Kamu özel ortaklığı şeffaflıktan yoksunluk ve israfa neden olmakla lekelidir

Kamu özel ortaklığı ihalelerini alan şirketlere önce tam KDV muafiyeti, ardından tam Hazine garantisi ve son olarak orman arazisi ayrıcalıkları sağlanırken yöntemi 20 yıldır uygulayan İngiltere kökten yeniden değerlendirme çalışmaları yapıyor.

Bu kapsamda bir süredir çalışma yapan İngiliz Hazinesi kamu özel ortaklığına ilişkin araştırma sonuçlarını yayımladı. Kamu Özel Ortaklığına Yeni Yaklaşım başlıklı raporda 20 yıllık uygulama sonuçları değerlendiriliyor. İngiltere’de yaygın olarak kullanılan kamu özel ortaklığı biçimlerinden biri olan PFI (Private Finance Initiative) sözleşmelerinin israfa neden olması, şeffaf olmaması ve sert koşullarıyla lekelendiği belirtildi.

Raporda, İngiliz Hükümeti tarafından PFI uygulaması için geçen sene temelden bir yeniden değerlendirme başlatıldığı belirtildi. Bu kapsamda ilgili tüm taraflarla görüşülerek giderek artan endişelerin incelendiği belirtildi.

Raporda kamu özel ortaklığına ilişkin “Geçmiş projelerdeki deneyimler, modelin belirgin yönlerinin tatminkar olmadığını göstermiştir” denilerek şu hususlara dikkat çekiliyor:

-KÖO yatırım süreci genelde yavaş ve kamu ve özel sektör için pahalıdır. Maliyeti artırmakta ve vergi mükellefleri için maliyet etkin olmaktan uzaklaşmaktadır.

 

-KÖO sözleşmeleri özellikle işletme dönemi için yeterince esnek olmadığı için kamu hizmetinin gereklerine uygun değişikliklerin yansıtılması güçleşmiştir.

 

-Vatandaşların KÖO projeleri marifetiyle yaratılan gelecekteki yüklerine ilişkin yeterli şeffaflık sağlanmamıştır.    

 

-Uygunsuz risklerin özel sektöre transferi sonucunda kamu sektörüne çok daha büyük risk primleri ödetilmektedir.

 

-KÖO projelerinde yatırımcıların düşeşe kazanç elde ettikleri(perceived to have made windfall gains) algısı oluşmuştur, bu da projelerin maliyet etkinliğine ilişkin endişelere yol açmıştır.   

 

(Raporun tam metnine ulaşmak için http://www.hm-treasury.gov.uk/d/infrastructure_new_approach_to_public_private_partnerships_051212.pdf )