Eski Sayılar | Künye | Ana Sayfa

.

15 Temmuz 2004  Sayı: 124

Sağlık hizmetlerinin taşeron usulü satın alınmasına başlandı

“Ücretli kölelik” uygulamada

Sağlık hizmetlerinin özelleştirilmesinde yeni bir dönemi başlatan Sağlık Bakanlığı, sağlık ve yardımcı sağlık personeli tarafından yerine getirilen hizmetlerin taşeron usulü satın alınması uygulamasını yaşama geçirdi.

Dışardan hizmet satın alınması için 8-9 Temmuz tarihlerinde ihale açan Dr. Siyami Ersek Göğüs-Kalp-Damar Cerrahi Hastanesi’ni Şişli Etfal Hastanesi izledi.

Tıp Dünyası - İSTANBUL - Sağlık hizmetlerinin özelleştirilmesi sürecini giderek hızlandıran Sağlık Bakanlığı, temizlik, güvenlik gibi hizmetlerin ardından sağlık personeli tarafından yerine getirilen hizmetlerin de taşeron usulü satın alınması uygulamasını başlattı. Uygulama için ilk ihale 8-9 Temmuz tarihlerinde Dr. Siyami Ersek Göğüs-Kalp-Damar Cerrahi Hastanesi’nde açıldı. Altı ay süreli ihaledeki toplam 170 adet hizmetin 142’si hemşirelik hizmetlerini kapsıyor. Sağlık Bakanlığı’na bağlı  Şişli Etfal Hastanesi de hizmet alımı için ihale açarken diğer hastaneler de ihale açmak için hazırlıklara başladılar.

Uygulama için ilk adım 24 Temmuz 2003 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan “Eleman Temininde Güçlük Çekilen Yerlerde Sözleşmeli Personel Çalıştırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile atılmıştı. Kanunun 11. maddesiyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 36. maddesinin “Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfı” başlıklı bölümüne şu fıkra eklenmişti:

“Bu sınıfa dahil personel tarafından yerine getirilmesi gereken hizmetler, lüzumu halinde bedeli döner sermaye gelirlerinden ödenmek kaydıyla, bakanlıkça tespit edilecek esas ve usullere göre hizmet satın alınması yoluyla gördürülebilir.”

Sağlık Bakanlığı tarafından bu maddeye dayanarak hazırlanan “Sağlık ve Yardımcı Sağlık Personeli tarafından Yerine Getirilmesi Gereken Hizmetlerin Satın Alma Yoluyla Gördürülmesine İlişkin Esas ve Usuller” 5 Mayıs 2004 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandı. Hemen ardından da konuyla ilgili uygulama talimatı, hizmet satın alma sözleşmesi, idari ve teknik şartnameler, görev tanımları hazırlandı. 

İstanbul Tabip Odası’ndan Dr. Osman Öztürk’ün mevzuattan özetleyerek aktardıklarına göre, sistem şöyle işleyecek:  

- Bu sistem, hizmeti sunacak olan kişi ve hizmetin sunumunda vazgeçilmez niteliği olan tıbbi cihaz ve ekipmanların bir bütün oluşturacak şekilde bir araya gelmesi sonucu ortaya çıkan “sağlık hizmetinin” satın alma yoluyla gördürülmesinden ibarettir.

- Bu çerçevede, örneğin; bir tomografi cihazı tek başına kiralanmayacak ya da bir Radyoloji Uzmanı hekim, hizmetinden istifade etmeye yönelik gerekli tıbbi cihaz ve ekipmanlar olmaksızın hizmet satın alma yoluyla çalıştırılamayacaktır. Yapılacak olan işlem, tomografi cihazı ile Radyoloji Uzmanı ya da bu hizmeti görebilecek nitelikte bir başka uzman hekim hizmetinin bir araya gelmesi ile bütünlük arzedecek olan ‘görüntüleme hizmetinin’ sağlık hizmeti olarak satın alınması işlemidir.

- Diğer taraftan; sağlık hizmeti satın alacak olan idare bünyesinde, görüntüleme hizmeti sunmaya uygun tıbbi cihaz, araç ve gereçlerin bulunmasına rağmen, bu hizmetin sunumunda görevlendirilebilecek nitelikte bir Radyoloji Uzmanı hekimin bulunmaması halinde, bu defa salt Radyoloji Uzmanı hekimlik hizmeti satın alınmasına yönelik işlemler tesis edilebilecek ve zikredilen bütünlük sağlanabilecektir.

- “Sağlık hizmetleri, tüzelkişi hizmet sunucularından satın alınabileceği gibi, doğrudan doğruya gerçek kişi hizmet sunucularından da  satın alınabilecek ve bu çerçevede, sağlık hizmeti sunumuna yetkili gerçek kişiler ya da bu gerçek kişileri İş Kanunu çerçevesinde istihdam eden tüzelkişi  hizmet sunucuları ile kamu arasında herhangi bir iş akdi yahut da istihdam ilişkisi olmaksızın, yapılacak olan hizmet satın alma sözleşmeleri yoluyla, nitelikli insan gücünün ve bu güce dayalı hizmetin kamu sağlık sektörüne katkısı sağlanmış olacaktır.” (Uygulama Talimatı, sy.2)

- “İdareler, sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfına dahil personel tarafından yerine getirilmesi gereken hizmetlerin satın alma yoluyla gördürülmesine, ancak lüzumu halinde ve döner sermaye gelirleri elverdiği ölçüde karar verebilirler.” (Esas ve Usuller, sy.1)

- “Döner sermaye bütçesinde yer almayan hiçbir iş için hizmet satın alma yoluna gidilemez. Ancak, yılı döner sermaye bütçesinde yer verilmek suretiyle ertesi malî yılda gerçekleştirilecek hizmet alımları için bir önceki malî yıl sona ermeden hizmet satın alma işlemleri ikmal edilebilir.”

- “Sağlık hizmetleri, birinci basamak sağlık kuruluşları için, o İl’in bütününü kapsayacak şekilde İl Sağlık Müdürlükleri, yataklı tedavi kurumları için ise hastane idaresi tarafından satın alınabilecektir. Diğer taraftan; yataklı tedavi kurumları tarafından yapılacak sözleşmeler, hastanenin bütününü kapsayacak şekilde imzalanacak, hastane içerisinde bir birim gösterilmek suretiyle satın alma işlemi yapılmış ise, yüklenici münhasıran o birimde hizmet üretecek, bu şekilde bir birim tespit edilmeksizin hizmet satın alınmış ve sözleşme imzalanmış ise, bu kişilerin hizmet yerleri idarece belirlenecektir.” (Uygulama Talimatı, sy.2)

- “Hizmet satın alma işlemleri, bir Mali Yılın bütününü kapsayacak şekilde alınabileceği gibi, bir yılın belirli dönemlerini yahut da bir çalışma gününün belirli saatlerini kapsayacak şekilde yapılabilecektir. Örneğin; kış aylarında nüfusu az olan ve bu sebeple mevcut sağlık personeli ile ihtiyaçlarını karşılayabilen turizm yoğunluğu yüksek bir ilçede, sadece nüfus yoğunluğunun arttığı yaz aylarını kapsayacak şekilde 3 (üç) aylığına hizmet satın alınabilecek; ya da; örneğin özellikle sabah saatlerinde yoğun faaliyet gösteren bir yataklı tedavi kurumu, günün sadece bu bölümünü kapsayacak şekilde hizmet satın alabilecektir.” (Uygulama Talimatı, sy.3)

- “… ister gerçek kişi istekli olsun, isterse gerçek kişiyi istihdam edeceğini taahhüt eden tüzelkişi isteklinin listesinde yer verilmiş olsun; hizmeti sunmaya yetkili bütün gerçek kişilere ait teknik puanlar ayrı ayrı hesaplanacak, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi belirlemeye esas katsayıları tespit edilerek, satın alınacak hizmet sayısı kadar sıralamaya tutulacak ve bu sıralamada yeralan gerçek kişi istekliler ile bizatihi; diğerleri için ise listesinde yer aldığı tüzelkişi yüklenici ile sözleşme imzalanacaktır. “

Çalışma Koşulları ve İdari Yaptırımlar

- “Satın alınacak olan hemşirelik hizmetinin şekli ve zamanı, süresi, tutulması gereken haftalık ve aylık nöbetler, 4857 sayılı İş Kanunu ile yürürlükteki mevzuata aykırı olmayacak ve haftalık 45 saatlik çalışma süresini geçmeyecek şekilde idarece belirlenecektir.” (Hemşirelik Hizmetleri Teknik Şartnamesi, sy.2)

- “Hastalık, doğum, tutuklanma gibi herhangi bir sebeple bir sözleşme dönemi içerisinde farklı farklı zamanlarda veya bir defada olmak üzere toplam yirmi (20) günden fazla süre ile hizmet sunamaması, tutukluluk veya özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkumiyeti nedeni ile yüklenicinin taahhüdünü yerine getirememesi halinde sözleşme feshedilerek, haklarında Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 23 üncü maddesi uygulanır.”

- Tüzelkişi yüklenici tarafından istihdam edilen personelin ölümü,  hastalık, doğum gibi herhangi bir sebeple bir sözleşme dönemi içerisinde farklı farklı zamanlarda veya bir defada olmak üzere toplam yirmi (20) günden fazla süre ile hizmet sunamaması, tutukluluğu veya özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkumiyeti hallerinde yüklenici, idarece yapılacak tebliğden itibaren en geç on (10) gün içerisinde bu personelini, teknik puanı da dahil aynı nitelik ve özellikteki bir başka personel ile değiştirerek idareye bildirmek zorundadır.” (Sözleşme, sy.5)

- Gerçek kişi yükleniciler ile tüzelkişi yükleniciler tarafından istihdam edilen gerçek kişilerin, işbu sözleşme ve eklerine aykırı fiil ve davranışlarının tesbit edilmesi üzerine ve kontrol teşkilatının bu yönde talepte bulunması şartıyla, birinci defada yazılı ihtarda bulunulur. Aynı sözleşme döneminde olmak üzere, aynı veya benzer fiil ve davranışların ikinci defa tekerrüründe gerçek kişi yüklenicinin veya tüzel kişi yüklenicinin kusurlu fiil veya davranışta bulunan personelinin bir aylık hakediş karşılığının 1/10’u tutarında kesinti yapılır.

- Aynı veya benzer fiil ve davranışların üçüncü defa tekerrüründe gerçek kişi yüklenicinin, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminatı gelir kaydedilir ve sözleşmesi feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.

Görev Tanımları

Uzman Hekimler için yapılan 32 görev tanımından bazıları şunlar:

* Hastaları uzmanlıkları çerçevesinde muayene ve tedavi etmek ve poliklinik yapmak,

* Uzmanlık dalları bulunmayan kurumlarda, hastaları da muayene ve tedavi etmek,

* Her ne zaman olursa olsun önemli ve acil vakalar nedeniyle kurumca kendisine yapılan davete gelmek,

* Hasta hakkında konsültasyon için gelen davetleri kabul etmek ve görüşlerini bildirmek,

* Servis istatistiklerini düzenlemek, zamanında vermek ve servis protokol defterinin tutulmasını sağlamak,

* Bazı laboratuar uzmanları noksan bulunan kurumlarda, kendi uzmanlık dallarına yakın şubelerin de basit muayene ve tahlillerini yapmak,

* Kullandığı malzeme ve cihazlar veya mesleğin icrası ile alâkalı olarak alım, satım, bakım, onarım, bilirkişilik işleri ile kurul, komisyon oluşturulması ve benzeri görevleri yapmak,

* Görevi ile ilgili idarece verilecek benzeri diğer görevleri yapmak,

* Mevzuatça belirlenen diğer görevleri yapmak. (Görev Tanımları, sy.1)

Pratisyen hekimler için yapılan 34 görev tanımından bazıları da şunlardan oluşuyor:

* Hizmetleri planlamak, uygulamak ve denetlemek,

* Hizmet götürülecek bölge ve toplumu tanımak,

* Okul sağlığı hizmetlerini yürütmek,

* Çevre sağlığı ve gıda kontrol hizmetlerini yürütmek,

* Bulaşıcı hastalıklarla savaş programlarını yürütmek,

* Koruyucu ve tedavi edici hizmetlerde yer almak,

* Acil sağlık hizmetlerini yürütmek,

* Laboratuvar hizmetlerini yürütmek,

* Adli tabiplik hizmetlerini yürütmek,

* Belediye hekimi olmayan yerlerde belediye hekiminin görevlerini yapmak,

* Planlanan mesai sonrası çalışmalara katılmak,

* Görevi ile ilgili idarece verilecek benzeri diğer görevleri yapmak,

* Mevzuatça belirlenen diğer görevleri yapmak. (Görev Tanımları, sy.2-3)