.......

.........
 
 
 
Siz Olsaydınız


 Dosya 10: 
 Olay: K.S.(49) sağ göz kapağı üstündeki kist nedeniyle özel bir sağlık kuruluşuna başvuruyor. Protokol sayısıyla muayene edilerek ameliyata alınıyor. Ameliyatı Dr. Y.Y.'nin yaptığı ve Hemşire K.G'nin yardımcı olduğu, saat 15:30’da hastaya ameliyat sonrası Voltaren amp. İM ve Duabactan flakon İM yapıldığı ayrıca reçetesinin düzenlendiği, saat 16:30’da hastanın taburcu olacağı sırada ağrısı olması nedeniyle doktorun isteğiyle hastaya Novaljin amp. intravenöz yapıldığı, enjeksiyonları Hemşire K.G.’nin yaptığı ancak enjeksiyon sonrası fenalaşan hastanın şok tablosuna girdiği, acilen hastaya serum takılarak dekort amp. ve systral amp. uygulandığı ancak hastanın kurtarılamayarak öldüğü anlaşılmaktadır. 

 Dr. Y.Y’nin hatalı olup olmadığı Yüksek Sağlık Şurası’na sorulmaktadır. 
 Siz olsaydınız kusur olup olmadığına, varsa derecesine nasıl karar verirdiniz?

 Dosya 10’a gelen görüşlerden
 Yanıt 1: Novalgin ve metamizol türevi ilaçların İV uygulaması hipotansiyona yol açtığından yapılmadan önce hastanın kan basıncı ölçülmeli, hasta bu konuda uyarılmalı, ampul beş dakikadan kısa sürede yapılmamalı ve hasta gözlem altında tutulmalıdır. 
 Olgu örneğinde anaflaktik olay kuşkusu olduğundan ilk girişimde hata görülmemektedir. Ancak olguda girişim yapılan yerin olanakları belirtilmediğinden (Resüsitasyon olanakları) o ilacın poliklinik ortamında yapılmasının doğru olup olmadığı konusunda kararsız kaldım. 
  Dr. Gökhan Eminsoy/
  S.B. Ankara Hast. Aile Hekimliği Asist.

 Yanıt 2: Bu olguda Dr. Y.Y. hastaya gerekeni yapmış. Ancak ameliyat sonrası dönemde ağrı olması nedeniyle, büyük olasılıkla Novalgin’e bağlı anaflaksi gelişip hasta yitirilmiştir. Hastaya anaflaksi tedavisi uygulanmış ancak 02 verilmemiş. Kasıt yok ama dikkatsizlik var. Donanımı yeterli olmadan böyle bir ameliyat yapılıp yapılmayacağı açıklanmamış. Herhalde lokal anesteziklerle yapılabilecek bir girişim olduğu anlaşılıyor. Bu nedenle Y.Y’nin kusurlu olmadığını düşünüyorum.
  Dr. Gülden Aykanat 
  SSK Karamürsel Hastanesi/Kocaeli

 Yanıt 2: Türkiye’deki sağlık sorunları nedenleri, sonuçları düşünüldüğünde herhangi bir sağlık çalışanının herhangi bir işlemi yapmasından dolayı oluşan hata/hasar o çalışana yüklenemez. Sağlık çalışanının hangi amaçla görev yaptığını, hastaların niçin sağlık kuruluşlarına koştukları anlaşılmadığı sürece birbirimizi suçlamayı sürdürür, sistemin çarpık düzeni içinde yiter gideriz. 
 Doktorun neden İV Novalgin yaptığını sorgulamak yerine, Novalgin yaptırma çerçevesinde alınması gereken önlemlerin neden alınmadığını sorgulamak gerekir. Bir an önce çok hastaya bakarak, çok para kazanma arzusu mu? Hastaların işlemlerini zorlayarak bitirip bir an önce evlerine dönme isteği mi? Bazı ilaçların (Novalgin gibi) çok fazla reklamından dolayı kullanımları tehlikeli olduğu halde ilacın reklam albenisine kapılıp
yazanın yönlendirmesi mi? 6-7 yıl boyunca piyasada hiç bir işe yaramayan etken maddelerle beynimizin doldurulup, mezun olunca hiç bir işe yaramadığını gördüğümüz de bu durumun şok edici etkisinden kurtulmak için, hasta karşısında bizi özgür kılan, rahatlatan kulak dolgusu ilaçlara koşullu olarak koşmamız mı? Novalgin gibi ilaçlar bir çok hastada kullandığımız ve çok işimize yarayan ilaçlardan biridir. Bilgi yenilenmesinin olmadığı hastanın tam olarak nereye gideceği belli olmayan bu ortamda, bu bilgideki bir doktorun yargılanması vijdanımı zedeler. Bu nedenle doktorun hata oranını 0/8 olarak değerlendiriyorum.       
Dr.Ünal Ayrancı/     
S.B. Ankara Hast. Aile Hekimiği Asist.

 Yanıt 3: Ben Novalgin’in İV uygulaması ile ilgili iki olay duydum. Niğde’de eşimin arkadaşı olan bir eczacı hanıma doğum sırasında İV yapılan Novalgin sonrası, kardiak arrest gelişmiş. Neyse ki girişim sonrası geri dönmüş. Kendisiyle bu konuyu yıllarca üzülerek anımsadık. 
 Bir de ilaç tanıtıcısı bir bey “Başım çok ağrıyor.”diyerek sağlık ocağına gitmiş. Doktor arkadaşlar İV Novalgin yapılmasını uygun görmüşler. Enjeksiyon sonrası hipotansif şok gelişmiş. Apar topar araba ile hastane acil servisine yetiştirip girişimde bulunulmuş.
 Ben hipotansif yan etkisini bildiğim ve bu gibi olayları duyduğum için Novalgin’i kesinlikle  İV yaptırmayı düşünmem. İM yapmam gereken durumlarda bile kan basıncı ölçmeye özen gösteririm. 
 Ölüme neden olan enjeksiyonu yaptıran, dosyada adı geçen doktor arkadaşımız hipotansif yan etkisini bilmiyor ve bu gibi olaylardan haberi yoksa o zaman hata payı düşük olur. Bile bile hastayı riske etmişse hatalıdır diye düşünüyorum. 
   Dr. Yarfer Aytekin/Ankara 
 
 Yanıt 5: Novalgin’in bilinen bir hipotansif etkisi vardır. Bu etki İV uygulamada İM uygulamaya göre daha fazla ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle parentral Novalgin uygulaması öncesinde kan basıncı ölçülmesi önerilmektedir. 
 Bu olguda kan basıncı kontrolünden söz edilmemiş. Kan basıncının normal olduğu olgularda bile İV uygulanım riskinden korunmak için İM uygulamanın seçilmesi daha uygun olur düşüncesindeyim. Hastaya Novalgin uygulamasından bir saat önce Voltaren yapılmış. Bu kadar sık aralıklarla iki parenteral analjezik uygulaması da hastanın kan basıncını düşürmüş olabilir. 
   Dr. Beril Ünalacak/Ankara   
 
 STED
 Bu olguda girişimin küçük cerrahi girişim olarak algılanması, adı geçen ilacın çok sıklıkla kullanılıyor olması ne yazık ki sonucu değiştirmiyor. İlacın etki mekanizmasının bilinmesi, oluşabilecek komplikasyonlara hazırlıklı olmak tüm sağlık çalışanlarının temel görevidir. Girişimin boyutundan, nerde yapıldığından daha çok, sağlıklı bir girişim yapılması ve girişim sonrası oluşabilecek komplikasyonlara göre düzenlenmiş bir ortamın sorgulanması çok önemli. Yine sağlık kuruluşunun özel olup olmamasından daha öncelikli olarak teknik donanımı ve sağlık çalışanlarının bilgi ve beceri birikiminin sorgulanması yapılmalı. 
 Y.S.Ş bu olayda hekimi hatalı bulmamasına karşın, Novalgin'in I.V. uygulamasında hipotansif etki göz önünde bulundurularak ilacın bu yoldan kullanımından sakınılmalıdır. 

 Dosya 10’a İlişkin Yüksek Sağlık Şurası Görüşü: Kişinin  ölümünün ameliyat sonrasında intravenöz yoldan yapıldığı bildirilen Novalgin isimli preparat nedeniyle gelişen anaflatik reaksiyon sonucu oluştuğu kanısına varılmıştır. Bu nedenle hata bulunmamıştır.

 Yeni Dosya: Dosya 12: 
 Sabah saat 10:00-10:30 sıralarında maktül A.F. abdominal bölgede ateşli silah yaralanması nedeniyle ailesi tarafından İlçe Devlet Hastanesi acil servisine getirilir (kendi arabası ile).
 Acil servis nöbetçi doktoru H.G.’dir. Geçici görevle bu hastaneye yollanan genel cerrah raporludur, dolayısıyla ile hastanede genel cerrah yoktur. 
 Hasta, hasta yakınlarının, doktorun ve hemşirenin ifadesine göre çok kötü durumdadır. Kan basıncı alınamamaktadır. 
 Nöbetçi doktor G.H. acil serviste intravenöz serum vermeye yarayan intraket, anjioket gibi araçlar olmadığından hastaya serum takamadığını söylemektedir. Acil serviste kelebek set normal serum seti var mı diye sorulduğunda, “o anda olup olmadığını bilmiyorum” diye ifade vermektedir. Ayrıca mahkemedeki ifadesinde “serum şekerli sudur bu hastaya kan vermek gerekir, burada da bu imkan yoktur.” diye eklemektedir. 
 Hasta hiçbir girişim yapılmadan İl Devlet Hastanesine yollanır. Hastahaneye 20 dakika kala yolda ölür. 
 Hastanenin ambulansları bu sırada 19 Mayıs gösterileri ile görevlidir. 
 Dr. G.H.’nin hatalı olup olmadığı Yüksek Sağlık Şurası’na sorulmaktadır. 
 Siz olsaydınız kusur olup olmadığına, varsa derecesine nasıl karar verirdiniz?
 

....................................................