Eski Sayılar | Künye | Ana Sayfa

.

15 Nisan 2003  Sayı: 103

gündem...

Dr. Füsun Sayek

Kartopu gezegen

Ateştopu gezegen

“Bir gezegen düşünün. Tüm yüzeyi, okyanusları ve karaları buzla kaplı. Tüm kıtaların üzerinde en azından bir kilometre kalınlıktaki buzlar yavaş yavaş hareket ediyor. Sıcaklık en az -40 derece. Atmosferde hiç bulut yok, sadece yanardağlardan kaynaklanan bir miktar karbondioksit kristali atmosferde asılı duruyor. Bu gezegen yaşadığımız dünyadan başkası değil. Yalnızca onun günümüzden birkaçyüz milyon yıl önceki hali. Son buzul çağı böyle yaşanmıştı. Bir sonraki buzul çağına yaklaşık 80 bin yıl var. Ancak yine de gezegenimizin yeniden dev bir kartopu olması pek olası görünmüyor.”

Bilim Teknik Dergisi böyle diyor ve bizi rahatlatıyor. Bana kalırsa da öyle.Ve hatta hissettiğim o ki geldiğimiz “ateş” döneminde tekrar soğumak 80 bin yıldan da uzun sürecek gibi.

Günlerdir bir saldırıyı, bir işgali çoğunlukla “gömülmüş” medya aracılığıyla canlı yayınlarda izliyoruz.  Birleşmiş Milletler silah denetçisi Bay Blix: “ABD bu savaşa demek ki çok önceden karar vermiş,   silah denetimi bahaneymiş” diyor. “Günaydın” diye mırıldanıyorsunuz. Bir sunucu doğal olarak emekli generale, amirale  danışıyor: “ ..diktatörün heykelini ABD askeri yıkmıyor, seyrediyor, halka yıktırmak istiyor, bunu nasıl yorumlarsınız?” diye. Kocaman bir yanıt geliveriyor.... Hımmm, diyorsunuz ve herkes ne çok şey biliyor ne çok yorumluyor, şaşıp kalıyorsunuz. Size düpedüz çiğlik olarak görünen “heykeli yıkılarak bir diktatörün devrilmesi” tiyatrosu sürüyor yorumlar eşliğinde.

“Savaş insanı insanlığından çıkarır” demiş Yaşar Kemal bir romanında. Gerçekten öyle. Neredeyse hepimiz insanlıktan mı çıktık ne?

Bu arada dünyayı ısıtmayı sürdürüyoruz. Irak işgalinde üç hafta içerisinde bomba atmak üzere 30 bin kez uçuş yapılmış. Fırlatılan füzelerin toplam değeri 750 milyon dolar, atılan bombaların toplam değeri 450 milyon dolar. Savaş için bir günde harcanan para 1.1 milyar dolar. Biliyorum biraz da insani sayılardan bahsetmemi bekliyorsunuz. Ölen Iraklı asker sayısı 2320 (siviller yok bu sayının içinde), esir düşen Iraklı sayısı 9000 (kendi evlerinde, ülkelerinde “esir” düşen bu insanlarla ilgili bir fotoğraf hiç aklımdan çıkmayacak.. belki üç belki dört yaşında olmalı. Esir kampına götürülen babasından ayrılmamakta direndiği için o da götürülmüş. Dikenli tellerin altında, kafasına çuval geçirilmiş babasının kucağında, ağlamaktan helak olmuş, “baba evimize  gidelim” diyor). Bugün kullanılan salkım bombaları ve diğerleri insanları, gezegenimizi nasıl etkileyecek soruları kafamda bu dünyayı bir ateş topuna dönüştürmekteki yolalışı düşünüyorum. Derken karşı duruşlar aklıma geliyor, ferahlıyorum. Bu karşı duruşların bizlere daha az aktarıldığını biliyorum. “Aslanların bir tarihçisi oluncaya dek hep avcıların tarihi anlatılacak” dermiş bir Afrika atasözü. Yalnızca avcıların yaptıklarını okumak yerine umudu artıran aslan hikayelerine de ulaşabilmeliyiz. Son dönemde bunlar hem sayısal hem de niteliksel olarak arttı. Aynı anda dünyanın pekçok yerinde gece gündüz akıllı, duygusal insanlar avcılara karşı çıkıyorlar. Bu bilgi bile umutlanmamızı sağlıyor. Ben de beni yeniden insanlaştırdığı için aslanların tarihine katkıda bulunmaya bir kez daha karar vererek rahatlıyorum.