|
|
|
|
Görkem Büyüyor Psk. Şebnem Soysal*
Sultan iki gün
önce yapılan veli toplantısında duyduklarının sıkıntısını yaşıyordu. Görkem'in
öğretmeni Sultan'la ayrı görüşmek istemişti ve bu görüşmede öyle teşekkür
dolu değildi.
Sultan oldukça
içerlemiş bir biçimde eve geldi. Görkem'in defterlerini açtı. Öğretmeninin dediği
gibi bazı harfleri ters yazdığını, bazı sözcükleri yazamadığını gördü. Aslında
birkaç ay önce aşırı hareketli olduğu için çocuk psikiyatrisine gitmişlerdi ama
bu hareketliliğin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ile ilgili olmadığı, Görkem'in
kardeşinin doğumuna uyum sağlamakla ilgili sıkıntıları olduğu söylenmişti. Ama Görkem'in
şimdi daha ciddi bir sıkıntısı vardı. Acaba önce göz doktoruna mı
danışılmalıydı. Kafası karışan Sultan ertesi günü planlarken uykuya daldı...
Öğrenme yaşam
boyu süren, yalnızca yeni bir beceri kazanma ya da akademik bir konuda uzmanlaşmayı
değil, duygusal gelişmeyi, toplumsal etkileşimi ve kişilik gelişimini de içeren çok
yönlü bir süreçtir. Bu süreçte ortaya çıkan aksaklıklar kişinin tüm yaşantısını
etkileyebilmektedir. Zeka düzeyi akranlarıyla eş düzeyde olmakla birlikte, öğreneme
güçlüğü olan çocuklarda yalnızca akademik başarıda düşüklük görülmez. Tüm
yaşam alanları sorundan payını alır. Bu nedenle öğrenme yalnızca okulla
sınırlandırılmamalıdır. Öyleyse öğrenme güçlüğü nedir?
Öğrenme, en
yalın anlamda bilginin kazanılması olarak tanımlanırsa, bireyin bilgiyi kazanırken
zorlanması sonucunda ortaya çıkan sorunlara da öğrenme güçlüğü denebilir. Öğrenme
güçlüğü terimi ilk kez Kirk tarafından kullanılmıştır. Özel öğrenme güçlüğü;
özel bir akademik alanda belirgin bir bozukluğun olması ile kendisini belli eder. Bu
tanıyı alan çocukların bilişsel yetilerindeki dağılım inişli çıkışlıdır. Bu
farklı dağılım okuma, yazma, dinleme ve konuşma gibi değişik bir o kadar da geniş
yeti alanlarını içine almaktadır.
DSM-IV' de gelişimsel
öğrenme güçlüğü; özgül öğrenme güçlüğü, iletişim bozuklukları ve motor
beceri bozukluğu olmak üzere üç grup altında incelenmektedir. Özgül öğrenme güçlüğü;
okuma, yazma ve matematik alanlarındaki güçlükleri içermektedir. İletişim güçlüğü;
fonolojik bozukluk, ekspresif dil bozukluğu ve reseptif ve ekspresif karma dil
bozukluğunu kapsamaktadır. Motor beceri bozukluğu ise motor koordinasyondaki
bozukluklarını vurgulamaktadır. Bu üç öge birbirinden çok bağımsız değildir.
Ağırlıklı olarak iç içe geçmiş bir yapı niteliğindedirler. Özellikle öğrenme
güçlüğü ve iletişim bozukluğu eş zamanlı olarak görülmektedir.
Özgül öğrenme
güçlüğü eğitim sistemiyle yakından ilintili bir bozukluktur. Bu nedenle ilköğretim
döneminde tanı konmaktadır. Zekaları normal, herhangi bir nörolojik sorunu olmayan bu
çocuklarda sıklıkla harfleri "p, b, d" ve sayıları "5 yerine 2, 6
yerine 9 yazma gibi" karıştırırlar. Yön ve zaman kavramı yoktur. Noktalama
işaretlerini kullanmama, okurken yazıları izeyememe, eksik okuma ve ters yazma gibi
belirtiler bozukluğun işaretleridir. Yukarıda anlatılan tüm sorun alanlarına
karşın bu çocukların uzun süreli bellekleri kısa süreli belleklerine göre daha
iyidir. Özgül öğrenme güçlüğü tanısı almış olan çocuklar özel eğitime
alınırlar. Bu eğitim programları uzun ve masraflıdır. Ağırlıklı olarak temel
sorun alanları olan: görsel algılama, derinlik algısı, okuduğunu anlama, kısa süreli
bellek kapasitesini geliştirmek ele alınmaktadır.
Bu noktada öğretmenlerden
gelecek geri bildirimler çok önemlidir. Bozukluğun tanısında ve seyrinde öğretmen,
aile ve hekim eş zamanlı olarak çalışırlarsa tedavide başarı daha da artacaktır.
Sultan tüm
bunları dinledikten sonra Görkem'in öğretmenine verilmek üzere bir hazırlanmış
soru listelerini de alarak hemen okula doğru yola çıktı... |
|
|
|
|
