.......

.........
 
 
 
 Matem ve Ölüm


Dr. Şaika Yüksel 

 Matem
 Sevilen birinin yitimi, ayrılma, ölüm, iş/prestij kaybı, sembolik yitim, organ yitimi. 
Matem ve depresyonun benzerlikleri olduğu gibi farkları da vardır. Bir yakının yitimi ardından farklı devrelerden geçilir. 
 1. Alarm: korku, öfke, huzursuzluk, şok. 
 2. Donukluk: etkilenmiş olmakla birlikte kendini akut stres bozukluğundan korur 
 3. Araştırma: yitirilenin işaretleri araştırılır. Onu arar ve onunla uğraşır. 
 4. Depresyon: çevreden çekilir, gelecekli ilgili umutsuzdur. 
 5. İyileşme ve yeniden örgütlenme. 

Matem devresi tedavisinde dikkat edilecekler: 
 1. Duygu ifadesine izin verin. Özellikle ölenle ilgili olumlu şeylerin hatırlanması iyidir. 
 2. Kısa sık ziyaretler uzun tek bir ziyaretten daha yararlıdır. 
 3. Ölümden bir süre sonra çıkabilecek matem reaksiyonu için uyanık olmalıyız. 
 4. İntihar ya da benzer bir durumla ölen bir kişinin ölüm nedeninden etkilenme endişesi ile kaçınalabilirler. 
 5. Ağlama ya da öfkelenme demeyin. 
 6. Sürekli ilaç vermeyin, konuşup rahatlatın; kısa süreli düşük doz ilaç verin. 

   Ölüm
  E. Kübler Ross'a göre kayıp ardı geçilen devreler. Bu devreler bazen sıra ile bazen farklı sıralarda gider. 
Devre I; şok ve inkar: Hasta bir şeyi olmadığını iddia ederek, bunu kabul edecek birini bulmak için doktor doktor dolaşır. 
 Devre II; öfke: Engellenmiş, tedirgin olarak "niye ben" diye sorar. Bazen hastalığın bir ceza olarak kendine verildiği düşüncesi ile öfkeyi kendine yönlendirir. 
 Devre III; tartışma-pazarlık: Doktorla, arkadaşlarla, tanrı ile iyi olmak için tartışır. Adaklarda bulunur. 
 Devre IV; çöküntü: Depresyonun klinik belirtileri görülür. 
 Devre V; kabul: Gerçeği ve evrenselliğini kabul eder. 

 Ölecek Hastayla İlişkide Dikkat Edilecekler:
 1. Olayı söylemekte katı olmayın. Hastanın sizi yönlendirmesine izin verin. Bazıları tanılarını bilmek isterken istemeyenlerde olabilir. Hastanın o zamana dek ne bildiğine bakın. Eğer inkar çok ön planda ise birden bozmayın. Yine inkar nedeni ile yardımı reddediyorsa yine ona destek verin. 
 2. Tanıyı söyledikten sonra yanında kalın ve sormaya yüreklendirin. Ayrılırken kendinin ve ailesinin sorularına yanıt vereceğinizi söyleyin. 
 3. Bir kaç saat sonra yanına gidin ve şiddetli bir tepki varsa bir kerelik Valium verebilirsiniz. 
 4. Aileyi konuyu konuşmağa teşvik edin. Hasta duygularını ifade edebilmelidir. 
 5. Yaşama arzusunu daima kontol edin. 
 6. Ağrı-acıyı azaltın. Ölmekte olan bir kişinin narkotik bağımlısı olma riski yoktur. 
 

 Matem ve Depresyonun Karşılaştırılması
 
 
Matem

 


  Ölenle normal özdeşleşme ve çok az çelişki 
  Ağlama, zayıflama, içe çekilme 
  Nadiren intihar fikirleri 
  Ölene davranışları nedeni ile kendini suçlama 
  Empati ve sempati vardır 
  Belirtiler 6-12 ayda söner 
  Tıbbi hastalıklara eğilim artar 
  Sosyal yakınlıklar ve güvenceye yanıt verir 
  Antidepresanlar işe yaramaz

Depresyon

 


  Anormal, aşırı özdeşleşme ve çelişki, örtülü öfke 
  Ağlama, zayıflama, içe çekilme 
  Sık intihar fikirleri 
  Genel olarak kendini suçlama, değersiz bulma 
  Kişilerarası rahatsızlık 
  Belirtiler giderek kötüleşir 
  Tıbbi hastalıklara eğilim artar 
  Sosyal yakınlıklar ve güvenceye yanıt vermez. 
  Antidepresanlardan yararlanılır

.........................................................................