Eski Sayılar | Künye | Ana Sayfa

.

15 Ocak 2003  Sayı: 97

“Vardiya ayak bağı”

Elazığ-Tunceli-Bingöl Tabip Odası’nın çalışması, vardiya sisteminin toplumun sağlık gereksinimlerini karşılamadığını, aksine hekimlere yeni angaryalar yüklediğini ortaya koydu. Elazığ-Tunceli-Bingöl Tabip Odası Başkanı Op. Dr. Selçuk Bulut, vardiya uygulamasının en kısa sürede sona erdirilmesi gerektiğini söyledi.

Tıp Dünyası - ELAZI? - Elazığ-Tunceli-Bingöl Tabip Odası’nca yapılan araştırma, eski Sağlık Bakanı Osman Durmuş döneminde başlatılan vardiya sisteminin toplumun sağlık gereksinimlerini karşılamadığını, sadece hekimlere ve sağlık çalışanlarına yeni angaryalar yüklediğini ortaya koydu. Elazığ-Tunceli-Bingöl Tabip Odası Başkanı Op. Dr. Selçuk Bulut, uygulamanın basamaklı sağlık sistemi için “ayak bağı” olduğunu belirtirken, en kısa sürede sona erdirilmesi gerektiğini vurguladı.

Elazığ-Tunceli-Bingöl Tabip Odası, vardiya sistemine geçildiğinden bu yana bölge hastanelerindeki verileri değerlendirerek bir rapor hazırladı. Vardiya uygulamasına Elazığ Devlet Hastanesi’nde 1999 yılının sonunda başlandığının belirtildiği raporda, 2002 yılının ilk 6 ayında 10 branşta hastaneye gelen toplam 122 bin 329 hastanın 24 bin 220’sinin16.00 ile 24.00 saatleri arasında başvurduğu kaydedildi. Yapılan tüm reklamlara, cadde afişlerine karşın, vardiya dilimine başvuran hastaların gündüz başvuranların yaklaşık yüzde 20’sini oluşturduğu, gündüz mesaisi olan kamu çalışanlarının başvuru oranının ise toplam hasta sayısının sadece yüzde 7’isini oluşturduğu belirlendi.

Vardiya uygulamasının gerekçelerinden birinin “gündüz poliklinik sayısını azaltarak hastanedeki yığılmayı önlemek” olduğunun anımsatıldığı raporda, uygulamanın bu amaca da hizmet etmediğinin altı çizildi. Raporda, “Bu uygulama ile gündüz poliklinik sayısında kısmen bir azalma meydana gelmekle birlikte, vardiya hastalar tarafından suistimal edilmekte ve gereksiz hasta başvurularına sebep olmaktadır. Bir bölüme gelen hasta hastane yoğunluğunun az olması nedeniyle gelmişken diğer bölümlere de muayene olmakta veya nasılsa hastaneye gidiliyor düşüncesi ile gelmişken diğer aile fertleri de kontrol mahiyetinde muayene olmak istemektedirler. Bu durum devlet hastanelerinin temel hedefi olan ikinci basamak sağlık hizmeti verme fonksiyonuna darbe vurmakta, birinci basamağın (sağlık ocakları, sağlık merkezleri) görevlerinin tamamen devlet hastanelerine kaydırılmasına zemin hazırlamaktadır” tespitine yer verildi.

Vardiya sistemine kesin olarak son verilmesi gerektiğinin vurgulandığı raporda, çözüm önerileri olarak şunlar sıralandı:

- Sevk zincirinin sıkı uygulanması

-Birinci basamak sağlık kuruluşlarının her yönden desteklenerek güçlendirilmesi, hastaların buralarda gerekli hizmeti almaları sağlanarak 2. basamak sağlık kuruluşlarındaki gereksiz hasta yığılmasının önlenmesi

-Yeterli uzman hekim sayısına sahip bölge hastanelerinde vardiya uygulaması yerine ana branşlarda acil poliklinik hizmetinin  uzman hekimlerce desteklenmesi

-Mevcut sistem içerisinde her basamağın kendi asli işlevini üstlenmesi ve gereği gibi yerine getirmesi

-Hastanelerde yığılmanın olduğu branşlarda fiziki koşulların da elverdiği ölçüde normal mesai saatleri için yeni poliklinikler açılması

-Mevcut fiziki koşullar uygun değil ise prefabrik poliklinikler açılması

-Şehir ve ilçe merkezlerindeki sağlık ocaklarının ekipman ve teknolojik olarak desteklenerek (laboratuar ve görüntüleme desteği) 1. basamak sağlık kuruluşlarına ve burada çalışan hekimlere halkın güveninin yeniden kazandırılması

-Hekim ve diğer sağlık çalışanlarının hizmet içi eğitimden geçirilmesi, pratisyen hekimlerin o ilde varsa eğitim hastanelerinde, yoksa da devlet hastanelerinde periyodik olarak ana branşlarda, halk sağlığı ve aile hekimliği alanlarında rotasyonlara tabi tutulması

-Birinci basamak sağlık kuruluşlarında çalışan hekimlerin TUS kompleksinden ve gelecek kaygısından kurtarılarak motive edilmeleri, bu amaçla ekonomik olarak destelenmeleri ve temel sağlık hizmetleri alanında bir statüye kavuşturularak sosyal ve statü olarak güçlendirilmeleri (Genel Pratisyenlik Enstitüsü’nün hayata geçirilmesi gibi)

-Birinci basamak sağlık kuruluşlarında hekim ve hemşirelerin eğitimden geçirilerek diyabet ve hipertansiyon polikliniklerinin açılmasının sağlanması,

-Tıp fakültelerinde ülke gerçeklerine uygun bilgi ve beceriye sahip hekimlerin yetiştirilmesi

-Otomasyon sistemine geçilerek hasta bilgilerinin tek elde toplanması, hasta hangi sağlık kuruluşuna başvurursa vursun bütün kurumlarda hastanın bilgilerine ulaşılabilme imkanının sağlanması, kurumlararası bilgi akışının sağlanması