Eski Sayılar | Künye | Ana Sayfa

.

1 Nisan 2003  Sayı: 102

İstanbul ve Ankara’daki hastanelerde görevli 104 hekim ve sağlık çalışanı Silopi, Hakkari ve Çukurca’daki hastanelere gönderildiler

Hukuksuz görevlendirme

Bu tür görevlendirmelerin yeri, süresi ve niteliği tanımlandıktan sonra gönüllülük ve teşvik esas alınarak yapılması gerektiğini açıklayan İstanbul Tabip Odası, hekimlerin ve sağlık çalışanlarının “emir bekleyen asker” olarak algılanmamasını istedi. İstanbul Tabip Odası, hiçbir bilgi verilmeden yapılan bu görevlendirmelerin, bu haliyle hukuki dayanaktan yoksun olduğuna dikkat çekti.

Tıp Dünyası - İSTANBUL / ANKARA - İstanbul ve Ankara’daki çeşitli hastanelerde görevli toplam 104 hekim ve sağlık çalışanı, herhangi bir açıklama yapılmadan ve bilgi verilmeden, apar topar Silopi, Hakkari ve Çukurca’daki hastanelere gönderildiler. Görevlendirmelerin usul ve biçimine tepki gösteren hekimler, belirsizlikten duydukları tedirginliği de dile getirdiler.

22-23 Mart hafta sonunda, İstanbul’daki pekçok hekim ve sağlık çalışanı, “24 saat içerisinde yola çıkmak üzere hazır olunması” talimatını, herhangi başka bir açıklamanın yapılmadığı telefonlarla aldı. 24 Mart Pazartesi sabahı 08.00’de İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü önünde toplanan hekimler ve sağlık çalışanları önce Ankara’ya getirildiler. Talimata rağmen, Ankara’da herhangi bir bakanlık yetkilisi tarafından karşılanmayan, kalacak yerleri bile belli olmayan hekimler, akşam saatlerinde önce Hekimevi’ne geldiler. Hekimevi’nde Ankara Tabip Odası (ATO) ve Türk Tabipleri Birliği (TTB) temsilcilerince karşılanan hekimler için önce kalacak yer ayarlandı ve Sağlık Bakanlığı ile temas sağlandı. Büyük bölümü harcırah bile almayan, küçük çocuklarını bırakmak zorunda kalan hekimler için belirsizlikler Ankara’da da sürdü. İki gün kaldıkları Ankara’da kurstan geçirilen hekimlere yine görevlendirme süresi, amacı ya da yeri konusunda herhangi bir açıklama yapılmadı. İstanbul’dan gelen gruba Ankara’dan da 14 kişinin katılmasıyla sayıları 104’e ulaşan hekim ve sağlık çalışanı 26 Mart günü Ankara’dan ayrıldılar.

Sağlık Bakanlığı da bilgisiz

Görevlendirmelere ilişkin olarak Sağlık Bakanlığı yetkililerinin de bilgisiz ve koordinasyonsuz olması dikkat çekti. Sağlık Bakanlığı’nın bu görevlendirmeleri, Genelkurmay’ın isteği üzerine yaptığı ve bu nedenle herhangi bilgiye sahip olmadığı ileri sürüldü.

İTO’dan açıklama

İstanbul Tabip Odası (İTO), 24 Mart günü bir basın açıklaması yaparak görevlendirmelerin usul ve biçimine sert tepki gösterdi. TTB ve İTO’nun, hekimlerin ülkenin ve insanlığın sağlık hizmetine gereksinim duyduğu ve duyacağı her ortamda sağlık hizmetine katkı sunması gerektiğini savunduğunun öncelikle altının çizildiği açıklamada, “Geçmiş deneyimler göstermiştir ki, ülkemiz hekimleri ihtiyaç ortaya çıktığında hiçbir mazeret göstermeden ve tam bir özveri ile sağlık ihtiyacı olanların yardımına koşmuştur. Ancak Amerika’nın haksız savaşının sonuçlarına hazırlık niteliğindeki bu “acil” görevlendirmelerin, yapılış şeklinin ve sonuçlarının tartışılması gerektiğini düşünüyoruz” denildi.

Bu tür görevlendirmelerin yeri, süresi ve niteliği tanımlandıktan sonra gönüllülük ve teşvik esas alınarak yapılması gerektiğinin belirtildiği açıklamada, hekimlerin ve sağlık çalışanlarının “emir bekleyen asker” olarak algılanmaması istendi. Açıklamada, görevlendirmelerin bu haliyle hiçbir hukuki dayanağı olmadığına dikkat çekilirken, bu keyfiliğin bir an önce sona erdirilmesi ve hekimler ile sağlık çalışanlarının hangi gerekçe ile olursa olsun ülke sınırları dışına çıkarılmaması uyarısında bulunuldu.

Hukuki değerlendirme

Hekim ve sağlık personelinin görevlendirilmesi sürecinin hukuk ve idari yönden takip edeceklerini açıklayan İstanbul Tabip Odası, konuya ilişkin hukuki değerlendirmeyi hekimlerin bilgisine sundu. İTO Hukuk Komisyonu’nun konuya ilişkin değerlendirmesi ve dilekçe örneği şöyle:

“Herşeyden önce belirtmek gerekir ki; 657 sayılı yasanın 11. maddesi gereğince, amir tarafından verilen görev, suç teşkil etmediği sürece ve yazılı olarak ısrar edilmek koşulu ile yasalara aykırı olsa dahi memur tarafından yerine getirilmek zorundadır. Ancak memurun yasaya aykırı görev nedeniyle dava hakları saklıdır. Görev kararı mahkeme tarafından iptal edilmediği veya yürütmeyi durdurma kararı verilmediği sürece yerine getirilmelidir. Kısaca hekimler, görevin yasalara aykırı olduğu düşüncesinde ise, bir dilekçe ile bu görevi yasalara aykırı bulduklarını belirtebilir, yazılı olarak görevde ısrar edip edilmediğini sorabilir ve yine de gönderilmeleri halinde, hem işlemin iptali, hem de uğradıkları zararın tazmini için dava açabilirler.

Söz konusu görevlendirmelerin mevzuata uygunluğu:

Memurların görev yaptıkları ilden başka bir ilde görevlendirilmeleri, ya 657 sayılı yasanın 62. maddesi gereğince naklen atanma yolu ile ya da ek 9. maddesi gereğince geçici görevlendirme yolu ile mümkündür. İl Sağlık Müdürlüğü tarafından tebliğ edilen görev emrinin tam olarak ne olduğu ve dayanağı belirtilmediğinden, konu, bütün ihtimaller dahilinde değerlendirilecektir. Ancak her durumda yapılan işlem kamu yararına, hizmet gereklerine ve amaca uygun olmalıdır. Aksi halde hukuka aykırı olur.

Naklen atanma hali söz konusu ise: 657 sayılı yasanın 62. maddesine göre, başka bir ile naklen atamalarda, memura yeni görevine hareket etmek için 15 günlük süre tanınması zorunludur. Bu süre savaş ve olağanüstü hallerde Bakanlar Kurulu kararı ile kısıtlanabilir. Bugün için henüz böyle bir kısıtlama söz konusu değildir. Cumartesi gecesi tebliğ edilen göreve, takip eden pazartesi günü hareket edilmesinin istenmesi bu yönü ile 62. madde hükmüne aykırıdır. 62. maddenin zorunlu kıldığı diğer bir husus ise naklen atamalarda memura atama emri tebliğ edilince yolluklarının da derhal ödenmesidir. Böyle bir ödeme yok ise bu yön ile de 62. madde hükmüne aykırılık söz konusudur.

Geçici görevlendirme söz konusu ise: Esasen 657 sayılı kanun, geçici görevlendirmeyi kurumun kendi içinde değil, kurumlar arasında bir görevlendirme olarak düzenlenmiştir. Ancak, yargı organları kurumun kendi içinde de geçici görevlendirme yapabileceğini kabul etmektedir. 657 sayılı yasanın ek 9. maddesi ve Devlet Memurları Geçici Süreli Görevlendirme Yönetmeliği’ne göre memurun onayının alınması gereklidir. Her ne kadar Danıştay, kurumun kendi içindeki görevlendirmelerde onay aranmayacağı yönünde karar vermiş ise de yasanın ve yönetmeliğin açık düzenlemesi karşısında bu kararı anlamak mümkün değildir. Dolayısıyla, kanımızca, memurun onayının alınmamış olması da yasaya aykırılık teşkil etmektedir. Ayrıca, 15 günlük göreve başlama süresi geçici görevlendirmeler için de geçerlidir ve harcırah kanununun 59. müddesi gereğince geçici görevlendirmelerde de harcırahın peşin olarak ödenmesi zorunludur. Bu nedenlerle yapılan görevlendirme geçici de olsa yasalara aykırılık söz konusudur.