Eski Sayılar | Künye | Ana Sayfa

.

1 Mart 2003  Sayı: 100

Ortopedi Malzemelerinde Standardizasyon Çalışmaları

Emekli Sandığı Protokol Komisyonu-Tıbbi sarf malzemelerinin genel olarak iki grupta değerlendirilmesi uygun olabilir.

A) Hastanelerin rutin gereksinimi olan sonda, katater, endotrakeal tüp v.s. grubunda olan malzemeler

B) İyileştirici nitelikte olan ve gerek temini gerekse kullanımı teknik bilgi gerektiren ve her klinik branşta özel uygulama alanları olan ürünler.

Bu iki grup malzemeden hastanelerde bulunması zorunlu gruptan yeni A grubundan olan malzemeler ihale yoluyla alınmalıdır. Bu uygulama halen uygulanmaktadır.

Ancak ikinci grupta olan ürünlerin tedarik edilmesi için ihale uygulamaları;

1- Hastanelerin rutin bütçelerini aşan bir yük getirecektir. Hastanede bulunması zorunlu malzemeleri bile almaya yeterli olmayan bütçeler bu yükü taşıyamaz.

2- Bu malzemelerin uygulama setlerinin farklılık göstermesi ve teknolojik farklılıklar taşıması nedeniyle hastanelere binecek stok maliyeti ve yükü artacaktır.

3- Döner sermayeli kuruluşlarda ihaleyle alım yapılması bu kuruluşların sermayelerinde erimeye ve işletme kalitelerinde düşmeye neden olacaktır. Bunun nedenleri şöyle özetlenebilir:

a) Hastaneler ihale ile mal aldıkları kuruluşlara 1-3 ay arasında değişen sürede ödeme yapmaktadırlar. Ancak tedavi ile ilgili faturalarını 6-9 ay, hatta bazen daha uzun sürelerde tahsil etmektedirler. Arada geçen zaman hastane döner sermayelerine kayıp olarak yansımaktadır.

b) Hastaneler kendi tahsilat süreleri olan 6-9 ay vadeli alımlara yöneldikleri takdirde; malzemelerin ithal olması nedeniyle arada geçen sürenin kur farkını ödeyecek ve zarara uğrayacaktır.

c) Malzemelerin reçete ile kullanımı hastalar için birebir yapıldığından stok yükü firmalarda kalarak hastane maliyetleri düşürülmektedir. Ayrıca hastaneler atıl stok tutmaktan kurtulmaktadır. Bunun önemli bir sonucu da ihtiyaç fazlası olabilecek malzemelerin alımını da engellemesidir.

d) Ortopedik cerrahi sarf malzeme çok spesifik, üstelik sınıflaması oldukça karışık bir branştır. Dolayısıyla her ihalenin teknik şartnamesi koşullara göre ayrı ayrı bilimsel bir kurul tarafından hazırlanmalıdır. Aksi halde ederinden çok pahalı ya da insan vücudunda kullanılmayacak kadar düşük kalitede ucuz malzeme alınabilir.

e) Ayrıca söz konusu ürünlerin bütün Türkiye’de kullanıldığı ve servisinin tüm Türkiye’de verildiği unutulmamalıdır. Bu durumda herhangi bir ürünün hastane alım fiyatları ilden ile hatta aynı il içinde hastaneden hastaneye değişecektir. Bunun nedenleri;

- Hastane alım ve hastane kapasiteleri değişecektir. (Örnek: Ankara Numune Hastanesi ile Malatya Devlet Hastanesinin gerek ödeme gücü gerekse alım sayıları farklı olduğundan alış fiyatları farklı olacaktır.)

- Servis setleri ve servis yükü firmalara yüklendiğinden Ağrı Devlet  Hastanesi ihalesine verilen tekliflerde firmalar bu ücretleri yansıtacaktır.

- Ülkemizde ihaleler Türk Lirası üzerinden olmaktadır. Süreli (3-6 ay, 1 yıl gibi) yapılan ihalelerde firmalar dövizin bir yıl sonraki durumuna göre fiyat vermektedir. Ortopedik sarf malzemelerin fiyatları tahmini ve yüksek fiyat olmaktadır. Bu da sağlık harcamalarının oldukça artmasına neden olacaktır.

Kasım 2001 tarihinde, Türkiye sağlık sektöründe bir ilk olan “Ortopedik Cerrahi Sarf Malzemeleri” dalında protokol çalışmaları Emekli Sandığı ile başlatılmıştır.

Batı normları baz alınarak yapılan bu çağdaş çalışmadaki hedefler şu şekilde sıralanabilir:

1) Öncelikle hastaların sağlığı açısından doğru malzemenin doğru endikasyonunda kullanılması

2) Ülkemizin ekonomik koşulları göz önünde bulundurularak doğru malzemenin ederine alınması

3) Gerçekten kullanılan malzemenin fatura edilmesi

4) Ülkemizde ortopedik malzemelerin dolayısıyla operasyon ile implant uygulanmış hastaların kayıt altına alınması

5) Ve en önemlisi yapılan çalışmanın ülke ve dünya koşullarına göre belirli periyotlarda güncelleştirilmesi

Bu hedeflerin gerçekleşmesi için, kullanıcı hekimlerin kurumu TOTBİT (Türkiye Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği) üretici ve imalatçıların kurumu ORDER (Ortopedik Tıbbi Malzeme İmalat ve İthalatçıları Derneği) ve ödeme birimi TC Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü yetkilileri biraraya gelerek grup bir komisyon oluşturuldu.

İlk adımda; bu alanda çalışan bütün firmalar biraraya gelerek ürün gruplandırma çalışmaları yapılmıştır. Böylece en ufak parçanın dahi endikasyon ve ana madde itibarıyla tanımlanması sağlanmıştır. Daha sonra dünya fiyatları, ülke fiyatları ve muadil fiyatları göz önüne alınarak taslak fiyat çalışması yapılmıştır.

İkinci adımda ürünlerin medikal anlamda idasifikasyonu; yaklaşık 100 ortopedi uzmanının görüşleri alınarak TOTBİD tarafından değerlendirilip Emekli Sandığı’na bildirilmiştir.

Üçüncü ve son adımda Emekli Sandığı, ORDER fiyat tespitini, eski protokol fiyatlarını, fob fiyatlarının TOTBİD sınıflamasını baz alarak formülize ederek ürünlerin fiyatlarını tespit etti.

Sonuç olarak:

1) Bütün ortopedik eşdeğer ürünler fiyat olarak üretildikleri ülkelerin fiyatlarının altında ve dengeli olmuştur.

2) Daha önce ülkemizdeki satış fiyatlarından daha aşağıda oluşmuştur.

3) Hasta sağlığı açısından kalitesiz ürünlerin ülkemize girişi ve üretimi denetim altına alınmıştır.

4) En önemlisi şimdiye dek ülkemizde ilk defa gerçekleşen “veri tabanı”oluşturulmuştur. Şöyleki; Türkiye genelinde bütün ortopedi faturalarının ödeme aşamasında (TOTBİT tarafından oluşturulan data formu) “ortopedi ve travmatoloji bilgi bankası”nda bilgisayarlara girilecektir. Bunun önemli üç yararı vardır:

a. Ticari Denetim (gerçekten ürün kullanılmış mı, kullanılan ürün mü fatura edilmiş, lot numarası ile mükerrer kullanılmış mı) ORDER ile entegre

b. Medikal Denetim (endikasyonu uygun mu, ürün doğru hastaya, doğru yerde kullanılmış mı, kullanılan merkez kullanıma uygun mu) TODBİD ile entegre

c. Toplanan bilginin Türkiye ortopedi hekimlerinin hizmetinde olması

Son günlerde ortopedi alanında ülkemiz son derece ciddi bir kaosun içindedir (özellikle set ve seri içeren). Meyve ve sebze alır gibi alınması ve ille de ucuz olsun denilmesi hem ülkemize hem de en önemlisi insan sağlığına ciddi zararlar verecektir. Gerçek amaç doğru ürünlerin hak ettiği minimum fiyatla alınmasıdır. Dileğimiz yukarıda anlattığımız kriterlerin tüm ülke genelinde ciddi şekilde tek merkezden uygulanmasıdır.