Dosya 10:
Olay: K.S.(49) sağ göz kapağı üstündeki kist nedeniyle özel bir
sağlık kuruluşuna başvuruyor. Protokol sayısıyla muayene edilerek ameliyata
alınıyor. Ameliyatı Dr. Y.Y.'nin yaptığı ve Hemşire K.G'nin yardımcı olduğu,
saat 15:30’da hastaya ameliyat sonrası Voltaren amp. İM ve Duabactan flakon
İM yapıldığı ayrıca reçetesinin düzenlendiği, saat 16:30’da hastanın taburcu
olacağı sırada ağrısı olması nedeniyle doktorun isteğiyle hastaya Novaljin
amp. intravenöz yapıldığı, enjeksiyonları Hemşire K.G.’nin yaptığı ancak
enjeksiyon sonrası fenalaşan hastanın şok tablosuna girdiği, acilen hastaya
serum takılarak dekort amp. ve systral amp. uygulandığı ancak hastanın
kurtarılamayarak öldüğü anlaşılmaktadır.
Dr. Y.Y’nin hatalı olup olmadığı Yüksek Sağlık Şurası’na sorulmaktadır.
Siz olsaydınız kusur olup olmadığına, varsa derecesine nasıl
karar verirdiniz?
Dosya 10’a gelen görüşlerden:
Yanıt 1: Novalgin ve metamizol türevi ilaçların İV uygulaması
hipotansiyona yol açtığından yapılmadan önce hastanın kan basıncı ölçülmeli,
hasta bu konuda uyarılmalı, ampul beş dakikadan kısa sürede yapılmamalı
ve hasta gözlem altında tutulmalıdır.
Olgu örneğinde anaflaktik olay kuşkusu olduğundan ilk girişimde
hata görülmemektedir. Ancak olguda girişim yapılan yerin olanakları belirtilmediğinden
(Resüsitasyon olanakları) o ilacın poliklinik ortamında yapılmasının doğru
olup olmadığı konusunda kararsız kaldım.
Dr. Gökhan Eminsoy/
S.B. Ankara Hast. Aile Hekimliği Asist.
Yanıt 2: Bu olguda Dr. Y.Y. hastaya gerekeni yapmış. Ancak
ameliyat sonrası dönemde ağrı olması nedeniyle, büyük olasılıkla Novalgin’e
bağlı anaflaksi gelişip hasta yitirilmiştir. Hastaya anaflaksi tedavisi
uygulanmış ancak 02 verilmemiş. Kasıt yok ama dikkatsizlik var. Donanımı
yeterli olmadan böyle bir ameliyat yapılıp yapılmayacağı açıklanmamış.
Herhalde lokal anesteziklerle yapılabilecek bir girişim olduğu anlaşılıyor.
Bu nedenle Y.Y’nin kusurlu olmadığını düşünüyorum.
Dr. Gülden Aykanat
SSK Karamürsel Hastanesi/Kocaeli
Yanıt 2: Türkiye’deki sağlık sorunları nedenleri, sonuçları
düşünüldüğünde herhangi bir sağlık çalışanının herhangi bir işlemi yapmasından
dolayı oluşan hata/hasar o çalışana yüklenemez. Sağlık çalışanının hangi
amaçla görev yaptığını, hastaların niçin sağlık kuruluşlarına koştukları
anlaşılmadığı sürece birbirimizi suçlamayı sürdürür, sistemin çarpık düzeni
içinde yiter gideriz.
Doktorun neden İV Novalgin yaptığını sorgulamak yerine, Novalgin
yaptırma çerçevesinde alınması gereken önlemlerin neden alınmadığını sorgulamak
gerekir. Bir an önce çok hastaya bakarak, çok para kazanma arzusu mu? Hastaların
işlemlerini zorlayarak bitirip bir an önce evlerine dönme isteği mi? Bazı
ilaçların (Novalgin gibi) çok fazla reklamından dolayı kullanımları tehlikeli
olduğu halde ilacın reklam albenisine kapılıp
yazanın yönlendirmesi mi? 6-7 yıl boyunca piyasada hiç bir işe yaramayan
etken maddelerle beynimizin doldurulup, mezun olunca hiç bir işe yaramadığını
gördüğümüz de bu durumun şok edici etkisinden kurtulmak için, hasta karşısında
bizi özgür kılan, rahatlatan kulak dolgusu ilaçlara koşullu olarak koşmamız
mı? Novalgin gibi ilaçlar bir çok hastada kullandığımız ve çok işimize
yarayan ilaçlardan biridir. Bilgi yenilenmesinin olmadığı hastanın tam
olarak nereye gideceği belli olmayan bu ortamda, bu bilgideki bir doktorun
yargılanması vijdanımı zedeler. Bu nedenle doktorun hata oranını 0/8 olarak
değerlendiriyorum.
Dr.Ünal Ayrancı/
S.B. Ankara Hast. Aile Hekimiği Asist.
Yanıt 3: Ben Novalgin’in İV uygulaması ile ilgili iki olay
duydum. Niğde’de eşimin arkadaşı olan bir eczacı hanıma doğum sırasında
İV yapılan Novalgin sonrası, kardiak arrest gelişmiş. Neyse ki girişim
sonrası geri dönmüş. Kendisiyle bu konuyu yıllarca üzülerek anımsadık.
Bir de ilaç tanıtıcısı bir bey “Başım çok ağrıyor.”diyerek sağlık
ocağına gitmiş. Doktor arkadaşlar İV Novalgin yapılmasını uygun görmüşler.
Enjeksiyon sonrası hipotansif şok gelişmiş. Apar topar araba ile hastane
acil servisine yetiştirip girişimde bulunulmuş.
Ben hipotansif yan etkisini bildiğim ve bu gibi olayları duyduğum
için Novalgin’i kesinlikle İV yaptırmayı düşünmem. İM yapmam gereken
durumlarda bile kan basıncı ölçmeye özen gösteririm.
Ölüme neden olan enjeksiyonu yaptıran, dosyada adı geçen doktor
arkadaşımız hipotansif yan etkisini bilmiyor ve bu gibi olaylardan haberi
yoksa o zaman hata payı düşük olur. Bile bile hastayı riske etmişse hatalıdır
diye düşünüyorum.
Dr. Yarfer Aytekin/Ankara
Yanıt 5: Novalgin’in bilinen bir hipotansif etkisi vardır.
Bu etki İV uygulamada İM uygulamaya göre daha fazla ortaya çıkmaktadır.
Bu nedenle parentral Novalgin uygulaması öncesinde kan basıncı ölçülmesi
önerilmektedir.
Bu olguda kan basıncı kontrolünden söz edilmemiş. Kan basıncının
normal olduğu olgularda bile İV uygulanım riskinden korunmak için İM uygulamanın
seçilmesi daha uygun olur düşüncesindeyim. Hastaya Novalgin uygulamasından
bir saat önce Voltaren yapılmış. Bu kadar sık aralıklarla iki parenteral
analjezik uygulaması da hastanın kan basıncını düşürmüş olabilir.
Dr. Beril Ünalacak/Ankara
STED:
Bu olguda girişimin küçük cerrahi girişim olarak algılanması,
adı geçen ilacın çok sıklıkla kullanılıyor olması ne yazık ki sonucu değiştirmiyor.
İlacın etki mekanizmasının bilinmesi, oluşabilecek komplikasyonlara hazırlıklı
olmak tüm sağlık çalışanlarının temel görevidir. Girişimin boyutundan,
nerde yapıldığından daha çok, sağlıklı bir girişim yapılması ve girişim
sonrası oluşabilecek komplikasyonlara göre düzenlenmiş bir ortamın sorgulanması
çok önemli. Yine sağlık kuruluşunun özel olup olmamasından daha öncelikli
olarak teknik donanımı ve sağlık çalışanlarının bilgi ve beceri birikiminin
sorgulanması yapılmalı.
Y.S.Ş bu olayda hekimi hatalı bulmamasına karşın, Novalgin'in
I.V. uygulamasında hipotansif etki göz önünde bulundurularak ilacın bu
yoldan kullanımından sakınılmalıdır.
Dosya 10’a İlişkin Yüksek Sağlık Şurası Görüşü: Kişinin
ölümünün ameliyat sonrasında intravenöz yoldan yapıldığı bildirilen Novalgin
isimli preparat nedeniyle gelişen anaflatik reaksiyon sonucu oluştuğu kanısına
varılmıştır. Bu nedenle hata bulunmamıştır.
Yeni Dosya: Dosya 12:
Sabah saat 10:00-10:30 sıralarında maktül
A.F. abdominal bölgede ateşli silah yaralanması nedeniyle ailesi tarafından
İlçe Devlet Hastanesi acil servisine getirilir (kendi arabası ile).
Acil servis nöbetçi doktoru H.G.’dir. Geçici
görevle bu hastaneye yollanan genel cerrah raporludur, dolayısıyla ile
hastanede genel cerrah yoktur.
Hasta, hasta yakınlarının, doktorun ve
hemşirenin ifadesine göre çok kötü durumdadır. Kan basıncı alınamamaktadır.
Nöbetçi doktor G.H. acil serviste intravenöz
serum vermeye yarayan intraket, anjioket gibi araçlar olmadığından hastaya
serum takamadığını söylemektedir. Acil serviste kelebek set normal serum
seti var mı diye sorulduğunda, “o anda olup olmadığını bilmiyorum” diye
ifade vermektedir. Ayrıca mahkemedeki ifadesinde “serum şekerli sudur bu
hastaya kan vermek gerekir, burada da bu imkan yoktur.” diye eklemektedir.
Hasta hiçbir girişim yapılmadan İl Devlet
Hastanesine yollanır. Hastahaneye 20 dakika kala yolda ölür.
Hastanenin ambulansları bu sırada 19 Mayıs
gösterileri ile görevlidir.
Dr. G.H.’nin hatalı olup olmadığı Yüksek
Sağlık Şurası’na sorulmaktadır.
Siz olsaydınız kusur olup olmadığına,
varsa derecesine nasıl karar verirdiniz?
|