On Soru On Yanıt

Bu ayki konumuz;“Yenidoğan döneminde annelerin en sık sorduğu sorular” Sorularımızı Dokuz Eylül Ü. Tıp Fak. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Yenidoğan AD’dan Dr. Hasan Özkan, Dr. Sözer Sarıoğlu, Dr. Abdullah Kumral yanıtladı.     

            1. Bebeğimi ne sıklıkta emzireyim?

            Doğar doğmaz ilk saatte emzirmeye başlayınız. Her istediğinde emziriniz (8-12 kez/gün). Bebek dört saatten daha fazla aç kalmamalıdır. İlk 4-6 ay yalnızca anne sütü veriniz (4'üncü ayda ek gıdalara geçildikten sonra Amerikan Pediatrik Akademisi'ne göre bir yıl, WHO/UNICEF'e göre iki yıl anne sütüne devam edilmesi önerilmektedir). Bir memeyi bitirip (ortalama 10-15 dk) diğerini emzirmeye geçiniz.

            2. Bebeğim bu günlerde çok sık emmeye başladı. Acaba sütüm yetmiyor mu?

    Bebekler 8-12'inci günler, 3-4'üncü hafta ve 3'üncü ayda 2-7 gün süren büyüme hamleleri gösterirler ve bu dönemde çok sık emerler. Ancak günde, altıdan az idrar, 3-4'den az sarı renkli gaita yapması, yeşil, kahverengi ve siyah gaita, günde sekizden az meme emmesi, sürekli meme emme isteği, yutma sesinin duyulmaması, beşinci günde süt gelmemesi, 4-6 saatten fazla uyuma, doğum kilosuna onuncu günde ulaşmama, meme uçlarında ağrı ve günde 15-30 gramdan az ağırlık artışı sütün yetmediğinin bir göstergesi olabilir.

            3. Ne kadar kilo alması gerekir?   

            Yenidoğan döneminde bebeklerin günde  20-30 gram kilo alması, ayda 3,5 cm boy uzaması ve 2,5 cm baş çevresinin artışı beklenir.

            4. Sütümü nasıl saklayabilirim?

            Buzdolabının rafında 48 saat, no-frost buzdolabı buzluğunda 3-4 ay, derin dondurucuda 6 ay, tek kapılı buzdolabı buzluğunda 1-2 hafta saklanabilir.  

            5- Her emzirmeden sonra az miktarda kusuyor, bu normal mi?

            Üç aydan küçük bebeklerin %80'i günde en az bir kere kusar. Fışkırır tarzda ya da bol miktarda olmadıkça ve kilo alması normal ise önemli değildir. Bebeklerde ciddi reflü 1/300-1/1000 oranında rastlanılmaktadır.

            6- Sık sık hıçkırık tutuyor ne yapabilirim?

            Hıçkırık diafragmanın lokal iritasyonu ile oluşan ritmik klonik kontraksiyonlar biçiminde bir reflekstir. Tedavi gerekmez. Uzun sürerse emzirilebilir ya da birkaç kaşık kaynamış soğumuş su verilebilir.

            7- Vitamin kullanmamız gerekiyor mu?

            Tüm yenidoğan bebeklere K vitamini intramuskuler yapılmalıdır. Ağızdan da verilebilir. D vitamini: 100- 400 ünite/gün, sekizinci günden başlayarak bir yaşına kadar verilmelidir. Yalnızca alt bezi ile haftada en az 30 dakika ya da şapkasız giyinikken haftada 2 saat güneş ışınlarından yararlanması raşitizmden koruma sağlar. Altıncı aydan sonra 1 mg/kg/gün elementer demir kullanmalıdır. Altıncı aydan sonra sulardaki flor miktarı 0.3 ppm'den az ise 0.25 mg/gün flor başlanmalıdır.  Anne vejeteryan ise B12 vitamini 0,3-0,5 mikrogram/gün eklenmelidir.   

            8- Emzik verelim mi?

            Anne sütü alan bebeklerde emzik kullanmak meme karmaşasına neden olup süt üretiminde azalmaya yol açabilir. Emzik ancak 4-6 hafta sonra verilebilir, psikolojik bir soruna yol açmaz ve bebek için bir rahatlama yoludur. 18'inci aydan sonra verilmemelidir. Emzik tek parça ve yumuşak olmalı ve uzunluğu yaklaşık 3,5-4 cm olmalıdır. Çengelli iğneyle elbiseye asılmamalıdır. Emzik; enfeksiyon kaynağıdır ve maksiller protrüzyona, maloklüzyona ve boğulmaya neden olabilir.

            9- Bebekler bir günde kaç kez kaka yapar?

            Gastrokolik refleksten dolayı günde 8-10 kez ya da kasların koordine olmaması ve sfinkterin gevşeyememesi nedeniyle haftada 2 kez yapabilir.

            10- Bebeğimizi hangi konumda yatıralım?

             Sırtüstü ya da yan yatırılmalıdır. Ani bebek ölümü sendromu (ABÖS) riski, yüzüstü yatanlarda 3,5-9,3 kat daha fazladır. ABÖS postneonatal bebek ölümlerinin %40-50' sinden sorumludur. Çok kusan, üst solunum yolu malformasyonu ve solunum sorunu olan  bebeklerde sırtüstü yatırmak sakıncalı olabilir.

.......