ÖZET
Bağışıklama oranları arasında zengin ve
yoksul ülkeler arası farklılıklar yanı sıra, pek çok ülkenin zengin ve yoksul
sınıfları arasında da farklılıklar vardır. Bağışıklama hizmetleri tüm
çocuklara eşit bir biçimde ulaşamamaktadır.
- Son yirmi yılda, yeni yaşam
kurtaran aşılar bulundukça, zengin ve yoksul ülkelerin aşıya erişmelerindeki fark
da artmaya başlamıştır.
- Son on yılda büyük ilaç
firmaları düşük karlı geleneksel aşı üretimini azalttıkları için bazı
aşılarda sıkıntı baş göstermiştir. Gelişmiş ülkeler “düşük karlı”
aşılarla ilgili araştırma yapmamaktadır.
- Gelişmiş ve gelişmekte olan
ülkelerde hastalık nedenleri farklılık göstermektedir. Gelişmekte olan ülkelerdeki
çocuklar gelişmiş ülkelerdekilere kıyasla aşı araştırmalarının gündeminden
daha az yararlanmaktadır ve yeni aşılar gelişmekte olan ülkeler tarafından satın
alınamamaktadır.
- Geliştirilen aşının ilk 20
yıllık patent hakkı TRIPS anlaşması ile korunmaktadır. Ancak bu zaman zarfında
gelişmekte olan ülkelerde milyonlarca çocuk yaşamını yitirmektedir.
- Aşı üreticileri,
gelişmekte olan ülkelerde milyonlarca insanı öldüren HIV/AIDS, tüberküloz, sıtma
gibi hastalıklara karşı aşı üretmeye yönelik bir “ticari istek” duymamaktadır.
- DSÖ, UNICEF, Dünya Bankası
gibi kuruluşlar ne yazık ki kamu sektörünün rolünü; hastalık yükünü tahmin
etmek, yeni aşı talebini öngörmek ve “aşı pazarını” garantilemek konusunda
çaba harcamaktan ibaret tanımlamaktadır.
- Bu kuruluşlar yoksul
ülkelerin aşı ihtiyacının karşılanabilmesi için Aşı Vakfı, AIDS-Tüberküloz ve
Sıtmayla Küresel Mücadele Vakfı gibi kuruluşların ucuz aşı fiyatları için
lobicilik yapmasını, yardım etmesini önermektedir.
- Bağışıklama gelişmiş ve
gelişmekte olan ülkelerde, devletin halk sağlığı sorumluluklarının temelini
oluşturmaktadır. Bağışıklama hizmetleri kamunun güvencesinde olmalıdır.
- Bu topraklarda son yirmi yıla
dek aşı üretimi başarıyla gerçekleştirilmiştir.
- Aşı üretimi kamusal bir
sorumluluktur.
- Aşı gibi stratejik bir
üründe dışa bağımlılık asla kabul edilemez.
- Kısıtlı kaynaklar ulusal
üretim tesislerinin kurulması için harcanmalıdır.
- Üç yıllık aşı ithalat
bedeliyle ulusal ve kamusal aşı üretim tesislerinin kurulması olanaklıdır!
