olmaması halinde yapılabilir.
Madde:14-(Cinsiyet
Seçememe)
Cinsiyetle ilgili ciddi bir kalıtsal hastalıktan kaçınma hali hariç, doğacak
çocuğun cinsiyetini seçmek amacıyla, tıbben destekli dölleme tekniklerinin
kullanımından kaçınılacaktır.
BÖLÜM:V
Bilimsel Araştırma
Madde:15-(Genel
Kural)
Biyoloji ve tıp alanında bilimsel araştırma, bu Sözleşme hükümlerine ve
insan varlığının korunmasını güvence altına alan diğer yasal hükümlere bağlı
kalmak kaydıyla, serbestçe yapılabilir.
Madde:16-(Üzerinde
Araştırma Yapılan Kişilerin Korunması)
Bir kimse üzerinde araştırma, ancak aşağıdaki şartların tümünün yerine
getirilmesi halinde yapılabilir:
i)İnsanlar üzerindeki araştırmayla karşılaştırılabilir etkinlikte başka
bir seçeneğin bulunmaması,
ii)Araştırmaya konu olan şahsın maruz kalabileceği tehlikelerin,
araştırmanın beklenen yararlarıyla oransız olmaması,
iii)Araştırma projesinin bilimsel değerinin, araştırma amacının öneminin
değerlendirilmesi ve etik bakımdan kabul edilebilirliğinin çok disiplinli bir gözden
geçirmeye tabi tutulması dahil, yetkili bir kurum tarafından bağımsız bir şekilde
incelenmeden sonra onaylanmış olması,
iv)Üzerinde araştırma yapılan kişilerin, korunmaları için kanun tarafından
öngörülen hakları ve güvenceleri hakkında bilgilendirilmiş olmaları,
v)5. maddede öngörülmüş bulunan muvaffakatın açıkca ve belirli bir şekilde
verilmiş olması ve bunun belgelendirilmiş bulunması. Bu muvaffakat her zaman
serbestçe geri alınabilir.
Madde:17-(Araştırmaya
Muvaffakat Etme Yeteneği Olmayan Kişilerin Korunması)
1-5. maddede belirtildiği şekilde muvaffakatını açıklama yeteneği bulunmayan
bir kimse üzerinde araştırma, ancak aşağıdaki şartların tümünün yerine
getirilmesi halinde yapılabilir:
i)Madde 16 alt paragraf (i)'den (v)'e kadar olan şartların gerçekleşmiş
olması,
ii)Araştırmanın sonuçlarının ilgilinin sağlığı üzerinde gerçek ve
doğrudan yarar sağlama beklentisinin bulunması,
iii)Muvaffakat etme yeteneği bulunan bireyler üzerinde karşılaştırılabilir
nitelikte bir etkinlik doğuracak bir araştırmanın yapılamaması,
iv)Madde 6'da öngörülen gerekli iznin belirli ve yazılı olarak verilmiş
bulunması ve
v)İlgili kişinin itirazda bulunmaması.
2-Araştırmanın ilgilinin sağlığı üzerinde doğrudan yararlı sonuçlar
sağlayacağı beklentisinin bulunmadığı durumlarda, istisnai olarak ve kanun
tarafından öngörülen koruyucu şartlar altında, sözkonusu araştırmaya, yukarıda
1. Paragraf ve alt paragraf (i), (iii), (iv) ve (v)'de öngörülen şartlarla birlikte
aşağıdaki ek şartların da bulunması halinde izin verilebilir:
i)Araştırmanın, hastanın sağlık durumu, hastalığı ve rahatsızlığı
hakkındaki bilimsel bilginin önemli derecede geliştirmesine katkıda bulunma yoluyla,
ilgili kişiye veya aynı yaş grubunda olan veya aynı hastalık ya da rahatsızlığa
yakalanmış bulunan veya aynı durumda olan diğer kimselere yarar sağlamaya elverişli
nihai sonuçlara ulaşılması amacını taşıması,
ii)Araştırmanın, ilgili kişi bakımından sadece asgari bir tehlike ve asgari
bir külfeti gerektirmesi,
Madde:18-(Tüpte
Embriyon Üzerinde Araştırma)
1-Hukukun embriyon üzerinde tüpte araştırmaya izin verilmesi halinde, embriyon
için uygun koruma sağlanacaktır.
2-Sadece araştırma amaçlarıyla insan embriyonlarının yaratılması yasaktır.
BÖLÜM:VI
Nakil Amaçlarıyla
Canlı Vericilerden Organ ve Doku Alınması
Madde:19-(Genel
Kural)
1-Yaşayan bir kimseden nakil amaçlarıyla organ veya doku alınması, sadece
alıcının tedaviye ilişkin istifadesi için ve ölmüş bir kimseden uygun organ veya
doku bulunmadığı ve karşılaştırılabilir etkinlikte başka bir tedavi yönteminin
olmadığı durumlarda gerçekleştirilebilir.
2-Gerekli muvaffakat, madde 5'de öngörüldüğü üzere, açıkça ve belirli bir
şekilde, yazılı olarak veya resmi bir makam önünde verilmiş olmalıdır.
Madde:20-(Organ
Alınmasına Muvaffakat Verme Yeteneği Olmayan Kişilerin Korunması)
1-5. maddeye göre muvaffakatını açıklama yeteneği bulunmayan bir kimseden
organ veya doku alınamaz.
2-İstisnai olarak ve kanun tarafından öngörülmüş koruyucu şartlar altında,
muvaffakat verme yeteneği olmayan bir kimseden kendisini yenileyen dokuların
alınmasına aşağıdaki şartların gerçekleşmesi halinde izin verilebilir:
i)Muvaffakat verme yeteneği bulunan uygun bir vericinin bulunmaması,
ii)Alıcı şahsın, vericinin erkek veya kız kardeşi olması,
iii)Bağışın, alıcı bakımından hayat kurtarıcı olma beklentisinin
bulunması,
iv)6. maddenin 2. Ve 3. Paragraflarında öngörülen yetkinin, kanuna uygun olarak
yetkili kurum tarafından onaylanan şekilde, belirli ve yazılı olarak verilmiş
olması,
v)Muhtemel vericinin buna itirazda bulunmaması.
BÖLÜM:VII
Ticari Kazanç
Yasağı ve İnsan Vücudundan Alınmış Parçalar Üzerinde Tasarruf
Madde:21-(Ticari
Kazanç Yasağı)
İnsan vücudu ve onun parçaları, bu nitelikleri dolayısıyla, ticari kazanç
sağlanmasına konu olmayacaktır.
Madde:22-(İnsan
Vücudundan Alınmış Parçalar Üzerinde Tasarruf)
Bir müdahale sırasında insan vücudunun herhangi bir parçası alındığında,
çıkarılan parça, yalnızca uygun bilgi verme ve muvaffakat alma usullerine uyulduğu
takdirde, çıkarılma amacından başka bir amaç için saklanabilir ve kullanılabilir.
BÖLÜM:VIII
Sözleşme
Hükümlerinin İhlali
Madde:23-(Hakların
veya İlkelerin İhlali)
Taraflar, bu Sözleşmede öngörülen hakların ve ilkelerin hukuka aykırı bir
şekilde ihlalinin en kısa sürede önlenmesi veya durdurulması için uygun yargısal
korumayı sağlayacaklardır.
Madde:24-(Uygun
Olmayan Zararın Tazmini)
Tıbbi bir müdahale sonucunda, uygun olmayan bir zarara uğrayan kişinin, kanun
tarafından öngörülen koşullar ve usuller uyarınca, adil bir tazminat isteme hakkı
vardır.
Madde:25-(Yaptırımlar)
Taraflar, bu Sözleşmede yeralan hükümlerin ihlal edilmesi halinde uygulanacak
uygun yaptırımları sağlayacaklardır.
BÖLÜM IX
Bu Sözleşme ve
Diğer Hükümler Arasındaki İlişki
Madde:26-(Hakların
Kullanılmasının Kısıtlanması)
1-Bu Sözleşmede yeralan haklar ve koruyucu hükümlerin kullanılmasında, kamu
güvenliği, suçun önlenmesi, kamu sağlığının korunması veya başkalarının hak
ve özgürlüklerinin korunması için kanun tarafından öngörülen ve demokratik bir
toplumda gerekli olanlardan başka kısıtlama konulmayacaktır.
2-Yukarıdaki paragrafta sözü edilen kısıtlamalar, madde 11, 13, 14, 16, 17,
19, 20 ve 21'e uygulanmayacaktır.
Madde:27-(Daha
Geniş Koruma)
Bu Sözleşmedeki hükümlerden hiçbiri, tarafların, biyoloji ve tıbbın
uygulanmasında bu Sözleşmede belirtilenden daha geniş bir koruma sağlama imkanını
kısıtlayacak veya etkileyecek şekilde yorumlanmayacaktır.
BÖLÜM:X
Kamuoyu Tartışması
Madde:28-(Kamuya
Açık Tartışma)
Bu Sözleşmenin tarafları, biyoloji ve tıp alanındaki gelişmelerin doğurduğu
temel sorunların, özellikle ilgili tıbbi, sosyal, ekonomik, ahlaki ve hukuki
yansımaların ışığında, uygun şekilde kamusal tartışmaya konu olmasını ve
bunların muhtemel uygulamalarının, uygun istişarelere konu olmasını
sağlayacaklardır.
BÖLÜM:XI
Sözleşmenin Yorumu
ve İzlenmesi
Madde:29-(Sözleşmenin
Yorumu)
Avrupa İnsan Hakları Divanı;
-Taraflardan birinin, diğer taraflara bilgi verdikten sonra ileteceği,
-32. Maddeye göre, Sözleşme taraflarının temsilcileriyle kısıtlı bir
şekilde oluşturulan Komitenin, kullanılan oyların üçte iki çoğunluğuyla alacağı
karara dayalı talepler üzerine, bir mahkemede görülmekte olan herhangi belirli bir
davaya doğrudan atıfta bulunulmaksızın, işbu Sözleşmenin yorumuna ilişkin hukuki
sorunlar hakkında istişari nitelikte görüş bildirilebilir.
Madde:30-(Sözleşmenin
Uygulanması Hakkında Raporlar)
Avrupa Konseyi Genel Sekreterinden alınan bir talep üzerine, taraflardan herhangi
biri, iç hukukunun, sözleşme hükümlerinden herhangi birinin etkin şekilde
uygulanmasını sağlama tarzı hakkında açıklamada bulunacaktır.
BÖLÜM:XII
Protokoller
Madde:31-(Protokoller)
Bu Sözleşmede yer alan ilkelerin geliştirilmesi amacıyla, belirli alanlarda,
32. Madde uyarınca protokoller aktedilebilir.
Protokoller, Sözleşmeyi imzalayan devletlerin imzasına açılacaktır.
Protokoller, onay, kabul veya uygun bulmaya tabi olacaklardır. İmzacı bir devlet,
önceden veya aynı anda sözleşmeyi onaylamadan, kabul etmeden ya da uygun bulmadan,
Protokolleri onaylamayabilir, kabul etmeyebilir ya da uygunluk vermeyebilir.
BÖLÜM:XIII
Sözleşmede
Değişiklik Yapılması
Madde:32-(Sözleşmede
Değişiklik Yapılması)
1-İşbu madde ve 29. Madde ile "Komite"ye verilen görevler, Biyoetik
Yürütme Kurulu (CDBI) veya Bakanlar Komitesi tarafından tayin edilecek herhangi başka
bir komite tarafından yerine getirilecektir.
2-29. maddenin özel hükümlerine zarar gelmeksizin, Avrupa Konseyi'ne üye
devletlerden her biri ve bu Sözleşmenin Avrupa Konseyi üyesi olmayan taraflarının her
biri, Komite bu Sözleşme tarafından verilen görevleri yerine getirirken, Komite'de
temsil edilebilecek ve bir oy hakkına sahip olacaktır.
3-33. maddede atıfta bulunulan veya bu Sözleşmeye taraf olmayıp, 34. Madde
hükümleri uyarınca Sözleşmeye katılmaya davet olunan herhangi bir devlet Komite'de
bir gözlemci ile temsil edilebilecektir. Avrupa Topluluğu, taraf değilse, Komite'de bir
gözlemci ile temsil edilebilecektir.
4-Bilimsel gelişmelerin izlenmesi amacıyla, işbu Sözleşme, yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren beş yılı aşmayacak bir süre içinde ve müteakiben Komite
tarafından belirlenebilecek aralarla, Komite tarafından gözden geçirilecektir.
5-Taraflardan herhangi biri, Komite veya Bakanlar Komitesi'nin, bu Sözleşmeye bir
değişiklik getirilmesi, herhangi bir Protokol aktedilmesi veya Protokollerden birine bir
değişiklik getirilmesi önerileri, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine iletilecek ve onun
tarafından Avrupa Konseyine üye devletler, Avrupa Topluluğu, herhangi bir imzacı
devlet, herhangi bir taraf, 33. Madde hükümleri uyarınca bu Sözleşmeyi imza etmeye
davet edilen herhangi bir Devlet ve 34. Madde hükümleri uyarınca bu Sözleşmeye
katılmaya davet olunan herhangi bir Devlete gönderilecektir.
6-Komite, öneriyi, 5. Paragraf uyarınca Genel Sekreter tarafından iletildiği
tarih üzerinden iki aydan az olmayan bir süre geçtikten sonra inceleyecektir. Komite,
kullanılan oyların üçte iki çoğunluğuyla kabul edilen metni, onay için Bakanlar
Komitesi'ne sunacaktır. Bakanlar Komitesi'nin onayından sonra, metin, onay, kabul veya
uygun bulma için taraflara iletilecektir.
7-Herhangi bir değişiklik, değişikliği kabul eden taraflar bakımından, en az
dördü Avrupa Konseyi üyesi olmak üzere, beş tarafın değişikliği kabul etmiş
olduklarını Genel Sekretere bildirdikleri tarihi izleyen bir aylık sürenin
geçmesinden sonra gelen ayın ilk günü yürürlüğe girecektir.
Sonradan kabul eden taraf bakımından değişiklik, bu tarafın kabul keyfiyetini
Genel Sekretere bildirdiği tarihi izleyen bir aylık sürenin geçmesinden sonra gelen
ayın ilk günü yürürlüğe girecektir.
BÖLÜM:XIV
Son Hükümler
Madde:33-(İmza,
Onay ve Yürürlüğe Girme)
1-Bu Sözleşme, Avrupa Konseyi'ne üye devletler, Sözleşmenin oluşumuna
katkıda bulunan üye olmayan devletler ve Avrupa Topluluğu'nun imzasına açık
olacaktır.
2-Bu Sözleşme, onay, kabul veya uygun bulmaya tabidir. Onay, kabul veya uygun
bulma belgeleri, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine tevdi edilecektir.
3-Bu Sözleşme, en azından dördü Avrupa Konseyi üyesi olmak üzere beş
devletin, işbu maddenin 2. Paragrafı hükümleri uyarınca Sözleşme ile bağlı
oldukları iradesini beyan ettikleri tarihi izleyen üç aylık sürenin geçmesinden
sonra gelen ayın ilk günü yürürlüğe girecektir.
4-Sözleşmeyle bağlılık iradesini sonradan açıklayan herhangi bir imzacı
devlet bakımından Sözleşme, bu devletin onay, kabul veya uygun bulma belgesini tevdi
tarihini izleyen üç aylık sürenin geçmesinden sonra gelen ayın ilk günü
yürürlüğe girecektir.
Madde:34-(Üye
Olmayan Devletler)
1-Bu Sözleşmenin yürürlüğe girmesinden sonra, Avrupa Konseyi Bakanlar
Komitesi, taraflara danıştıktan sonra, Avrupa Konseyi statüsünün 20. Maddesi (d) alt
paragrafında belirlenen çoğunlukla ve Bakanlar Komitesi'ne katılmaya yetkili olan Akit
Devletler temsilcilerinin oybirliğiyle Avrupa Konseyi'ne üye olmayan herhangi bir
devleti bu Sözleşmeye katılmaya davet edebilir.
2-Katılan herhangi bir devlet bakımından Sözleşme, katılma belgesinin Avrupa
Konseyi Genel Sekreterine tevdii tarihini izleyen üç aylık sürenin geçmesinden sonra
gelen ayın ilk günü yürürlüğe girecektir.
Madde:35-(Bölgeler)
1-Herhangi bir imzacı devlet, Sözleşmeyi imzalama aşamasında veya onay, kabul
veya uygun bulma belgelerini tevdi ettiği sırada, bu Sözleşmenin uygulanacağı bölge
veya bölgeleri belirleyebilir. Diğer herhangi bir devlet, katılma belgesini tevdi
ettiği zaman aynı beyanda bulunabilir.
2-Herhangi bir taraf, daha sonraki bir tarihte, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine
hitabeden bir beyan ile, bu Sözleşmenin uygulama alanını, beyanda belirtilen diğer
bir bölgeye teşmil edebilir ve kimin uluslararası ilişkilerinde sorumlu olduğunu veya
kimin yararına taahhütte bulunmaya yetkilendirilmiş bulunduğunu belirtebilir.
Sözkonusu bölge bakımından, Sözleşme, sözü geçen beyanın Genel Sekreter
tarafından alındığı tarihi izleyen üç aylık sürenin geçmesinden sonra gelen
ayın ilk günü yürürlüğe girecektir.
3-Yukarıdaki iki paragrafa istinaden yapılmış herhangi bir beyan, sözkonusu
beyanda belirtilen bölge bakımından, Genel Sekretere yönelik bir bildirimle geri
alınabilir. Geri alma, sözkonusu bildirimin Genel Sekreter tarafından alındığı
tarihi izleyen üç aylık sürenin geçmesinden sonra gelen ayın ilk günü
yürürlüğe girer.
Madde:36-(Çekinceler)
1-Herhangi bir devlet ve Avrupa Topluluğu, imza aşamasında veya onay, kabul veya
uygun bulma belgesini tevdi ederken, o sırada ülkesinde yürürlükte bulunan herhangi
bir kanunun, bu Sözleşmenin herhangi bir hükmü ile uyum halinde olmaması nedeniyle,
herhangi bir hüküm için çekince koyabilir. Genel nitelikteki çekincelere, bu madde
uyarınca izin verilmeyecektir.
2-Bu madde uyarınca konulacak çekince, ilgili kanun hakkında kısa bir
açıklama içerecektir.
3-Bu Sözleşmenin uygulanma alanını 35. Maddenin 2. Paragrafında belirtilen
bildirgede sözü edilen bir bölgeye teşmil eden herhangi bir taraf, sözkonusu bölge
bakımından yukarıdaki paragraflar hükümleri uyarınca çekince koyabilir.
4-Bu maddede zikredilen çekinceyi koyan herhangi bir taraf, Avrupa Konseyi Genel
Sekreterine muhatap bir beyanla çekinceyi geri alabilir. Geri alma, sözkonusu beyanın
Genel Sekreter tarafından alındığı tarihi izleyen bir aylık sürenin geçmesinden
sonra gelen ayın ilk günü yürürlüğe girer.
Madde:37-(Fesih)
1-Herhangi bir taraf, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine yönelik bir bildirimde
bulunmak suretiyle, her zaman, bu Sözleşmeden ayrılabilir.
2-Sözkonusu fesih, buna ilişkin bildirimin Genel Sekreter tarafından
alındığı tarihi izleyen üç aylık sürenin geçmesinden sonra gelen ayın ilk günü
yürürlüğe girer.
Madde:38-(Bildirimler)
1-Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Konsey üyesi devletlere, Avrupa Topluluğu'na,
herhangi bir imzacı devlete, herhangi bir tarafa ve bu Sözleşmeye katılmaya davet
edilmiş diğer herhangi bir devlete;
a)Herhangi bir imza,
b)Herhangi bir onay, kabul veya uygun bulma belgesinin tevdii,
c)33. Veya 34. Maddeler uyarınca bu Sözleşmenin yürürlüğe girdiği herhangi
bir tarih,
d)32. madde uyarınca kabul edilmiş herhangi bir değişikliği veya Protokolü ve
bu değişiklik veya Protokolün yürürlüğe girdiği tarih,
e)35. madde uyarınca yapılmış herhangi bir beyan,
f)36. madde hükümleri uyarınca konulmuş herhangi bir çekince ve çekincenin
geri alınışı,
g)Bu Sözleşmeyle ilgili diğer herhangi bir fiil, bildirim veya bilgi iletimi
hakkında bildirimde bulunacaktır.
Aşağıda imzası bulunanların huzurunda, tam yetkiye sahip imzacılar, bu
Sözleşmeyi imzalamışlardır.
....(yer) ....'da, ......... tarihinde, her ikisi de eşit şekilde resmiyet
taşıyan İngilizce ve Fransızca dillerinde ve Avrupa Konseyi arşivlerine tevdi
edilecek tek nüsha halinde düzenlenmiştir. Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, onaylanmış
metinleri, Avrupa Konseyi üyesi devletler, Avrupa Topluluğu, bu Sözleşmenin oluşumuna
katılmış olan üye olmayan devletler ve bu Sözleşmeye katılmaya davet edilen
devletlere iletecektir. |