Eski Sayılar | Künye | Ana Sayfa

.

15 Haziran 2003  Sayı: 107

TTB’nin yayınladığı “GAP Bölgesi Sağlık Sektörü Raporu” bölgede sağlık hizmetlerinin durumunu ortaya koydu

“Nitel ve nicel yönden yetersiz”

Tıp Dünyası - ANKARA - Türk Tabipleri Birliği’nin (TTB) Başbakanlık GAP Bölge Kalkınma İdaresi (BKİ) Başkanlığı ile birlikte hazırlayarak yayınladığı “GAP Bölgesi Sağlık Sektörü Raporu”, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde sağlık hizmetlerinin nicel ve nitel yönden yetersizliğini ortaya koydu. Raporda, Türkiye’de sağlık alanında genel olarak varolan sorunlarının, bölgenin özel koşulları nedeniyle daha da yoğunlaştığı ve ağırlaştığı belirtildi. GAP Bölgesi Sağlık Sektörü Raporu, GAP BKİ ve Diyarbakır-Batman-Siirt Tabip Odası arasında bölgenin sağlık durumunu değerlendirmek; sağlık hizmetlerinin durumunu irdelemek ve varolan sağlık sorunları ile nedenlerini yeniden tanımlamak, çözüm geliştirmek amacıyla imzalanan protokol sonucu, bölgedeki 9 ilin sağlık hizmetlerinin incelenmesiyle oluşturuldu. Bölgenin sağlık sorunlarına ilişkin çarpıcı tespitler sunan raporda yer alanlardan bazıları özetle şöyle:

- GAP Bölgesi illerinde üniversite hastaneleri dahil hiçbir yataklı tedavi kurumunda tam donanımlı yanık ünitesi bulunmamaktadır.

- GAP Bölgesi’nde bir sağlık personeli başına düşen nüfus Türkiye ortalamasının oldukça üzerindedir. Türkiye ortalamasına göre, bir sağlık personeli başına 920 nüfus düşerken, GAP Bölgesi ortalamasına göre bir sağlık personeli başına 2110 nüfus düşmektedir.

- Nüfusa göre düşünüldüğünde Türkiye’deki sağlık personelinin yüzde 10’unun GAP Bölgesi’nde olması gerekmektedir. Ancak bu oran, bunun çok altında olup yüzde 5 civarındadır.

- Doğu illerinde bebek ölüm hızı ve 5 yaş altı çocuk ölüm hızlarının batı illerinin iki katı olduğu görülmektedir. Bu oranların Türkiye ve batı illerinde 1993 ile 1998 yılları arasında azalmasına karşın, doğu illerinde arttığı dikat çekmektedir.

- GAP bölgesinde bağışıklama oranları Türkiye ortalamasının gerisindedir. Bunun nedeni, şiddet ortamı ve göçe bağlı nüfus hareketliliği, personelin motivasyon eksikliği, yönetimsel sorunlar, sağlık personelinin dağılım sorunları ve eğitim yetersizliği olarak belirlenmiştir. Bölgeye yönelik hızlı ve planlı bir çalışma ile bağışıklık düzeyini yükseltmek, böylece aşıyla önlenebilen hastalıkların oranını azaltmak sağlık düzeyinin yükselmesinde önemli rol oynayacaktır.

- Son yıllarda Türkiye’de sıtma olgularında düşüş olduğu bilinmektedir. Buna karşın Türkiye’de görülen sıtma olgularının yüzde 75’i GAP illerinde görülmektedir. Diyarbakır, Batman ve Şanlıurfa illeri sıtma açısından kaynak teşkil etmektedir. GAP’la birlikte gelişecek sulu tarıma bağlı sıtma vakalarında artış olacağı düşünülmektedir.

- Şanlıurfa ilinde şark çıbanı vakalarında artış gözlenmiştir.

- 1998 Türiye Nüfus ve Sağlık Araştırması’na göre herhangi bir modern yöntem kullanan kadın Türkiye’de yüzde 34.5, Türkiye’nin batı bölgesinde yüzde 37.3 iken GAP illerinin çoğunun içinde yer aldığı Doğu bölgesinde yüzde 26.3’tür.

- Pekçok ilde kent merkezinde olan yoğun göç sağlıksız kentleşmeye yol açmıştır. Böylece sağlıksız konut sayısı ve gecekondulaşma artmış, altyapı sorunları daha da önem kazanmıştır.

- Bölgenin sağlık sorunları temelde ülke genelinde de yaygın olan yoksulluk, işsizlik, göç, beslenme yetersizliği, hızla bozulan çevre ve niteliksiz sağlık hizmetleri gibi nedenlerden kaynaklanmaktadır.  Ancak bu sorunlar GAP bölgesinde çok daha yoğun olarak yaşanmaktadır. Toplumun sağlık düzeyinde herhangi bir iyileşme sağlanabilmesi için önce bu temel sorunların çözümü için çaba sarfedilmelidir.