Çocuk İstismarı
Çocuklar, çocuğun istismar edildiğinden kuşkulanılan sosyal servisler,
öğretmen, polis gibi kişi ve kurumlarca gönderilebilir. Bu kuşkuyu doğrulamak
için fizik inceleme yapılması gerekir. Aydınlık ve çocuğu kaygılandırmayacak
bir odada incelemenin yapılması yararlıdır.
Çocuk kuşkulu bir yaralanma, radyolojik anormalliklerle getirilebilir.
Çalışanların bu tür bir çocuk istismarını ayırdedebilecek olmaları yaşamsal
önem taşımaktadır; yaralar ekibi kuşkulandırır ve diğer belirtiler çocuğun
risk altında olduğunu gösterir.
Çocuk istismarının türleri:
Fiziksel istismar
Cinsel istismar
Emosyonel istismar ve ihmal
Bilerek zarar verme
Resim: 6
Fiziksel İstirmar
Çocuk istismarları arasında fiziksel istismar en yaygın olanıdır.
Beş yaşın altındaki çocuklarda daha yaygındır, fakat her yaşta olabileceği
düşünülmelidir. Bilerek yapılan yaralanma sonucu oluşan doku hasarıdır.
Doku hasarı, bere, ezik, yanık, yırtılma ya da organ yaralanması biçiminde
olabilir. Oysa cinsel suistimalde doku hasarının oluşması tanı konulmada
temel parçalardan değildir, cinsel istismarda beden travması olmayabilir.
Fiziksel istismarın yineleme oranı %20 iken, cinsel istismara uğrayan çocukların
yeniden böyle bir olay yaşaması olasılığı ne yazık ki %65'lere ulaşmaktadır.
Fiziksel İstismarın Tanısı
Fiziksel istismar tanısının göstergeleri:
Değişen öykü,
Yaralanmayla uyumsuz bir öykü,
Daha önceki istismar öyküsü,
Kardeşlerde istismar öyküsü.
"Çocuk düşmüş olmalı" ya da "ağabeyi onu itti" gibi söylemler
tanı için ipuçlarıdır. Bu durumda anne babalar genellikle eczacı, komşular
ya da ilk yardım bilgisi olan kişilerden yardım almaya çalışarak; tıbbi
yardıma geç başvururlar, bu durum dikkate alınmalıdır. Zorunlu kalmadıkça
bir hekime başvurmazlar.
İstismarın oluştuğu ailelerde, yeniden aynı olayın olması
olasılığı yüksektir. İstismara uğrayan çocuğun kardeşleri de risk altındadır.
Aile hakkındaki önceki bilgiler önemlidir, sosyal servislerin, genel pratisyenlerin
ve sağlık çalışanlarının görevlerini yapmalarının yaşamsal önemi vardır.
Çocuk bir yaralanma belirtisi bulabilmek için tepeden tırnağa
incelenmelidir. Genellikle tipik kemer izleri (Resim 1), el izleri (Resim
2) ya da kamış belirtileri (Resim 3) görülebilir. Ulnar kenarlardaki çürükler
genellikle savunma eylemine ilişkin belirtilerdir (Resim 4). Farklı eskilikteki
çürükler tanıda yardımcı olabilir. Bununla birlikte çürüklerin zamanını
kesin olarak saptamak güç olabilir. Düz grafilerde görülen hasarlar, kazaya
bağlı olmayan ya da yinelenen hasarların varlığının güzel bir belirtisidir.
En önemli konulardan biri de bir yaşın altındaki çocuklardaki
kırıklardır. Bu yaş grubundaki her kırık ciddiye alınmalıdır. Doğum travması
sonucu oluşan femur, göğüs, kol ya da kalvikula kırıklarını (Resim 6) değerlendirecek
olursak kazaya bağlı olmayan hasarlara bağlı tipik grafi bulgularını göstermektedir.
Resim 7:
Yüksek oranda özgün radyolojik lezyonlar
Metafiz lezyonları,
Arka kaburga kırıkları,
Skapula kırıkları,
Spina kırıkları,
Sternum kırıkları.
Bebekler ya da küçük çocuklar genellikle şiddetle sallanmaktadırlar.
Bu diffüz hiçbir kanıt bırakmadan beyin hasarına ya da kafada eksternal
yaralanmalara neden olabilir. Oftalmoskopiyle retinal hasar görülebilir
(Resim 7). Eğer kuşkuya düşülürse, çocuk vücut ya da ekstremitelerinde
parmak izi belirtileri olup olmadığını araştırmak için dikkatlice incelenmelidir.
Yanıklar da çocuk istismarının bir özelliğidir. Kaza sonucu oluşan
bir yanık tipik olarak baş, yüz ya da gövdeyi etkiler. Ayakları (Resim
5), kalçaları (Resim 9) ve elin dorsal yüzünü etkileyen (Resim 8) yanıklar
büyük bir olasılıkla kasıtlı yapılmışlardır.
Eğer çocuğun vücudunda morluklar varsa, altta yatan bir kanama
diyatezini ekarte etmek gerekir.
Fiziksel istismara yaklaşım
Belirgin fiziksel istismar olgularında çocuk ya hastanede tutulmalı,
ya da bir bakım evine gönderilmelidir. Düşünülmesi gereken tek şey çocuğun
kesinlikle güvende olup olmadığıdır. En kısa zamanda sosyal servislerin
ve polisin konuyu soruşturması gerekir. Medikal konsültasyon sonucunda
yetersiz kanıt bulunmuşsa, çocuk daha ileri sosyal durum araştırmaları
ve izlemler yapılmak üzere evine gönderilir. Olasılığı yüksek ama yetersiz
kanıt olan durumlarda bir olgu toplantısı istenebilir.
Cinsel İstismar
Öykü ve fiziksel belirtilerin birlikteliği, ayırıcı tanıda cinsel
istismarı ön plana çıkarabilir. Bu belirtiler şunlardır:
Vulva zedelenmesi/vaginal yırtıklar,
Akut ya da kronik anal zedelenme,
Cinsel olarak bulaşan hastalıkların bulunması (örneğin gonokoksik
enfeksiyonlar),
Ergenlik çağında hamile kalma.
Anoreksia nervosa, bulumi, intihar girişimi, okuldan kaçma
ya da antisosyal davranış bozukluğu gibi sorunların hepsi cinsel istismardan
sonra görülebilir. Saldırılmış ve tecavüze uğramış çocuklar getirilebilir.
Bu durumda:
1. Daha önceden tanımlanan kurallara göre tıbbi yardım yapılır,
2. Olası kanıtlar korunmaya çalışılır,
3. Olası sorunlara karşı çocuk ve ailesine yardımcı olunur.
Bilerek Zarar Verme
Tipik olarak anneler sorumludur. Bu durumda, anne ya da baba
çocuğa bilerek bir biçimde zarar vermekte, ancak hemen arkasından medikal
bakım istemektedirler. Havasız bırakarak boğma, yapay olarak oluşturulmuş
hematüri ve kasıtlı zehirlenme uygulanan zarar tiplerinin üçüdür.
Bu sorunun çözülmesi güçtür. Birincisi yüksek oranda bir kuşku
gerektirmektedir, fakat yine de apne atakları olan bir çocuğun gerçekten
kasıtlı olarak havasız bırakıldığına inanmak çok zordur. İkincisi, yalnızca
bu tipte istismarı değil, diğer tiplerde istismarları da tanımlayacak sistemler
geliştirilmelidir.
Resim 8:
Duygusal İstismar/İhmal
Çocuğun duygusal istismara uğradığının ya da ihmal edildiğinin
kanıtı, önemli gelişmeleri göstermemiş olması ya da nörolojik regresyon
bulunmasıdır. İstismara uğramış çocuklarda konuşma gecikmesi yaygındır;
bu durumda herşeyden önce organik nedenleri ekarte etmek önemlidir. Çocuğun
ailesiyle bağları da zayıf olabilir.
Kirli, dağınık saçlı bir çocuk, hekimi çocuğun ihmal edildiği
konusunda uyarmalıdır.
Çocuklarını getiren aileler, tanınmamak için farklı bir soyadı
kullanabilirler. Önceki başvurular incelenebilir. Bu yolla kasıtlı olarak
zarar verme saptanabilir.
Resim9:
|