| KİMYASAL SAVAŞ AJANI KULLANILDIĞI NASIL
ANLAŞILIR?
1-Sivil savunma kuruluşlarının siren ve diğer araçlarla
yaptıkları ikaz ve alarm işaretleri,
2-Havada sis, yoğun
ve farkedilir bir buhar bulunması, özel ve değişik bir koku hissedilmesi (badem,
sarımsak vb.)
3-Uçaktan yayılan
bir sis yada duman olması,
4-Atılan mermi
ve benzerlerinden çok az bir patlama sesi çıkarması,
5-Patlama sonrası
duman ya da sis olması,
6-Saldırı
beklenen yönden duman ya da sis görülmesi,
7-Çevrede kuşkulu
yağ ve su damlacıklarının görülmesi,
8-
-Ani baş ağrısı,
-Öksürük,
-Burun akıntısı,
-Göz yaşarması,
-Görme bulanıklığı,
-Bulantı, kusma
-Solunum
güçlüğü, nefes darlığı ve göğüs ağrısı,
-Ani kanamalar,
-Ciltte kızarıklık
ve kabarcıklar gibi belirti ve durumların görülmesi,
9-Çevrede fare,
sinek, böcek ölülerinin olması, kimyasal bir gaz kullanılmış olabileceğini akla
getirmelidir.
KİMYASAL GAZLARA KARŞI
EVLERDE HANGİ TEDBİRLER ALINMALIDIR?
1-Gerekli uyarı ve talimatlar çok kere radyo ile ulaşacağından
her evde pilli bir radyo ve bol miktarda uygun yedek pil bulundurulmalıdır,
2-Evdeki kırık
cam,kapı,yıkık pervaz vb. yerler onarılmış olmalıdır,
3-Cam kırılmalarının
önlenebilmesi için, camların iç yüzeylerine kalın bantlar yapıştırılmalıdır,
4-Cam ve kapı
aralıkları, sızdırmayı önleyecek şekilde mümkün olduğunca sıkı
kapatılmalıdır,
5-Bütün evle
ilgili bu tedbirler alınırken, özellikle dışarısı ile bağlantısı az, camı küçük,
en büyük oda bütünü ile hava sızdırmayacak özellikte düzenlenmeli, pencere
kenarları sıkıca kapatılmalıdır. Bu oda sadece kimyasal saldırı halinde sığınak
olarak kullanılmalıdır.
6-Evde bol
miktarda çamaşır suyu, deterjan, yumuşak sabun bulundurulmalıdır,
7-Su ve
yiyecekler kapalı ve sızdırmaz kaplarda bulundurulmalıdır. Bunun için konserve
yiyecekler ve cam kaplar tercih edilmelidir,
8-Giyecekler ve
önemli ev eşyaları (çatal, kaşık, havlu, bardak, tabak vb.) kapalı yerlerde ve
üzerleri bir çok kat naylonla sarılı şekilde bulundurulmalıdır,
9-Kimyasal gaz
kullanıldığından şüphelenildiği anda evdeki hava sızdırmaz odanı eşiğinin
önüne kapı kenarını kapatacak biçimde, çamaşır suyu, yoksa sadece su ile
ıslatılmış bir bez konarak kapı örtülmeli ve radyodan gerekli açıklama
yapılmadan odadan çıkılmamalıdır,
10-Var ise,
koruyucu araçlar mutlaka takılmalıdır. Bu araçlar en ufak bir kuşkuda hemen
takılır ve ancak radyo ya da benzeri yollarla uyarı verildikten sonra çıkartılır.
11-Koruyucu
araç yoksa ıslak bir havludan soluk alıp verilmelidir,
12-Çıplak
yerler ve eller, hazırda bulunan az geçirgen maddelerle (eldiven, bez vb.) sarılmalıdır.
Sarılmadan önce evde bulunan kil,un,pudra vb. maddeler serpilmelidir.
EV DIŞINDA İKEN KİMYASAL SAVAŞ AJANIYLA SALDIRI OLDUĞUNDA
NELER YAPILMALIDIR?
1-Hemen en yakın kapalı bölgelere sığınılmalıdır.
2-Varsa koruyucu
araç-gereç takılmalıdır.
3-Gözler kapatılmalı,
elleri ve yüz mutlaka elbise ile örtülmelidir.
4-Hava doğrudan
değil, herhangi bir bezden solunmalı, bu kez mümkünse ıslatılmalıdır.
5-Yağmur
yağıyorsa el ve yüzün ıslanmamasına dikkat edilmelidir.
6-Kirli eller
gözlere ve ağıza sürülmemelidir.
KİMYASAL GAZ TEHLİKESİ GEÇTİKTEN SONRA NELER YAPILMALIDIR?
1-Kirlenmiş olması mümkün giyecekler çıkartılmalıdır.
Bol su ve sabunla tüm vücut temizlenmelidir.
2-Kirlenmiş
elbiselerin temiz yerleri kirletmemesine özen gösterilmeli ve bunlar çamaşır suyu,
bol su ve sabunla temizlenmelidir.
3-Çevremiz,
yetkili kişi ve kuruluşların talimatları doğrultusunda temizlenmelidir.
4-Giysilerin çıkarılması,
bunların ve çevrenin temizlenmesi sırasında bulaşık eldiveni kullanılmalı ve mümkünse
bu eldivenler sık sık yenileri ile değiştirilmelidir.
5-Başka yerlere
gidilecekse, rüzgarsız hava beklenmelidir.
KİMYASAL
SAVAŞ AJANI KULLANILDIĞI DURUMLARDA KESİNLİKLE YAPILMAMASI GEREKENLER NELERDİR?
1-Çimler,
otlar, ağaçlık bölgeler ve toprakta kalıntı bulunabileceğinden, çocukların
buralarda oynamasına izin verilmemelidir.
2-Kimyasal
kirlenme riski olan su ve yiyecekler içilip yenilmemelidir.
3-Kimyasal
kirlenmenin mümkün olduğu yerlerde eller ağıza götürülmemelidir.
4-Alkol ve
sigara kesinlikle kullanılmamalıdır.
5-Bebek bakımı
yaparken anneler kirli elleri ile çocuğa dokunmamalıdır.
6-Kesin talimat
gelmedikçe kapalı yerlerden çıkmamalı, koruyucu giysiler çıkarılmamalıdır.
7-Su
birikintilerine basılmamalıdır.
KİMYASAL
SAVAŞ AJANLARINA MARUZ KALANLARA NELER YAPILMALIDIR?
1-Bazı kimyasal
gazlar çok hızlı etki gösterirken, bazılarının etkileri gittikçe artar ve saatler
ya da günler sonra ortaya çıkabilir. Bu nedenle, maruz kalan kişilerin yakından gözetim
altında tutulması gereklidir.
2-Maruz olan kişiler
genel durumları iyi olsa bile en yakın sağlık kuruluşuna, solunum ve kalp atışları
kontrol altında tutularak, gönderilmelidir.
3-Maruz kalan kişinin
üzerindeki giyecekler derhal, bir eldiven kullanılarak çıkartılmalı ve böylece daha
fazla kimyasal madde emilimi engellenmelidir.
4-Kişi
kirlenmiş ortamdan en kısa sürede uzaklaştırılmalıdır.
5-Soluk alma ya
da kalple ilgili, ilk yardım gerektiren durumlarda mümkün olan ilk müdahale yapılmalı
ve kişi en yakın sağlık kuruluşuna gönderilmelidir.
6-Gözlere
kimyasal madde bulaşmış ise, bol su ile gözler yıkanmalı ve elde bulunan bir göz
merhemi (tetrasiklinli) sürülerek göz kapatılmalıdır.
BİYOLOİJK SAVAŞ AJANI
KULLANILDIĞI NASIL ANLAŞILIR?
1-Bitki ve
hayvanlarda alışılmışın dışında belirtiler, anormal renk değişiklikleri
olması.
2-Hayvanlarda
ani ve aşırı sayıda ölüm görülmesi.
3-Çevrede,
normalde o bölgede görülmeyen mantarların ve böceklerin ortaya çıkması.
4-İnsanlarda
hızlı artan ateş, öksürük ve ishal durumlarının görülmesi.
5-Radyodan açıklama
yapılması.
BİYOLOJİK SAVAŞ
AJANLARINA KARŞI NE GİBİ TEDBİRLER ALINMALIDIR?
1-Yetkili makamların izni olmaksızın sebze, meyve ve hayvan
etlerinin yenmemesi, süt ve yumurtalarının kullanılmaması.
2-Ağızdan bol
miktarda sıvı verilmesi.
3-Suların,
dezenfeksiyon yöntemleri uygulandıktan sonra kullanılması. Temiz olduğu bilinen
yiyeceklerin bile çok iyi pişirilerek yenmesi, çiğ yiyecekler yenilmemesi.
4-Hastalananların
yanına maske ve eldiven takılarak gidilmesi.
5-Kusmuk,
balgam, dışkı ve idrarlarına dokunulmaması, bunların ve bunlarla kirlenen
eşyaların kireç kaymağı ile dezenfekte edilmesi.
6-Radyodan yapılacak
uyarı ve talimatlara aynen uyulması.
7-Bölgede
görülen alışılmış dışı durumların (aynı hastalık belirtileri gösteren fazla
kişi bulunması, hayvanların ölmesi, bitkilerin renk değiştirmesi gibi) en yakın
resmi kuruluşa ihbar edilmesi.
8-Hasta olan kişilerin en yakındaki
sağlık kurumunca tetkikinin sağlanması. |
