Klavikula Kırığı
Klavikula kırığı, çocukluk çağında sık olarak karşılaşılan yaralanmalardan
biridir. Yaralanma tipik olarak omuz üzerine düşme sonucu ortaya çıkar.
Küçük çocuklarda hem klinik hem radyolojik olarak tanıyı koymak çok zor
olabilir. Klinik incelemede klavikula gövdesi boyunca yumuşaklık olduğu
görülür. Radyolojik incelemede klavikulada küçük bir şişlik görülebilir.
Palpe edilebilen bir kallus oluşana kadar kırık belirgin biçimde görünür
hale gelmeyebilir (Resim 1, 2 ve 3).
Tedavi sekiz bandajı uygulanarak ya da uygulanmaksızın askı ile
basit immobilizasyon biçimindedir. Çocuğun omuz hareketlerinin artık yavaş
yavaş başlaması gerektiği yaklaşık 10. güne kadar askı giysinin içinde
tutulmalıdır. Bu çok ağrılı bir yaralanmadır ve uygun bir analjezi sağlanmalıdır.
Uykunun desteklenmesi yararlı olabilir ve çocuğun (ve ailenin) gece boyu
rahat etmesini sağlayabilir.
Aileler sıklıkla 7-10 gün sonra ortaya çıkan kallus oluşumu ile
çok ilgilenirler. Endişeli ailelerin, düşme ya da kırık olayından çok palpe
edilen bu şişlik ile ilgilenmeleri ve çocuğu yeniden kliniğe getirmeleri
hiç şaşırtıcı değildir. Tedavinin başlarında bu konuda bilgi vermek korku
ve endişeleri giderecektir.
Humerus Boynu Kırığı
Bu kırıklar basit bir yaş ağaç kırığından, humerus başının kemik
gövdesinden bütünüyle ayrıldığı bir kırık biçimine kadar çeşitlilik gösterir
(Resim 4).
Bu kırıkların iyileşme oranı oldukça iyidir. Yapılması gereken
dirsekten yüksekte olmak kaydıyla kolun bir boyunluk ve kollukla desteklenmesidir.
Çocuğun çok az bir ağrı ile hareketini sağlamak için askı birkaç hafta
giysi içinde kalmalıdır. İlk birkaç gün biraz ağrı olabilir. Analjezi için
yatırmak gerekebilir.
Humerus Gövdesi
Humerus gövdesi kırığı seyrek olarak radial sinir hasarı ile
birliktedir. Yaralanmanın tanısı konar konmaz en kısa süre içinde bu sinirin
işlevi kontrol edilmelidir. Eğer lezyon varsa bu sinirin kendi kendine
iyileşmesi seyrek olarak gözlenen bir olaydır. Karar vermeden önce bu konuda
bir uzman görüşü alınmalıdır.
Dirsek Çevresi Kırıkları
Kırıkların çoğu dirsek eklemi çevresinde oluşur. Yaşla birlikte
dirsek ekleminde gözlenen değişiklikler bu tip kırıkların tanısını güçleştirebilir
(Resim 5).
Suprakondiler Kırık
Bu kırık, açık kol üzerine düşme ile oluşur. Kol ve dirsek üzerine
kuvvet uygulanmıştır ve humerus geriye doğru zorlanmıştır. Bu kırık tipi,
humerustaki küçük ve tek bir yaş ağaç kırığından humerus distal ucunun
proksimal bölümden neredeyse bütünüyle ayrılmasına kadar değişik biçimlerde
karşımıza çıkabilir. Rotator elemanlar bu sözü geçen ikinci kırığı komplike
duruma getirebilir.
Minör kırıklar bir boyunluk ve kollukla tedavi edebilir (Resim
6).
Yaralanma ne kadar ağır ise acil redüksiyon gerekliliği de o denli
fazladır. Suprakondiler kırık brakiyal arter hasarı ile birliktedir. Yaralanma
kuşkusu doğar doğmaz distalde radial nabzın alınıp alınmadığına bakılmalıdır.
Radial nabzın alınmaması ciddi bir durumdur. Acil olarak manipülasyon yapılmalıdır.
Bu tip kırıkların, arter araştırma tekniklerinin de yardımıyla
genellikle redükte edilmesi gerekir.
Her ne kadar bu tip bir yaralanmada beklenenden daha seyrek olsa
da median, ulnar ya da radial sinir yaralanmalarının da ortaya çıkması
olasıdır.
Fleksiyon deformitesi de görülür ancak daha az sıklıkta ortaya
çıkar. Tedavi ilkeleri aynıdır.
Medial Epikondilin Kopması
Her iki epikondilden medialdekinin yaralanmasına daha sık rastlanır.
Genellikle dirseğin dislokasyonu ile birliktedir, ancak tek başına da görülebilir
(Resim 7). Bu tip yaralanma genellikle deneyimsiz doktorların gözlerinden
kaçar. Tanı güç olabilir ancak eğer humerusun medial sınırının distal ucu
ile medial epikondil arasındaki mesafe 1 mm'den daha fazla ise kırıktan
kuşkulanmak gerekir. Burada da genellikle yumuşak dokuda yaygın bir şişlik
söz konusudur. Medial epikondil eklem boşluğu içinde bulunabilir ve bu
komplikasyonu saptamak için filmin çok dikkatli incelenmesi gereklidir.
Kırık alanının distalinde ulnar sinir muayene edilmelidir.
Tedavi
Epikondiler yaralanmaların tümü ortopediye sevk edilmelidir.
Resim 1: Bu çocuğun, yaygın yumuşak doku şişliği ile birlikte çok kötü
bir klavikula kırığı vardır.
Resim 2: Resim 1’deki çocuk. Üç hafta sonra kallusun oluşması ile birlikte
sol klavikula üzerinde görülen belirgin şişlik.
Resim 3: Klavikulanın üçte bir lateral bölümündeki bir kırığı gösteren
radyografi.
Resim 4: Sağ omuz radyografisi. Radyografide humerusun cerrahi boynunda
ezik bir kırık görülmektedir. Kırık parçalarının yer değiştirip değiştirmediğini
belirlemek için transtorasik ya da aksiyel görünümlü bir lateral film çekilmesi
gerekebilir.
Resim 5: Epifizlerin dirsek çevresindeki görünümleri
I. Kapetellum, 2. Radius başı, 3. Medial epikondil,
4. Troklea, 5. Olekranon, 6. Lateral epikondil.
Resim 6: Bu çocuğun dirsek bölgesinde bir kırığı vardır, kırık, boyunluk
ve kolluk ile sabitlenmiştir. Bu ikili kombinasyonun belki de en rahat
olduğu yer boyun çevresidir.
Resim 7: Dirsek ekleminin lateral görünümü. Kopan medial epikondil
eklem boşluğu içinde açıkça görülmektedir (okla işaretli).
|