Eski Sayılar | Künye | Ana Sayfa

.

15 Ekim 2003  Sayı: 112

TTB Onur Kurullarının İşlevleri Toplantısı sonuç bildirgesinden:“Hekimlik ticari ilişkiler ağının basit bir parçası haline getirilmeye çalışılmakta”

Tıp Dünyası - ANKARA - Hekimlik uygulamalarındaki güncel eğilim ve sorunları belirlemek,   son yıllarda belirginleşen etik sorunların çerçevesini çizmek, Tabip Odası Onur Kurullarının sorunlarını tartışmak ve Türk Tabipleri Birliği Yüksek Onur Kurulu ile yerel Onur Kurulları arasındaki etkileşimi artırmak amacıyla düzenlenen “Türk Tabipleri Birliği Onur Kurullarının İşlevleri Toplantısı” sonucunda kamuoyuna duyurulmasına karar verilen görüşler şöyle:

1. Son yıllarda (özellikle de son beş yılda) Onur Kurullarına ulaşan dosya sayısında belirgin bir artış vardır ve bu dosyalar arasında meslek ahlakına uymama ve hasta hakları ihlallerinden kaynaklanan başvurular önemli bir yer tutmaktadır. Ayrıca yine son yıllarda üniversitelerde uygulanan akademik yükselme ölçütlerine paralel olarak, yayın etiğine uymama suçu nedeniyle olan başvurularda artış bulunmaktadır.

2. Büyük kentlerdeki başvuru artışına karşın, kimi illerden  Yüksek Onur Kurulu’na çok az ya da hiç dosya ulaşmadığı gözlenmektedir

3. Günümüzde, hatalı meslek uygulaması, şarlatanlık, hasta mahremiyetine saygı göstermeme, işkence ve kötü muamele iddiaları karşısında durumun gerektirdiği özeni göstermemek, kamu kurumlarında hizmet sunumu için haksız ücret talebi ve aracı kullanımı, özel sağlık kurumlarının haksız rekabet yaratması ve yüksek bütçeli reklam kampanyaları düzenlemesi, daha fazla hasta çekmek için tıptaki ilerlemelerin abartılı bir şekilde kamuoyuna yansıtılması ve bu şekilde hastaların özel sağlık kurumlarına yönlendirilmeye çalışılması,organ ticaretine aracılık etmek, sahte reçete yazmak, sahte sağlık kurulu raporu düzenlemek, donanımı yetersiz sağlık kurumlarında tıbbi girişimde bulunarak hastaya zarar vermek,hastaların çaresizliğini daha fazla para kazanmak için kullanmak,  ısmarlama haberler yoluyla “örtülü reklam” yapmak, TV reklamlarına çıkarak tıbbın otoritesini ticaret için kullanmak, çıkar sağlamak için gereksiz teknoloji kullanımı, ilaç endüstrisi ile çıkar birliği içinde olmak ve promosyona bağımlı reçete yazmak, tıbbi tetkik laboratuvarları ile çıkar ilişkisi içinde olmak gibi etik dışı davranışlar giderek artmakta ve hekimlik büyük ölçüde ticari ilişkiler ağının basit bir parçası haline getirilmeye çalışılmaktadır.

4. Son aylarda yürürlüğe giren ve sağlık hizmetlerinde özel sektörün ağırlığını artıran uygulamalar, yukarıda sayılan davranışların tüm tıp ortamına egemen olmasına neden olarak ülkemizde sağlık hizmetlerini giderek ticarileştirecek, sağlık hizmetlerine erişim hakkını kullanmak giderek zorlaşacaktır. Tabip Odası Onur Kurullarının bu gelişmeler karşısında daha hızlı ve daha katı bir tutum alması gereklidir. Bununla birlikte çapı giderek genişleyen yozlaşmaya tek başına Tabip Odalarının direnmesi mümkün değildir. Bu gelişmeler ve nedenleri örneklerle kamuoyuna ve yetkililere iletmeye devam edilmeli, her türlü yozlaşma örneği hızla deşifre edilmelidir

5. Hasta her şeyden önce insandır ve hekimlik onuru sağlığın en temel insan hakkı olarak benimsenmesine dayanır. Hekimlerin “hastalık satarak” sağlık ticaretinin bir parçası haline getirilmek istenmesi ülkemiz tıp ortamını bir facia ile karşı karşıya bırakmaktadır.

6. Malpraktis - komplikasyon ayrımında Uzmanlık Derneklerinin bilirkişi kurulları oluşturması ve birlikte çalışılması uygun olacaktır. Ancak Onur Kurulları bu raporları bağımsız olarak değerlendirerek karar verirler.

7. Klasik kitaplarda “komplikasyon” başlığı altında yer alan olaylar komplikasyon olarak kabul edilmekle birlikte, bu komplikasyon karşısında hekimin nasıl davrandığının (erken fark etme, düzeltme yoluna gitme vb.) belirlenmesi çok önemli ve belirleyicidir.

8. Aynı kusura farklı cezalar verilmesi konusunda TTB MK tarafından bir kurul oluşturularak protokol oluşturulması yol gösterici olabilir.  İlke olarak Onur Kurullarının bir alt veya bir üst ceza verme konusundaki takdir hakkı, Yüksek Onur Kurulu’nca anlayışla karşılanmalıdır. Ayrıca aynı kusura ilgili madde içinde (meslekten men cezasında 15 gün ile 6 ay arasında) farklı cezalar verilmesi durumunda gerekçenin çok iyi açıklanması gerekmektedir.

9. Yüksek Onur Kurulu bozma kararını daha ayrıntılı yazmalıdır. Sık bozma kararı olan Onur Kurulları ile toplantı yapılabilir.

10. Takdir hakkı kullanılırken bir üst veya alt cezaya değişiklik yapılmalı, örneğin uyarı gerektiren bir suça meslekten men cezası vermek gibi bir yola başvurulmaktan kaçınılmalıdır.

11.Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi’nin en kısa zamanda etik kurula işlerlik kazandırması veya yeni bir etik kurul oluşturması, bu etik kurul ile TTB Yüksek Onur Kurulu’nun iletişim halinde çalışması, ayrıca büyük illerdeki Tabip Odalarının da etik kurul oluşturması gereklidir.

12. Onur Kurulu kararlarının Tıp Dünyası veya Oda bültenlerinde yayımlanması, genel medyaya verilmemesi kararlaştırıldı.

13. İçinde sıfat olan ve hekimlik mesleğine ticari bir yön verme eğilimi belirgin olan metinler hangi amaçla yayımlanırsa yayımlansın reklam olarak kabul edilmelidir. TTB, hiçbir şekilde hekimlerin ve sağlık kurumlarının reklam yapmasını özendirmemelidir.

14. TTB asgari ücreti belirlenmiş olup, yürürlüktedir. Özel Hastane , Özel Ayaktan Teşhis ve Tedavi Merkezleri ve muayenehaneler için aynı olan asgari ücrete uymak zorunludur. Asgari ücrete aykırı ücret alan hekim ve sorumlu hekimler hakkında soruşturma açılmalı ve taviz vermeden konunun takipçisi olunmalıdır. Resmi kurumlardan özel sağlık kuruluşlarına sevk düzenlemesinden sonra ihlallerin arttığı görülmektedir. Odalarımız ilgili tüm özel sağlık kuruluşlarına asgari ücretle ilgili mevzuatı ve ihlali halinde uygulanacak disiplin işlemlerini anımsatan yazılar yazmaları, bu yazılara Merkez Konsey öncülük etmelidir.

15. Hekimler ve özel sağlık kuruluşlarının verebilecekleri ilanlara ilişkin sınırlamalar 1219 sayılı yasanın 24. maddesinde ve Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi’nin 9.maddesinde tanımlanmış olup , özel sağlık kuruluşları ruhsatlarında yazılı şirket isimlerini ve hizmet sundukları Tıpta Uzmanlık Tüzüğü tanımlanmış olan tıp disiplinlerinin isimlerini yazabilirler.Bunun dışında resim ve diğer tanımlamalar reklam kapsamında değerlendirilip mevzuata aykırı kabul edilir.İlgili hekimler ve sorumlu hekimler hakkında disiplin işlemi yapılmalıdır. Reklam ve ilanlar hakkında yayınlanmış olan genelgemiz doğrultusunda Sanayi Bakanlığı Reklam Kurulu’na iletilmek üzere dosya Merkez Konseyi’ne gönderilebilir.

16. Röportaj, bilgilendirme vs nedenlerle yapılmış haberlerde hekim veya sağlık kuruluşunun adresi, telefon numarası gibi yönlendirici iletişim bilgileri yer alıyorsa “örtülü reklam” olarak kabul edilmeli ve disiplin soruşturması açılmalıdır.

17. TV reklamlarında hekimlerin meslekleriyle ilgili veya güvenilirliğini kullanarak yer alması etik kurallara aykırılık içerdiği için ilgili Tabip Odası tarafından disiplin soruşturması açılmalıdır.

18. Tabelalarla ilgili verilmiş olan cezalar da mükerrer olması halinde bir üst ceza ile cezalandırılabilir.Cezalar kademelidir. Yani örneğin para cezası 25-100 lira olarak tanımlanmışsa, önce 25 lira, sonra 100 lira.Para cezası içinde kademelendirme yapılabilir.   Eylemde ısrarlı bir mükerrerlik halinde bir üst ceza olarak meslekten men cezası verilebilir.