Eski Sayılar | Künye | Ana Sayfa

.

15 Ekim 2002  Sayı: 92

Siyasi partilerin seçim bildirgelerinde sağlık:
Nerede, ne kadar, ne kapsamda ?

• Yıllardır, ülke insanının yararına politikalardan uzak bir çizgi izleyen aynı partiler, yine aynı kısır önerileri ve politikalarıyla karşımızdalar.  Seçimdeki  tercihlerimiz de geçmişte olduğu gibi “aynı” partilerden yana olursa "paran kadar sağlık" anlayışı artarak sürecek, Türkiye’de yaşayanlar bu partilerin elinde kaderine razı olacak.

Türkiye'nin yeni bir seçim sürecine girmesiyle birlikte TBMM'de koltuklarını yitirmemek ya da yer edinmek için her yolu deneme arayışına giren siyasi partiler, seçim bildirgelerinde de bugün içine düştüğümüz krizlere neden olan, tanıdığımız vaatlerini yarıştırmaya başladılar. Eskiler "yeni", hırsızlar "dürüst" diye makyajlanmaya çalışılırken, yıllardır uygulanan ve ülkenin bugün içine düştüğü krizlere yol açan politikalar ise Türkiye'nin önünü açacak "yeni ve gerçekçi önlemler" olarak sıralandı. Sağlık, kimi parti programlarında bu gerçek dışı vaatlerden bile payına en azını alırken, kimi siyasi partilerin seçim bildirgelerinde en ihmal edilen alanlardan biri olarak kaldı.

 3 Kasım 2002 Pazar günü yapılacak erken seçimler öncesinde,  partilerin bir bölümü iktidar dönemlerinde uyguladıkları politikalarıyla önümüzde dururken, diğer bir kısmı da medya zoruyla parlatılıyorlar. Yıllardır ülke insanının yararına politikalardan uzak olan yine aynı partiler, yine aynı kısır önerileri ve politikalarıyla karşımızdalar. Türkiye insanı ya sosyal devletin gereği olduğu gibi eşit ve ücretsiz sağlık hizmetine kavuşacak ya da "paran kadar sağlık" anlayışını sürdürecek partilerin elinde kaderine razı olacak.

Ayakları yere basmayan projeler kadar, neyin nasıl yaşama geçirileceği belirsiz bir takım öneriler, sağlık alanını özel sektörün eline bırakmayı ve "paran kadar sağlık" anlayışını sürdürmeyi düşünen yaklaşımlar, politikasızlık ve önemsememe... İşte, 3 Kasım 2002 Pazar günü yapılacak seçimlere katılacak siyasi partilerin seçim bildirgelerinde sağlık konusunda yer verdikleri yaklaşım ve önerilerden alıntılar:

Adalet ve Kalkınma Partisi:   Sosyal güvenlik şemsiyesi tüm halkı kapsayacak şekilde düzenlenecektir...Sağlık hizmetleri alanı, gönüllü kuruluşlara ve özel sektöre açıktır. Aile hekimliği sistemi uygulamaya konulacaktır. Sağlık sektörü Sağlık Bakanlığı tarafından tek merkezden koordine edilecektir. Bakanlık sadece organizasyon, koordinasyon, yol gösterici, denetleyici, takip edici, politika üretici bir rol üstlenecektir. Metropollerde acil servis üniteleri kurulacaktır.  İhtisas hastaneleri kurulacaktır. Sağlık çalışanlarının hakları yeniden düzenlenecek, uluslararası standartlara uygun hale getirilecek ve bu sektördeki ücret politikası yeniden ele alınacaktır. Hasta haklarını koruyan hukuki düzenlemeler yapılacak, "Hasta Hakları Tüzüğü" dünya standartlarına göre yeniden ele alınacaktır. Vatandaşlar, sağlık birimlerinin kontrolünde görev üstlenecektir. Merkezler ile küçük yerleşim birimleri arasında hasta taşıyacak helikopter dahil, ciddi bir ambulans filosu oluşturmak partimizin hedefleri arasındadır. Tabip Odaları ve Diş Hekimleri Odaları güçlendirilecek, sağlık alanında hizmet verecek yeni sivil örgütlerin kurulması desteklenecektir.

Anavatan Partisi: Sağlık hizmetleri, vasıflı, güvenilir, kolay erişebilir, formaliteden uzak ve yurda dengeli bir şekilde yaygın olmalıdır. Sağlık hizmetlerinin bir bütün olarak ele alınması zorunludur. Toplum sağlığını tehdit eden hastalıklarla mücadele edilmesi, gıda maddelerinde kalite kontrolüne ve çevre şartlarının iyileştirilmesine önem verilmesi gerekmektedir. Hastane ve sağlık ocaklarının sayısı artırılmalı, modern alet, makine ve araçlar ile teçhiz edilmeleri sağlanmalı, ilaç sanayisinin geliştirilmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır. Devletin yapacağı hizmet ve faaliyetlere ilaveten, özel sağlık müesseselerinin kurulmasını teşvik için tedbirler alınmasını faydalı görürüz.

Büyük Birlik Partisi: Eğitim - beslenme - koruyucu hekimlik - hastane zinciri iyi bir şekilde koordine edilecek ve tam uygulanması sağlanacaktır.

Cumhuriyet Halk Partisi: Sağlık sektörüne daha fazla kaynak aktarılması sağlanacaktır. CHP, ilke olarak, her türlü sağlık hizmetinin, talep eden tüm yurttaşlara bedelsiz sunulmasını öngörmektedir. Arzu edenler "Özel Sağlık Sigortaları" kapsamında yer alabilecek; sağlık hizmetlerinin döner sermaye uygulamasıyla güçlendirilmiş "sosyalleştirme" anlayışıyla halkımıza sunulması sağlanacaktır. Tüm yoksullara "ücretsiz sağlık hizmeti" sunulacaktır. "İlk Kademe Sağlık Hizmetleri"ne büyük önem verilecektir.  Bu amaçla "Gezici Sağlık Ekipleri" kurulacaktır. CHP, kamu kesimi sağlık sisteminin ve kuruluşların mevcut merkeziyetçi yapıdan arındırılmasını, büyük ölçüde yerelleştirilmesini amaçlamaktadır. CHP, kamu kesimi sağlık personeline, yurttaşlarını asgarî sağlık hizmeti ihtiyacını aksatmamak kaydıyla, "sendikalaşma ve grevli toplu sözleşme" hakkını tanıyacaktır.

Demokratik Sol Parti: Genel sağlık sigortası gerçekleştirilecektir. Yoksulların sağlık sigortası primleri sosyal yardım programları kapsamında devletçe karşılanacaktır. Koruyucu hekimlik bütün yurda yaygınlaştırılacaktır. "Yeşil kart" sistemi geliştirilerek işler duruma getirilecek ve sağlık sigortası tüm yurttaşları kapsar duruma gelinceye kadar yürürlükte tutulacaktır.  Değişik kurumların elinde bulunan ve sağlık hizmeti sunan sağlık kurumları bir yönetim altında toplanarak hizmet kaliteleri yükseltilecektir. Sağlık ocakları ve semt klinikleri tüm yurda dengeli olarak  yayılacak ve doyurucu düzeye getirilecektir. Sağlık personelinin yurda dengeli dağılımını özendirici düzenlemeler yapılacaktır. Hızlı ulaşım olanağının bulunmadığı yöreler için helikopterlerle ve küçük uçaklarla donatılmış "uçan sağlık ekipleri" oluşturulacaktır.

Doğru Yol Partisi: Sağlık hizmetleri sunumunda rekabet ve verimlilik sağlanacaktır.  Her ailenin bir doktoru olacak, aile hekimliği kurumlaştırılacaktır. Sağlık hizmetleri kaliteli ve ulaşılabilir olacaktır. Türk halkı bütünüyle sosyal sağlık güvencesi kapsamına alınacaktır. İhtiyaç içinde olan vatandaşlar, sigorta kapsamına alınacak, ihtiyacı kadarı devlet tarafından karşılanacaktır. Kamu hastaneleri özerkleştirilecek ve özelleştirilecektir. Devlet hastanelerinin yerini özel hastaneler alacaktır. Hizmeti birey satın alacak, devlet bireyi finanse edecektir.

Emeğin Partisi: Koruyucu sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve tedavi edici hizmetlere olan aşırı yüklenmenin azaltılması; özel sağlık kurumları kamulaştırılması; kamu sağlık kurumlarında özel muayene, teşhis, tedavi hizmetleri ve part-time çalışma yasaklanarak tam gün çalışmaya geçilmesi; en küçük yerleşim birimlerinden başlanarak, yaygın ve geniş bir sağlık istasyonları ağı kurulması, her kademede ücretsiz sağlık hizmetleri verilmesi; bütün halkın, sağlık ve yaşlılık sigortasından yararlanması; işçi ve emekçilerin, bütün sağlık giderleri, hastane ve ilaç masraflarının devlet tarafından karşılanması; ilaç üretiminin devlet tarafından üstlenilmesi ve fahiş ilaç fiyatlarına son vermek üzere özel ilaç fabrikalarının devletleştirilmesi hedeflenmektedir.

Genç Parti: Sağlık hizmetleri, kaliteli, güvenilir, kolay erişilebilir olması ve etkin biçimde yerine getirilebilmesi için gerekli tüm düzenlemelerin yapılması, tüm vatandaşlarımızın katılabileceği özel sağlık sigortalarının oluşturulması, devlet ve sigorta hastanelerinin vakıflara ve özel kuruluşlara devredilmesi, sağlık hizmetlerinin profesyonel biçimde yerine getirilmesi, fakir ve acz içindeki vatandaşların özel sağlık sigorta primlerinin önemli bir kısmının ödenmesi suretiyle devletin katkıda bulunması sağlanmalıdır.

Halkın Demokrasi Partisi: Ülke çapında sağlık örgütlenmesi yaygınlaştırılarak, herkesin sağlık hizmetlerinden en iyi şekilde yaralanmasını sağlayacak bir sistem kurulacak ve bunun alt yapısı oluşturulacaktır. Bunun için bütçeden yeter miktarda pay ayrılacaktır. Sağlık hizmetlerinin ticarileşmesi önlenecektir. Koruyucu hekimlik hizmetlerine öncelik veren kamu hizmeti niteliğinde bir sağlık politikası uygulanacaktır.

İşçi Partisi: Sağlık hizmetleri ve ilaç parasızdır. Demokratik halk iktidarı , sağlık alanındaki her düzeydeki eşitsizlikleri ortadan kaldırır, herkese ihtiyacı kadar , nitelikli sağlık hizmeti sağlar. Özel hastaneler ve poliklinikler kamulaştırılarak halkın hizmetine sokulacaktır. Sağlık hizmeti, işyeri, mahalle, köy, okul temelinde yeniden örgütlenerek halkın ayağına götürülecektir. Sağlık hizmetleri planlama, yönetim ve denetleme aşamalarında, sağlık hizmetini verenler ile hizmetten yararlananlar ve yerel yönetimlerini etkin katılımıyla yürütülür.

Liberal Demokrat Parti: Tüm devlet ve sigorta hastaneleri vakıflara ve özel kuruluşlara devredilecektir. Devlet sadece fakir ve aciz olduğunu beyan eden vatandaşların özel sağlık sigortası primlerinin yarısını ödemek suretiyle, destek sağlayacaktır. Yalan beyanda bulunan kişiler ağır bir şekilde cezalandırılacaktır.

Milliyetçi Hareket Partisi: Koruyucu ve temel sağlık hizmetleri, eşitlik ve hakkaniyet prensiplerine uygun olarak; kolay ulaşılabilir, kullanılabilir, hasta haklarına saygılı ve tatmin edici bir şekilde sunulacaktır.  Birinci basamak sağlık hizmet birimleri güçlendirilecek ve özellikle kentlerde vatandaşın doğrudan başvuracağı "Aile Hekimliği" uygulamasına geçilecektir. Hasta sevk sistemi etkinleştirilerek, merkezlerindeki ve büyük kent hastanelerindeki yığılmalar önlenecek ve ihtiyaçların yerinde karşılanması sağlanacaktır. Alt yapı ve insan gücü imkânlarından etkin bir şekilde yararlanılabilmesi amacıyla tam gün çalışma sağlanacaktır. Vatandaşın sağlık hizmeti bedelini hastaneye ödemesi uygulamasına son verilecek, kullanılan hizmetin bedeli "Sağlık Sandığı Kurumu" tarafından ödenecektir.

Özgürlük Ve Dayanışma Partisi: Sağlığın piyasa ilişkilerinden bağımsız bir alan olarak örgütlenmesi, sağlığı kâr kapısı haline getirilmemesi ilkesi savunulmaktadır. Yerel yönetimlere sağlık örgütlenmesinde yer verilecektir. Sağlıkta özelleştirmelere son verilecektir. Bütçeden ayrılan pay % 10 düzeyine çıkarılacaktır. Hasta hakları hayata geçirilecektir. Ülkede sınıfsal, toplumsal ve coğrafi düzeyde eşitsizlikler giderilecektir. Tam gün yasası çıkarılacaktır. Sağlık hizmeti sunumu tamamen kamu finansmanından sağlanacaktır.

Saadet Partisi: Partimiz bütün insanların sağlık hizmetlerinden eşit olarak yararlanmaları için gerekli düzenlemeleri yapacaktır. Genel sağlık sigortası uygulamasına geçilecek, özel sağlık sigortalarından sigorta hizmeti satın alınacaktır. Sağlık sigortası primini ödeyemeyenlerin primleri Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenecektir. Tüm yurtta aile hekimliği sistemine geçilecektir. Sağlık Bakanlığı, personel, yönetim, organizasyon ve hizmet sunumu bakımından uygulayıcı değil, politikalar geliştiren, planlamalar yapan, standart koyan ve denetleyen bir fonksiyon icra edecektir.

Türkiye Komünist Partisi: Bütün sağlık hizmetleri parasızdır. Sanayileşme ve kentleşme, çevre ve insan sağlığı gözetilerek planlanır. İnsanlar moral ve fiziki açılardan kendilerini yeniden üretecekleri mekanlarda yaşama hakkına sahiptir. Bu hak doğrultusunda herkesin gereksinimine uygun konutlar toplumun hizmetine sunulur. Konutlarda ısınma, elektrik enerjisi ve su bedelsiz olarak sağlanır. Çocukların bakım, beslenme ve sağlıklı bireyler olarak eğitimi sosyalist devletin güvencesindedir. Bedensel özürlülerin üretim sürecine ve toplumsal yaşama katılmalarının koşulları yaratılır.

Yeni Türkiye Partisi: İnsanların sosyal güvenlik şemsiyesi altında olmalarının, dar günlerinde içinde yaşadıkları devletin ve toplumun kendilerine sahip çıkacağını bilmelerinin, toplumsal barış ve huzurun başta gelen güvencesi olduğu anlayışı ile; korunmaya muhtaç çocuklar, yaşlıları özel olarak koruyan, insanların korunmaya, yardıma muhtaç duruma düşmemeleri için koruyucu, önleyici hizmetlere önem ve öncelik veren bir Türkiye.

Parti programlarından da görüldüğü gibi kabaca iki program var: ücretsiz ve eşit sağlık  ya da paran kadar sağlık...

*İzmir Tabip Odası Halk Sağlığı Komisyonun çalışmasından yaralanılmıştır.