Anayasa Mahkemesi, 1 Mayıs İşçi Bayramı’nın 2014 ve 2015 yıllarında İstanbul Taksim Meydanı’nda kutlanmasının engellenmesine ve polis şiddetine ilişkin Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) ve Türk Tabipleri Birliği’nin (TTB) yaptığı başvuruda hak ihlali kararı verdi.

15 Aralık 2023 tarihli Resmî Gazete’de 2014 ve 2015 yıllarına ilişkin ayrı ayrı verilen kararlarda, Taksim Meydanı yasağının Anayasa’nın 34. maddesinde güvence altına alınan toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının engellenmesi anlamına geldiği belirtildi.

1977 yılında yaşanan katliama atıfla Taksim Meydanı’nın işçiler ve emekçiler için sembolik değere sahip bir ortak hafıza alanı olduğu kaydedilen kararlarda şu ifadelere yer verildi:

“İşçi ve sendika kültürünün yapıtaşlarından biri olan Taksim Meydanı yalnızca 1 Mayıs günü orada olanların dayanışmasının değil, aynı zamanda emekçilerin ortak hafızasının varlığını göstermektedir. Bu durumda kendisini o kültürün bir parçası olarak gören her kişinin 1 Mayıs günlerinde Taksim Meydanı'nın ifade ettiği anlamı doğrudan tecrübe etmek ve edindiği tecrübeyi kuşaklar boyunca aktarmak için burada bulunma hakkı vardır. 1 Mayıs’ın Taksim Meydanı ile özdeşleşmesi nedeniyle anılan mekanın sınırlanması aktarılmak istenen düşüncenin de sınırlanmasına neden olmaktadır.”
 

Kararın sonuç bölümünde ise şöyle denildi:

“Sonuç olarak 1 Mayıs'ı Taksim Meydanı'nda kutlamak isteyen başvurucuların gösteri ve yürüyüş hakkına yönelik olarak zor kullanılmak suretiyle dağıtılması şeklindeki müdahalenin zorunlu bir toplumsal ihtiyacı karşıladığı ve demokratik bir toplumda gerekli olduğu ilgili ve yeterli gerekçelerle ortaya konulmamıştır.

Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 34. maddesinde güvence altına alınan toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.”
 

Kararda hangi alanın toplantıya en uygun olacağını seçme serbestisinin, toplantının düzenleyicilerine tanınması gerektiğinin de altı çizildi.

1 Mayıs 2014’e ilişkin kararın tamamı için tıklayın.

1 Mayıs 2015’e ilişkin kararın tamamı için tıklayın.