| EK IV -
İŞKENCE VE
KÖTÜ MUAMELENİN TIBBİ DEĞERLENDİRMESİNE KILAVUZLUK EDEN İLKELER
Aşağıdaki
kurallar geliştirilirken, İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya
Aşağılayıcı Muamele ve Cezaların Etkili Biçimde Araştırılması ve
Belgelendirilmesi İçin El Kılavuzu (İstanbul Protokolu) temel alınmıştır.
Bu
kurallar, değişmez bir protokol olarak tasarlanmamıştır. Aşağıdaki kurallar,
bireysel değerlendirmenin amacı ve ulaşılabilir kaynakların
akla uygun değerlendirmesi gözönünene alınarak uygulanmalıdır:
NOT:İşkence
ve kötü muamelenin fiziksel ve psikolojik delillerinin
değerlendirilmesi klinisyenlerin vasıflarına göre bir ya da daha fazla
klinisyen tarafından yürütülebilir
I. Olgu Bilgisi
Muayene
Tarihi…………………………
Muayeneyi İsteyen
Makam………(Adı ve görevi)
Evrak ve rapor Numarası:
Muayene/değerlendirme
süresi:………saat……dakika
Olgunun adı:
Doğum Tarihi:…………Doğum yeri:…………
Olgunun soyadı:
Cinsiyet: Kadın/Erkek
Muayene nedeni:
Olgu
Kimlik No:
Klinisyenin adı:….
Tercüman
var mıydı? Evet/Hayır : Adı:
Bilgilendirilmiş onam
alındı mı? Evet/hayır
? Cevap
hayır ise nedeni ?
Olguyla birlikte gelen kişi:
Adı ve görevi:…………………….
Muayene sırasında
mevcut kişi(ler ):
Adı ve görevi:
Olgu muayene sırasında
kısıtlandı mı? Evet/Hayır
Cevap evet ise
Nasıl?/Neden ?
Tıbbi Raporun
İletildiği Kişi:
Adı/Görevi/ Kimlik
numarası:
Verildiği Tarih:
……….Verildiği saat.:…….
Tıbbi değerlendirme ve inceleme hiçbir kısıtlama
olmadan gerçekleştirildi (Hücredeki kişiler
için) Evet/Hayır
Herhangi bir kısıtlama
oldu ise detaylarını yazınız:
II. Klinik Hekimin
Özellikleri (Mahkemede Şahitlik
İçin)
1) Tıbbi Öğrenim ve
Klinik Eğitimi
2) Psikolojik/Psikiyatrik
Eğitimi
3) İşkence ve Kötü Muamelenin Delilllerini Belgelendirme Deneyimi
4) Araştırmayla İlgili
Bölgesel İnsan Hakları Deneyimi
5) Konuyla İlgili
Yayınları, Sunumları ve Aldığı Eğitim Kursları
6) Özgeçmişiniz
III. Tanıklığın
Doğruluğu Beyanı…(Mahkemede Şahitlik
için)….
(Örnek)
"Bilgim ve inancıma dayanan ifadeler dışında, aşağıda sunulan bulguları
şahsen biliyor ve doğru olduklarına inanıyorum. Kişisel bilgim ve inancıma bağlı
olarak yukarıda yer alan raporum hakkında şahitlik yapmaya hazırım."
IV. Kişi Hakkında Bilgi
1) Genel Bilgiler
(Yaşı, işi, eğitimi,ailevi bilgileri vs.)
2) Geçmiş Tıbbi
Öyküsü
3) İşkence ve Kötü Muamele ile ilgili önceden yapılan tıbbi
değerlendirmelerin gözden geçirilmesi
4) Gözaltı öncesi
Psikososyal Öykü
V. İşkence ve Kötü
Muamele İddiaları
1) Gözaltı(lar) ve
kötü muamelerin özeti
2) Gözaltı ve
tutukluluk koşulları
3) Başlangıçtaki ve
daha sonraki gözaltı yerleri (Kronoloji, bir yerden bir yere nakil ve gözaltı
koşulları)
4) İşkence ve kötü muamelenin kişinin naklettiği biçimiyle
anlatımı (her bir gözaltıyerindeki ayrı ayrı)
5) İşkence
yöntemlerinin gözden geçirilmesi
VI. Fiziki semptom ve
kısıtlılıklar:
Akut ve kronik semptom ve
kısıtlılıkların ortaya çıkışını ve bunu takip eden iyileşme süreçlerini
tarif edin.
a)Akut semptom ve
kısıtlılıklar
b)Kronik semptom ve
kısıtlılıklar
VII. Fiziksel Muayene
1) Genel Görünüm
2) Cilt
3) Baş-yüz
4)
Göz-Kulak-Burun-Boğaz
5) Ağız
boşluğu-dişler
6) Göğüs/karın
(Yaşamsal belirtileri içerecek biçimde)
7) Genito-üriner sistem
8) Kas iskelet sistemi
9) Sinir sistemi (Merkezi
ve periferik)
VIII. Psikolojik
Öykü-Muayene
1)Değerlendirme
metodları
2) Halihazırda varolan
psikolojik şikayetleri
3) İşkence sonrası
dönemin öyküsü
4) İşkence öncesi
dönemin öyküsü
5) Geçmişte yaşanmış psikolojik-psikiyatrik problemlerin öyküsü
6) Madde kullanımı ve
taciz öyküsü
7) Ruhsal durum muayenesi
8) Toplumsal
fonksiyonların değerlendirilmesi
9) Psikolojik testler
(endikasyon ve sınırlamalar için bakınız
bölüm VII c.3k )
10) Nöro psikolojik
testler (endikasyon ve sınırlamalar için bakınız bölüm VII C4)
IX. Fotoğraflar
X. Tanı Koyucu Testlerin
Sonuçları (endikasyon ve
sınırlamalar için bakınız Ek II)
XI. Konsultasyonlar
XII. Bulgularun
Yorumlanması
1) Fiziksel deliller
A)Taciz iddiaları ile akut ve kronik fiziksel semptom ve
kısıtlılıklar öyküsü arasındaki uyumluluk derecesini belirtin.
B)
Taciz iddiası ile fizik muayene bulguları arasındaki uyumluluk derecesini ilişkilendirin
(Fiziki bulguların saptanamamış olması, işkence ve kötü muamelenin uygulandığı
ihtimalini ortadan kaldırmaz.)
C)
Kişinin muayene bulguları ile o bölgede uygulanan işkence yöntemleri ve bu işkence yöntemlerinin uygulanması
sonrasında yaygın olarak görülen etkileri arasındaki uyumluluk derecesini
ilişkilendirin.
2.Psikolojik
Deliller
A)Psikolojik
bulgular ile işkence iddiası raporu
arasındaki uyumluluk derecesini ilişkilendirin.
B)Saptanan
psikolojik bulguların, kişinin sosyo-kültürel şartlarında
yaşanan aşırı baskılar karşısında gösterebileceği tipik ya da beklenebilir reaksiyonlar olup olmadığı konusunda bir değerlendirme
yapın.
C)
Travma ile bağlantılı psikolojik sorunların zaman içinde değişen seyri içinde
bireyin durumunu belirtin (örneğin kişi işkence olayının zaman çerçevesine bağlı
olarak ve iyileşme sürecinin neresinde).
D)
Bireyin üzerinde strese girmesine neden olan diğer unsurları (baskının devam ediyor
olması, zorunlu göç, aile ve toplumsal rol kaybı) ve bunların birey üzerindeki
etkisini tanımlayın.
E)Klinik
tabloya katkıda bulunacak fiziki koşulları özellikle işkence ve /veya tutukluluk
sırasında olduğu ispatlanan muhtemel kafa travması delillerini belirtin.
XIII. Yorum ve Öneriler
1) Yukarıda
belirtilen tüm deliller ( fiziki ve
psikolojik bulgular,öykü bilgileri,fotoğrafik bulgular , tanısal test sonuçları,
bölgesel olarak kullanılan işkence yöntemleri bilgisi, konsultasyon raporları,vs) ile
işkence ve kötü muamele iddiaları arasındaki uyumluluk olup olmadığı konusunda
kanaat beyanı.
2) İşkence
iddiası sonucunda kiiinin halen rahatsızlığını çektiği semptom ve kısıtlılıkları tekrar yazın.
3) Kişinin
ileri tetkik ve tedavisi konusunda herhangi bir tavsiyeniz varsa yazınız
XIV. Gerçeklik Beyanı (Mahkemede Yapılacak
Şahitlikler İçin)….
Ben yalancı şahitliğin cezaya çarptırılabilir
olduğu …….. ülkesinin kanunlarına uygun olarak işbu raporda beyan edilen
bilgilerin gerçek ve doğru olduğunu beyan ederim; işbu
yeminli beyan …/…/….. tarihinde
……..ülkesi/ ……. şehrinde yapılmıştır.
XV. Araştırma ve Tıbbi
Değerlendirmedeki kısıtlılıklar Konusunda beyan (Hücredeki kişiler için)
Örneğin "Biz,
aşağıda imzası bulunan klinisyen(ler) serbestçe ve bağımsız olarak çalışmamıza
izin verildiği, vakayla hiçbir kısıtlama , önkoşul olmadan ve herhangi bir baskıya
maruz kalmadan özel olarak konuşmamıza ve
muayene etmemize izin verildiğini kişisel olarak onaylarız.
Ya da tam tersi"Biz
aşağıda imzası bulunan klinisyenler kişinin şahsın
inceleme ve değerlendirmesini şu
kısıtlamalar altında gerçekleştirdik :"
XVI. Klinisyenin
imzası,tarih,yer
XVII. İlgili ekler
Klinisyenin öz geçmişi,
İşkence ve Kötü Muamelenin Belgelendirilmesi için Anatomik Çizimler, Fotoğraflar,
Konsultasyonlar, ve Tanısal Test Sonuçları ve diğer belgeler. |
