HEKİM MUAYENEHANESİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ KONTROL LİSTESİ

AMAÇ
Bu çalışma 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği gereği olarak yapılması gereken Risk Değerlendirme çalışmasının hekim muayenehanesinde yapılmasını kolaylaştırmak amacıyla hazırlanmıştır.

Bu çalışma, hekimler ve diğer çalışanlarca birlikte yapıldığında muayenehanelerin, hekimler ve çalışanlar ile hastalar için daha sağlıklı ve güvenli alanlar haline gelmesine katkı sağlayabilecektir.
YÜKÜMLÜLÜK
6331 sayılı Yasa’nın pek çok hükmünün yürürlüğe girmesiyle birlikte çalışanı bulunan işyerlerinde tehlikelerin belirlenip, risklerinin değerlendirilmesi ve bunun sonucunda alınacak önlemlerle risklerin ortadan kaldırılması ya da kabul edilebilir seviyelere düşürülmesi için gerekli çalışmaların belli aralıklarla yenilenmesi gereklidir.

Hekim muayenehanelerinde sekreter, yardımcı personel ve benzeri herhangi bir çalışan varsa bu yükümlülük de söz konusudur. Ancak hekim tek başına hizmet sunuyor, herhangi bir kişiyi istihdam etmiyorsa işyerinde risk değerlendirmesi yapılmasına ilişkin yasal zorunluluk bulunmamaktadır.

Çalışma Bakanlığı tarafından 26.12.2012 tarihinde yayınlanan İş Sağlığı Ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği’ne göre tebliğe göre, yataklı sağlık hizmeti veren sağlık kuruluşları çok tehlikeli; bunlar dışında kalan muayenehane, poliklinik, tıp merkezi, aile hekimliği, okul hekimliği, işyeri hekimliği, diyaliz merkezi gibi hekimlik faaliyetleri tehlikeli sınıfta kabul edilmiştir.

6331 sayılı Yasa’ya göre elliden az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıftaki işyerlerinde işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlığı hizmeti alma zorunluluğu 1 Temmuz 2013 tarihinde yürürlüğe girecektir. Ancak söz konusu Yasa’nın risk değerlendirmesi yapılmasını zorunlu kılan düzenlemesi 1 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu durumda 1 Temmuz 2013 tarihine kadar risk değerlendirme ekibinde işyeri hekimi ile iş güvenliği uzmanının bulunmasına gerek olmaksızın işveren ve çalışanlar tarafından değerlendirmenin yapılması ve raporunun hazırlanması mümkündür.

Hazırlanan formun herhangi bir yere gönderilmesine gerek yoktur. İşyerinde bulundurulması ve yetkili denetim elemanlarına istendiğinde gösterilmesi gereklidir.

Hazırlanacak bu form çok tehlikeli sınıftaki işyerlerinde iki yıl tehlikeli sınıftaki işyerlerinde ise dört yıl süreyle geçerlidir. Ancak İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliğinin 12. Maddesinde belirtilen (işyerinin taşınması, iş kazası olması gibi) sebeplerin gerçekleşmesi halinde risk değerlendirmesinin yeniden yapılması gerekir.
YÖNTEM - Denetim Listesi
Tanım:
Denetim Listesi Analizi, önceden saptanmış ölçütlere dayalı sistematik bir değerlendirme yöntemidir.

Temel Özellikler:
  • Denetim listesi sorularındaki eskiye dönük bilgiye dayalı sistematik bir yaklaşımdır.
  • Üst düzey ya da ayrıntılı analizler için kullanılır.
  • Donanım ve insan faktörleri dahil her tür sürece ve sisteme uygulanabilir.
  • Genellikle, denetim listesi sorularını anlayacak düzeyde eğitilmiş kişilerce uygulanır. Çoğunlukla, görüşmeye, belge incelemeye ve alan araştırmasına dayalı olarak yürütülür.
  • Genellikle uygunluk ve uygunsuzluk saptamaları yapan niteliksel listeler üretir. Bu listelerde uygunsuzlukların giderilmesine dönük tavsiyeler de bulunur.
  • Değerlendirmenin kalitesini, denetim listesini hazırlayanın deneyimi ve uygulayanın eğitimi belirler.
Denetim Listesi Analiz Evreleri:
  1. İlgilenilen sistemi veya eylemi tanımla: Riskle ilgili hangi bilgiye gereksinim duyduğunu belirle ve açıkça tanımla.
  2. Analizin konusu olan sorunu tanımla: Güvenlik sorunları, çevre faktörleri, ekonomik etmenler gibi analizin içerdiği sorunları belirle.
  3. Sistemi veya eylemi analiz için parçala: Konuyu, konumlar, görevler veya alt sistemler gibi, ana parçalarına ayır. Analiz bu düzeyden başlayacaktır.
  4. Uygun denetim listelerini derle veya hazırla: Analiz kapsamındaki potansiyel sorun türleriyle ilgili önemli konuların veya soruların listesi oluştur. Hazırda kullanışlı bir denetim listesi yoksa, konunun uzmanlarıyla kendi denetim listeni oluşturmaya çalış.
  5. Denetim listesi sorularını yanıtla: Denetim listesi sorularını yanıtlarken işyerinde çalışanlardan oluşan bir ekiple çalış. Uygunsuz gözüken bir sorun riskiyle karşılaştığında, tavsiye geliştirmeye özen göster. Belirlenmiş tavsiyelerin her duruma, ortama göre farklılaşacağını ve standart bir tavsiye olmadığını bil. Tablomuzdaki tavsiyelerin örnek olarak kabul edilmesi gerektiği ve kendi alanınızla ilgili özgün tavsiyeyi oluştur. Hazırlanmasının uygun olacağı belirtilen formlar her işyeri için özel olacağından basit şekilde bunları hazırla.
  6. (Gerekliyse veya kullanışlıysa) sistemi veya eylemi tekrar parçala: Bir bileşenin daha ayrıntılı analizi gerekiyorsa sistemi veya eylemi parçalamaya devam et. Parçalama süreci, artık daha değerli bir bilgi sağlamıyorsa veya daha gelişkin sonuç için organizasyonun denetimini veya etkisini aşıyorsa sonlandırılmalıdır. Genellikle amaç, analiz için gerekli çözüm düzeyini en aza indirmektir.
  7. Sonuçları değerlendir.


Acil Durum Planı İçin Tıklayınız...
MUAYENEHANE RİSK DEĞERLENDİRME FORMU
Muayenehanenin Adresi
Konumu (Katta, Müstakil vs.)
Bina Özellikleri (Betonarme, Yığma, Ahşap v.b.)
Değerlendirme Tarihi
Geçerlilik Tarihi
1 - GENEL
# Değerlendirme Durum Önlem Önerisi Sorumlu Tarih
1 Zemin kayma veya düşmeyi önleyecek şekilde uygun malzeme ile yapılmış yahut kaplanmıştır      
2 Zeminde çökme, erime vb. deformasyonlar yoktur      
3 Aynalar da dahil cam yüzeyler uygun şekilde monte edilmiştir      
4 Cam yüzeylerde kırık/çatlak yoktur      
5 Merdiven genişlikleri ve basamak yükseklikleri uygundur      
6 Merdivenler boyunca tırabzanlar mevcuttur      
7 Merdiven basamaklarının yüzeyleri kaymayacak şekildedir      
8 Temizlik yapılan alanda kaymayı önlemek için gerekli önlemler alınmaktadır      
9 Depo da dahil tüm alanlar düzenli olarak havalandırılmaktadır      
10 Tüm alanlarda yeterli aydınlatma sağlanmış ve aydınlatmalar çalışır halde bulunmaktadır      
11 Yeni bir çalışan sağlığı sorunu olarak şiddet hakkında bilgilenme vardır      
2 - ÇALIŞMA ALANI
# Değerlendirme Durum Önlem Önerisi Sorumlu Tarih
1 Tüm çalışma alanları temiz ve düzenlidir      
2 Tuvalet temiz ve sıhhi tutulmaktadır      
3 Dökülen, sıçrayan tüm malzeme veya sıvılar derhal temizlenmektedir      
4 İçmek için uygun olmayan su kaynakları varsa bunlar açıkça belirtilmiştir      
3 - ELEKTRİK
# Değerlendirme Durum Önlem Önerisi Sorumlu Tarih
1 Elektrik hattının kaçak akım rölesi mevcuttur      
2 Elektrik hattı ve elektrikli aletler topraklanmıştır      
3 Uzatma kablosunun toprak hattı vardır      
4 Tüm kordon, kablo ve kanal bağlantıları bozulmamış ve emniyetlidir      
4 - MAKİNA ve EKİPMANLAR
# Değerlendirme Durum Önlem Önerisi Sorumlu Tarih
1 Radyasyon üreten film makinesi uygun bir şekilde siperlenmiştir      
2 Ultrason, EKG ve benzeri cihazlar talimatına uygun olarak kullanılmakta ve kontrolleri düzenli olarak yapılmaktadır      
5 - YANGIN
# Değerlendirme Durum Önlem Önerisi Sorumlu Tarih
1 Yangından korunma planı yapılmıştır      
2 Potansiyel yangın tehlikeleri ve yanma kaynaklarını kontrol altına alabilmek için uygulama ve prosedürler geliştirilmiştir      
3 Çalışanlar çalıştıkları malzeme ve işlemlerin neden olabileceği yangın tehlikeleri konusunda bilgi sahibidir      
4 Uygun sayıda ve türde taşınabilir yangın söndürücü vardır      
5 Yangın söndürücülerin son kullanma tarihleri geçmemiştir      
6 Yangın söndürücüler her an ulaşılabilecek yerlerdedir      
7 Çalışanlar belli aralıklarla yangın söndürücülerin kullanımı ve yangından korunma prosedürleri konusunda bilgilendirilmektedir      
6 - KİMYASALLAR
# Değerlendirme Durum Önlem Önerisi Sorumlu Tarih
1 Çalışılan yerde zararlı maddelerin bir listesi vardır      
2 Daha az zararlı bir yöntem veya ürün kullanılması dikkate alınmaktadır      
3 Çalışma alanında bulunan kimyasalların Malzeme Güvenlik Bilgi Formları vardır      
4 Çalışanlar, çalışma yerinde saklanan veya kullanılan çeşitli kimyasal maddelerin neden olabileceği zararlar ile bunların güvenli bir şekilde kullanımı konusunda bilgilendirmiştir      
5 Etiketsiz kimyasal madde bulunmamaktadır.Kimyasal madde içeren şişe ve kutular içerdikleri maddeyi açıkça gösterecek şekilde etiketlenmiştir      
6 Zararlı kimyasal maddelerin bulunduğu yerlerde herhangi bir şey yenmemesi gerektiğine ilişkin uyarı bulunmaktadır      
7 - ACİL DURUM PLANI
# Değerlendirme Durum Önlem Önerisi Sorumlu Tarih
1 Acil durum hareket planı yapılmıştır      
2 Acil durum kaçış yolları çalışanlarca bilinmektedir      
3 Acil durum hareket planı uygun aralıklarla gözden geçirilip düzeltilmektedir      
4 Çalışanlar herhangi bir acil durumda kurtarma ve tıbbi konularda yapılması gerekenleri bilmektedir      
5 Acil durumda gerekli olabilecek telefon numaraları kolaylıkla bulunabilecek yerdedir      
8 - İLK YARDIM
# Değerlendirme Durum Önlem Önerisi Sorumlu Tarih
1 Acil telefon numaraları uygun yerlere asılmıştır      
9 - ENFEKSİYON KONTROLÜ
# Değerlendirme Durum Önlem Önerisi Sorumlu Tarih
1 Türk Hastane İnfeksiyonları ve Kontrolü Derneği, İzolasyon Önlemleri Kılavuzu’nda yer alan sağlık çalışanları-hastalar arasında infeksiyon bulaşını önlemeye yönelik uygulamalar bilinmektedir.      
2 Çalışanlar parenteral, solunum ve diğer yollarla bulaşan mikroorganizmalar hakkında bilgi sahibidir      
3 “El hijyeni”, “Kişisel Koruyucu Donanım”, “Kontakt dermatit ve lateks allerjisi”, “Hasta alet gereçlerinin sterilizasyon işlemleri”, “Çevrenin infeksiyon kontrolü”, sterilizasyonun izlenmesi(kontrolü), konularında çalışanlara eğitim verilmiştir      
4 Kullanılmış iğnelerin hiç bir zaman kılıfına geçirilmeyeceği, iki elle herhangi bir işlem yapılmayacağı, gerektiği durumlarda iğnelerin tek el yöntemi kullanılarak kılıfa sokulacağı bilinmektedir. Tek kullanımlık enjektörler iğnesi çıkarılmadan, kullanıcıya mümkün olduğu kadar yakın yerde bulundurulan delinmeye dayanıklı keskin kutularına atılmaktadır. Keskin kutularının üzerinde biyolojik tehlike (biohazard) işareti bulunmaktadır.      
5 Aşı formu bulunmaktadır      
6 Koruyucu donanıma kolayca ulaşılabilmekte ve “Çift eldiven” kullanılmasının önemi bilinmektedir      
7 Enfeksiyon içeren atıklar, Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’ne uygun olarak, kapanabilir, akmaya dayanıklı, konteynır veya delinmez torbalara konmakta ve üzerlerine gerekli işaretleme yapılmaktadır      
10 - GÜRÜLTÜ
# Değerlendirme Durum Önlem Önerisi Sorumlu Tarih
1 Çalışma ortamında ses seviyesinin kabul edilebilir düzeyde olup olmadığı belirlenmiştir      
11 - ERGONOMİ
# Değerlendirme Durum Önlem Önerisi Sorumlu Tarih
1 Sürekli aynı hareketi yapmayı gerektiren işlerde, düzenli dinlenme molalarının yanı sıra, stresten uzaklaşmayı sağlayacak yeterli dinlenme molaları verilmektedir      
2 Çalışanlar yük kaldırma ve hastaya destek olma gibi faaliyetler sonucu oluşacak kas iskelet sistemi zorlamalarından korunma konusunda eğitilmişlerdir      
3 Aletler ve diğer malzemeler muayene ve tedavinin rahat bir pozisyonda yapılabileceği şekilde düzenlenmiş ve yerleştirilmiştir      
4 Kullanılan mobilyalar vücudun yorulmasını en aza indirecek durumda ayarlanmış, yerleştirilmiş ve düzenlenmiştir      
5 Bilgisayarla çalışanlar, Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik kurallarına uygun olarak göz kontrolleri yapılmakta, gerekli donanım sağlanmaktadır.      
12 - STERİLİZASYON
# Değerlendirme Durum Önlem Önerisi Sorumlu Tarih
1 Sterilizasyon koşulları uygun olarak sağlanmıştır      
2 Sterilizasyon aşamaları belirlenmiştir ve bu aşamalara uyulmaktadır      
3 Keskin aletlere her aşamada özel koruyucu eldivenle temas edilmesi sağlanmaktadır      
13 - KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM ve GİYSİLER
# Değerlendirme Durum Önlem Önerisi Sorumlu Tarih
1 Tedavi sırasında sıçrayan parçacık veya aşındırıcı madde riski olan durumda koruyucu gözlük veya maske sağlanıyor ve kullanılıyor      
2 Kesilme riski, aşındırıcı sıvı veya kimyasal maddelere karşı koruyucu eldiven, önlük, siper veya diğer teçhizat sağlanmaktadır      
3 Tüm koruyucu teçhizat sağlığa uygun koşullarda saklanıyor ve kullanıma hazır durumdadır      
4 Yaralanmaya neden olabilecek aşındırıcı maddelere maruz kalan çalışanların bulunduğu alanlarda göz yıkama muslukları vardır      
5 Çalışanların günlük giysilerini çıkarıp çalışma giysileri giymeleri gereken durumlarda, günlük giysilerle çalışma giysileri için ayrı dolaplar bulunan temiz bir soyunma odası vardır      
14 - KAYITLAR
# Değerlendirme Durum Önlem Önerisi Sorumlu Tarih
1 “Ramak kala”lar dahil, ilk yardım gerektiren küçük yaralanmalar ve tüm iş kazaları ile meslek hastalıkları için rapor tutulmakta, gerekli olanların bildirimi yapılmaktadır.      
2 Tüm çalışanların işe alınmadan önce işe giriş muayenesi yapılmakta ve periyodik olarak tekrarlanmaktadır      
3 Çalışanlarla ilgili tıbbi kayıtlar ve çalışanların tehlikeli madde veya zararlı fiziksel ajanlara maruz kalma kayıtları günceldir      
4 Çalışanların güvenlik ve sağlık eğitim kayıtları tutulmaktadır      
5 Güvenlik denetim ve düzeltme dokümanları saklanmaktadır      
İşveren veya İşveren Vekili
İşyeri Hekimi (varsa)
İş Güvenliği Uzmanı (varsa)
Çalışanlar ve Temsilcileri
Destek Elemanları