ULUSLARARASI TIP DERGİLERİNDEKİ GÜNCEL MAKALELERDEN ALINTILAR

Dünyanın önde  gelen tıp dergilerinde hekimler savaş karşıtı makaleler yayınlıyor; bir yandan yakın geçmişteki savaşların halk sağlığı açısından korkunç sonuçlarını bilimsel verilerle ortaya koyuyor, bir yandan da Afganistan'a yönelik saldırıların nelere yol açacağını sergiliyorlar.
New England Journal of Medicine dergisinde 1992 yılında yayınlanan, ABD'de Harvard Tıp Fakültesi'nden, Aschero A. ve arkadaşlarının yaptığı "Körfez Savaşının Irak'ta Bebek ve Çocuk Ölüm Oranlarına Etkisi" isimli araştırmada savaş ve ambargonun beş yaş altı çocuklardaki ölüm oranını üç kat arttırdığına dair güçlü kanıtlar sunuldu. Ocak-Ağustos 1991 döneminde; 8 ayda, 46.900 çocuğun öldüğü gösterildi. (1)
Gene çok saygın tıp dergilerinden biri olan Lancet'te Ekim 2001'de çok yeni yayınlanan makalede Richard Horton, terörizme karşı alınacak en önemli önlemin halk sağlığını iyileştirmek olduğunu Afganistan gerçeğinde gözler önüne serdi. Bu makalede, 1970'lerde Afganistan'ın ABD-Sovyetler Birliği çatışmasına ev sahipliği yaptığı ve savaşın 1989 yılında sona ererken arkasında 1.5 milyon ölü sivil, İran ve Pakistan'a kaçan 6 milyon sığınmacı bıraktığı vurgulandı. Şu günlerdeki ABD ve İngiltere saldırılarıyla yıkımın arttığı ve hızlandığı Afganistan'ın sağlık verilerini inceleyerek devam eden makale DSÖ'nün ülkelerin sağlık sistemleri kalitesi sıralamasında, 191 ülke içinde Afganistan'ın 173. olduğunu, çocuk sağlığı açısından Sahra Afrika'sı ülkeleri kadar kötü durumda olan iki Asya ülkesinden birinin Afganistan olduğunu ve doğumda beklenen yaşam süresinin erkeklerde 45, kadınlarda 47 olduğunu belirtti.
Afganistan ile ABD'nin sağlık verileri karşılaştırıldığında bebek ölüm oranının Afganistan'da binde 165, ABD'de binde 7, beş yaş altı bebek ölüm oranının Afganistan'da binde 257, ABD'de binde 8, beslenme bozukluğu olan insanların toplam nüfusa oranının Afganistan'da yüzde 70, ABD'de yüzde 0, düzgün su kaynaklarına ulaşabilen insanların oranının Afganistan'da yüzde 13, ABD'de yüzde 100 olduğu vurgulandı.
Halihazırda açlıkla karşı karşıya olan Afganistan'da ABD saldırılarıyla komşu ülkelere göçün yeniden hızlandığı ve sayıları sekiz milyona ulaşabilecek yeni bir göç dalgasının yaşanacağı belirtildi.
İngiltere'nin "insani koalisyon" gibi savaşı yumuşatmak için kullandığı söylemlerin yukarıda sıralanan gerçekleri örtmeye yetmediği, Afgan tarihi batılıların verip ancak hiçbir zaman tutmadığı, barış sözleriyle dolu olduğu, Afganlı'lardan batılılara güvenmelerini beklemenin hayalcilik olacağı anlatılan makalede terörizmle ancak stabil ve güçlü toplumların inşasıyla mücadele edilebileceği ve halk sağlığının bu mücadelede çok önemli olduğu vurgulandı. (2)
Kaynaklar:
1- Ascheria A. et al. Effect of the Gulf War on infant and child mortality in Iraq. N Engl J. Med. 1993 May 6; 328 (18):1358
2- Horton R. Public Health: a neglected counterterroris Measure. The Lancet 2001 October 13; 358 (9288)