Eski Sayılar | Künye | Ana Sayfa

.

15 Eylül 2003  Sayı: 110

SSK’da pahalı tedavi dönemi

Ülkenin en büyük ilaç alıcısı konumundaki SSK daha önce yüzde 40-60 indirimle almış olduğu ilaçları yüzde 20 indirimle piyasadaki eczanelerden almaya hazırlanıyor. Bu uygulamanın, SSK’nın ilaç harcamalarına 2 katrilyon liradan fazla ek bir maliyet      getirmesi bekleniyor.

Tıp Dünyası - ANKARA - Ülkenin en büyük ilaç alıcısı konumundaki SSK’nın 2001 yılında 990 trilyon, 2002 yılında  1.375 katrilyon olan ilaç harcamasının , 2003 yılında  2,1 katrilyon olması bekleniyor. Yılda 60 milyon muayene yapılan SSK’da 120 milyon kutu ilaç yazılıyor. Bu ilaçları doğrudan üretici firmalardan kimi zaman yüzde 90’a varan indirimlerle alabilen SSK’nin, ortalama indirim oranı yüzde 40 ila yüzde 60 arasında değişiyordu.

TEB’in önerisi ile uzunca süredir üzerinde çalışılan proje kısa bir sürede hayata geçirilecek. Bu projeye göre SSK bundan sonra kendi polikliniklerinde yazılan ilaçları piyasadaki sözleşmeli eczanelerden                 temin edecek ve tüm poliklinik eczanelerini kapatacak. Buna karşılık SSK’ya verilen yerli ilaçlarda  yüzde 21, ithal ilaçta ise yüzde 10 iskonto yapılacak. Yüzde 21 iskontonun yüzde15’i üretici firma, yüzde 2’si depo, yüzde 4’ü eczacı tarafından karşılanacak.

SSK Genel Müdürü Prof.Dr.Orhan Canbolat bu uygulamanın ek bir maliyet getireceğini ancak SSK eczaneleri önündeki kuyrukların bu sayede kalkacağı ve özel eczaneler aracılığıyla “insan merkezli” bir hizmetin sunulacağını ifade ediyor.

SSK’nın kişi başı sağlık harcaması 76 dolar, Bağ-Kur 114 dolar, Emekli Sandığı 382 dolar. SSK’nın kişi başı sağlık hizmeti maliyetinin diğer sosyal güvenlik kurumlarına göre daha düşük olmasında ucuz ilaç politikasının etkisi oldukça fazla. Ayrıca SSK ilaç fabrikasınca üretilen 17 kalem ilacın da maliyetin düşmesinde önemli bir yeri var. SSK yıllık kullanmış olduğu 120 milyon kutu ilacın yüzde 10’unu kendi ilaç fabrikasında üretiyor ve bunun toplam ilaç harcaması içindeki oranı sadece yüzde 2. Yani kabaca SSK ilacı piyasadan en az 5 kat ucuza malediyor.

SSK’nın poliklinik eczanelerini kapatıp ilaçları piyasadan alması ile 2 katrilyon civarında olan toplam ilaç giderinin 4,5-5 katrilyona çıkacağı belirtiliyor, aradaki 3 katrilyonluk fark piyasadaki eczaneler üzerinden uluslararası ilaç tekellerinin kasalarına gidecek.

900 civarında eczacının çalıştığı SSK’da, bu  sayıda eczacı ile hizmetin sunulmaya çalışılması zaman zaman SSK eczanelerinde sıkışıklıkların oluşmasına neden oluyor. Ancak SSK eczanelerinde büyük kuyrukların olduğunu söylemek olanaklı değil. SSK’nın en büyük ünitesi olan SSK Ankara Eğitim Hastanesi Etlik Polikliniğinde günde 3500 poliklinik yapılıyor ve 3000’in üzerinde reçete, 10.000’den fazla ilaç, yapma ilaç ve onkoloji ilaçları veriliyor. Burada numaratörlü sistemde ortalam ilaç alma süresi 25-30 dakika civarında. Eczacı sayısındaki yetersizlik nedeniyle varolan 16 ilaç verme gözünün hepsi çalıştırılamıyor. 16 gözden birden ilaç verilmesi durumunda bu sürenin rahatlıkla 10-15 dk’ya düşmesi mümkün. SSK’da sıra, kuyruk ve vatandaş çilesi eczanelerden daha çok inanılmaz bürokrasi nedeniyle sürüyor.

Bu uygulamadan kim ne bekliyor?

İlaç işverenleri ve ilaç sektörü 2 katrilyonluk ek pazar, ilaçtaki karın katlanarak artmasını bekliyor. Ayrıca şu an SSK’dan varolan alacaklarını sisteme girecek binlerce eczane üzerinden daha kolayca tahsil edebileceklerini düşünüyor. Son 3-4 yılda SSK’nın reçete  ve poliklinik sayısı yüzde 5 civarında artmakla birlikte ilaç harcamaları sürekli yüzde100 civarında artış gösteriyor, ülkedeki enflasyon ve fiyat artışları gözönünde tutulduğuda bu ciddi farkın ilaç firmalarının kasalarına gittiği görülüyor.

Bu uygulamanın duyulmasıyla birlikte pek çok eczacı SSK hastane ve polikliniklerinin etrafında eczane yeri kiralama yarışına girmiş durumda. Eczacılar 35 milyon SSK’lının eczanelerden ilaç almaya başlamasıyla ciddi bir hasta artışının kendilerine yönleneceğini bekliyorlar.

Uygulamayla, SSK’nin özel eczaneleri ve reçeteleri denetlemesi mümkün olmayacağı, ilaç maliyetleri artacağı belirtilirken, bu durumun da ciddi istismarlar yaratacağı uyarısında bulunuluyor.