Eski Sayılar | Künye | Ana Sayfa

.

1 Ekim 2005  Sayı: 138

Bebek ölümleri araştırılıyor

Tıp Dünyası - İSTANBUL - Türk Tabipleri Birliği ve İstanbul Tabip Odası, önce Haziran ayında Trakya Tıp Fakültesi Hastanesi’nde, sonra Temmuz ayında Manisa Doğum ve Çocuk Bakımevi’nde ve son olarak da Ağustos ayında Erciyes Üniversitesi Gevher Nesibe Hastanesi’nde görülen ve hastane enfeksiyonları sonucu oluştuğu belirtilen bebek ölümlerini araştırmak üzere bilimsel bir komisyon kurdu.

TTB ve İTO temsilcilerinin yanı sıra konu ile ilgili uzmanlık dernekleri yöneticileri, tıp fakültesi öğretim üyeleri, eğitim hastaneleri eğiticileri ve ilgili hemşirelik dernekleri yöneticilerinden oluşan komisyon Ağustos ayında ilk toplantısını yaptı. Komisyon, bebek ölümlerini aydınlığa kavuşturmak amacıyla bağımsız, tarafsız ve bilimsel bir şekilde incelemelerde bulunmak, ölümlerin gerçek nedenlerini saptamak, varsa eksiklikleri ve ölümlere neden olan etkenleri açığa çıkarmak ve alınması gerekli önlemleri tespit etmek için bilimsel bir kurul oluşturmaya karar verdi. Bu amaçla yürütülecek çalışmalar sonunda hazırlanacak geniş kapsamlı bir rapor Hükümet ve Sağlık Bakanlığı yetkilileri, YÖK, Tıp Fakülteleri, Eğitim ve Hizmet Hastanelerinin bilgisine sunmanın yanı sıra  kamuoyuyla da paylaşılacak. Komisyon, 11 Ağustos günü bir basın toplantısı düzenleyerek, şu tespitleri kamuoyuna duyurdu:

- Son iki aydır kamuoyunun gündeminde olan üç şehrimizdeki 18 bebeğin ölümüyle ilgili olarak şu ana kadar elde edilen bulgular Edirne ve Kayseri’deki ölümlerin hastane enfeksiyonları nedeniyle; Manisa’daki 2 ölümün ise enfeksiyon dışı nedenlerle gerçekleştiği yönündedir.

- Bu trajik ve ciddi sorunun kaynakları araştırıldığında öncelikle karşımıza sağlık personelinin seçimi, istihdamı ve eğitimi çıkmaktır.

- Yoğun bakım ünitelerinde her bir ya da iki hasta için bir hemşire görevlendirilmesi gerekmektedir. Ülkemizde ise gece-gündüz, yaz-kış olmasına bağlı olarak bir hemşirenin takip ve tedavisini üstlendiği hasta sayısı dörde, ona, hatta yirmiye çıkabilmektedir. Bu da enfeksiyon çıkmasına zemin hazırlamaktadır.

- Yoğun bakım servislerinde çalışan hemşireler bir çok yoğun bakım cihazını tanımalı, asepsi-antisepsi kurallarını bilmeli, invazif girişimlerde dikkat edilmesi gerekli durumlara özen göstermelidir. Bu nedenle yoğun bakım hemşireleri ve diğer personel çok iyi eğitilmiş, sorumlu ve nitelikli olmak zorundadır.

- Yoğun bakım hemşirelerinde aşırı çalışma ve hastaların özelliğinden dolayı görülen tükenmişlik sendromu da çalışma isteğini azaltarak hem verimi azaltmakta hem de işe gelmeme, işten ayrılma oranını arttırmaktadır.

- Yoğun bakım servislerinde temizlik çok önemsenmesi ve dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Her hasta başında bir lavoba, akarsu, sıvı sabun, kağıt havlu ve el dezenfaktanları bulunmalıdır.

- Ellerin yıkanmaması önemli ve yaşamsal eksikliğimizdir. Ellerin yıkanması ile enfeksiyonların yüzde 50 oranında azaldığı bilimsel olarak ispatlanmıştır.

- Sorunların bir diğer nedeni yoğun bakımlarda kullanılması gerekli olan malzemelerin eksikliğidir. Oysa hastanelerimizdeki enfeksiyon komitelerinin en önemli sorunu servislere kağıt havlu temini, akarsu, sıvı sabun ve el antiseptiklerinin temin edilerek devamlılıklarının sağlanmasıdır.

- Kullanılıp atılan malzemeler, steril eldivenler, sondalar, solunum devrelerinin zamanında sağlanması ve hastane stoklarında bulundurulması sorunu uzun zamandır çözüm beklemektedir.

- Diğer bir sorun da altyapı eksiklikleridir. Ülkemizde olması gereken yenidoğan yoğun bakım yatağı sayısı 1000’dir. Oysa Türkiye’de bu rakam en iyi tahminle 250’dir.

- Yoğun bakım ünitelerinde her hasta için tek yatak veya ikişerli yataklı odalar ve ayrı izolasyon odaları olmalıdır. Hastanelerimizde bu standartları yakalayan ünite neredeyse yok gibidir.

- Yenidoğan enfeksiyonlarının önlenmesinde anne sütünün verilmesi de çok önemlidir. Erkenden anne sütüyle beslemeye başlayarak enfeksiyonlardan korunması sağlanabilir.

- Sorunların bir nedeni de hastane yönetimlerindeki işleyiş bozukluğundan kaynaklanmaktadır. Hastane yönetimleri yoğun bakımlara yeterli ilgiyi göstermemektedir ve bu nedenle mevcut insan gücü dahi bir araya getirilip sinerji yaratılamamaktadır.