Santa Clause (Noel Baba) Sendromu:
Pozisyonel Asfiksi
Dr.
Yaşar Bilge*, Dr. İ. Hamit Hancı**, Dr. Elif Duman**
* Yrd. Doç.; Ankara Ü. Tıp Fak. Adli Tıp AD
** Uzm.; Ege Ü. Tıp Fak. Adli Tıp AD
Hırsızlık, soygun maksadıyla bacadan girerken sıkışıp kalanlarda izlenen
sendroma verilen ad, Santa Claus Sendromu'dur.
Bu yayında, bacadan eve hırsızlık maksadıyla giren bir insanın ölümü rapor
edilmiştir. Bu tür olgularda suffokasyon (ağız-burnun tıkanması) ya da is
inhalasyonu (solunması) izlenir. Pozisyonel asfiksi olarak da bilinen Santa Clause
Sendromunda bacada sıkışmaya bağlı kompartman sendromu ile komplike vücutta yanık
ve inhalasyonel zedelenme izlenir. Olguda
Anterior Kompartman Sendromu, yanık ve inhalasyonla birlikte postural asfiksi sonucu
ölüm gelişmiştir.
17 yaşında bir erkek hırsızlık için bir dükkana sabah erken saatlerde
bacadan girmek ister. 14 saat sonra bacada sıkışmış bir halde (dik pozisyonda)
bulunur. New York City Hastanesi yanık ünitesine götürülür. Hasta adına ve yere
oryante, zamana dezoryantedir. Vücut ısısı 96 F, nabız 110/dk ritmik, solunum 30/dk, arteriyel kan basıncı 90/60
mmHg’dır.
Ağız, dil ve burunda bol miktarda siyah renkte is vardır. Yüzde peteşial
hemoraji izlenir. Karın, göğüs ve alt ekstremitelerde yaygın 1 ve 2. derece yanık,
çok sayıda küçük kontüzyon ve sıyrık saptanır. Sağ dizde basınç nekrozu, sağ
elde gangren izlenir. Sağ bacakta anterior kompartman basıncı 22 mmHg iken posterior
basınç 20 mmHg idi. Sol bacakta ise anterior kompartmanda basınç 16 mmHg iken
posterior basınç 22 mmHg’dir. Dorsalis pedis ve posterior tibial basınç
alınmaktadır.
Hemotokrit %58.4, BK 21.500, nötrofil %80, bazofil %6, trombosit 283.000, Na 140
mmol, CO2 11 mmol, BUN 63 mmol, kreatinin 3.8 mmol, glukoz 143 mmol, amilaz 1960 U/lt,
kreatinin kinaz 40 000 U/lt, pH 7.09, PaCO2 46.2 mmHg, PaO2 68.8 mmHg, HCO3 13.4 mmHg, O2
satürasyonu %83.4, kan karboksi Hb satürasyon düzeyi %10.6 ilaç ve alkol testleri
negatif, PA akciğer ile pelvis, sağ femur grafilerinde kemikler normaldir.
ARDS gelişen hasta antibiyotik, IV steroid, sıvı resüsitasyonu ile inhalasyon
için endotrakeal intübasyon yapılır.
Myoglobulinüriye bağlı ilerleyen böbrek yetmezliği gelişir. İkinci gün
hemodializ yapılır. Dördüncü gün sağ el ve distal kol mumyalaşma nedeniyle ampute
edilir. Alt ekstremitelerde anterolateral ve posterior kompartman sendromu için bilateral
fasiotomi ve greftleme yapılır. 12. gün gelişen kardiopulmoner arrest resusitasyona
yanıt vermez ve hasta ölür.
Otopside inhalasyon ve yanık ile birleşik pozisyonel asfiksi ve kompartman
sendromu izlenir. Ölüm kaza olarak kabul edilir.
Santa Clause Sendromu ile klasik postural asfiksi farkları:
1. Mağdur bacada sıkışmıştır,
2. Solunum yolunda is bulunabilir,
3. Asfiksi ve tıkanma bulguları yoktur,
4. Anterior tibial kompartman sendromu uzun süreli vertikal
pozisyonda kalmayla ilişkilidir. |
Santa Clause Sendromu’nda yaralar:
a) Mağdurun anatomisi, b) Giysi,c) Mevsim
d) Bacanın işlevi ve biçimi e)Tuzakta uzun süre kalma f)
Bacada mağdurun pozisyonuna bağlıdır.
Eğer büyük damarlar yırtılırsa hemorajik şok izlenir. Ölüm seyrek olarak
ilaç alımına bağlıdır.
Oksijen eksikliği ile ilgili durumlara, yanıcı maddelerin yanmasıyla açığa
çıkan kimyasal maddelerin etkisine dikkat edilmeli, is, toz, örümcek ağı solunum
yollarında bulunabileceği unutulmamalıdır.
Volkmann, 1881 yılında travma ya da crush yaralanmada Anterior Tibial Kompartman
Sendromu’nu tanımlamıştır. Lokal dolaşım bozukluğunda iskemik kas ve sinir
bozukluğu izlenmektedir. Dokuda şişme, basınç artışı (şiş, sert, duyarlı)
gözlenir. Ağrı var, nabızlar yok, nörolojik değişiklikler vardır. Rabdomiyoliz,
myoglobinüri, akut böbrek yetmezliği hücre nekrozu sonucudur.
İrreversible sinir kusuru dört, kas ölümü ise sekiz saatte başlar. 12 saat
sonra hastaların %8'inde kas işlevi düzelir.
Normal doku basıncı 10-12 mmHg iken olguda 22-16 mm Hg ya çıkmıştır.
İntrafasiküler basıncı 30 mm Hg'ı aşmıştır.
Kaynaklar
1- Boglioli LR, Taff ML. "The Santa Claus Syndrome" Entrapment in
Chimneys. J Forensic Sci 40(3):499-500 , 1995.
2-Reay
D, Fligner CL, Stilwell AD, Arnold J. "Positional Asphyxia During Law Enforcement
Transport" Am J Forensic Med and Pathol 13:90-97 , 1992. |